حیات شبانه شهری

علی نوذرپور؛ شهردار منطقه22

در انتخابات شورای شهر تهران در دوره پنجم، زیست شبانه شهری را به‌عنوان یکی از شعارهای انتخاباتی مطرح کردم و مراد این بود که مردم بتوانند تا پاسی از شب در برخی فضاها، اوقات فراغت خود را بگذرانند و به این ترتیب به سرزنده‌بودن فضاهای شهری و ارتقای شاخص‌های حیات اجتماعی کمک کنند.

هرچند گروه‌هایی متفاوت در شب در حال فعالیت هستند؛ یکی مردم فرودست و طرد شده از جامعه که عبارتند از: کارتن خواب‌ها، معتادین و متکدیان و گروه دوم مردمی هستند که شب را به‌عنوان بخشی از برنامه اوقات فراغت می‌بینند و گروه سوم نهادهای اجرایی و مدیریتی‌اند که غالبا شب را در معنای آسیب‌شناختی می‌فهمند. حیات شبانه در نتیجه تعامل این سه گروه است.

همچنین زیست شبانه از سه منظر قابل بررسی است؛ منظر اقتصادی که بر اشتغال و درآمد تأکید دارد و از این منظر حیات شبانه بستری برای ایجاد اشتغال جوانان و افراد جویای کار است. روایت دوم روایتی آسیب شناختی است و بر خطرات، تنش‌ها و مخاطرات حیات شبانه اصرار دارد و شب را زمانی برای جولان آسیب‌ها می‌داند و لذا از هرگونه فعالیتی در شب احتراز دارد و نگاه سوم شب را فضایی برای معنایابی و هویت‌یابی فهم می‌کند.

اکنون پس از گذشت بیش از یک و نیم‌سال از انتخابات شورا، موضوع در دستور کار شهرداری و شورا قرار گرفته و مدیریت منطقه 22 در اجرای این طرح پیشگام شده و تاکنون در دو عرصه ورودی چیتگر در بلوار شهید دستواره و نیز بوستان آبشار اجرا شده است و «ون‌کافه‌ها» در این فضاها مستقر شده‌اند و به مراجعین خدمات تغذیه‌ای ارائه می‌دهند و در کنار آنها گروه‌های هنری به اجرای موسیقی می‌پردازند. استقبال مردم به‌ویژه جوانان از شکل‌گیری فضاهای حیات شبانه شهری خوب است. لیک باید اذعان کرد که طرح در مرحله پایلوت است و باید از ابعاد مختلف ارزیابی شود؛ ارزیابی حین اقدام شکلی از ارزیابی است که در حال اقدام است که نتایج آن در اختیار شورای شهر گذاشته خواهد شد تا با جمع بندی تجارب این منطقه و در سایر مناطق مصوبه‌ای برای اجرای حیات شبانه شهری داشته باشیم.

با اجرای این طرح، توسعه گردشگری شهری، ایجاد فضای مناسب برای گذران اوقات فراغت مردم، ایجاد اشتغال و درآمد برای کافه‌های خیابانی و نیز کارآفرینان جوان و ایجاد سرزندگی در فضاهای نه چندان فعال را خواهیم داشت.

در پایان باید اذعان کرد که حیات شبانه، مفهومی نیست که آن را بتوان ایجاد کرد بلکه در نتیجه دگرگونی در ساختار کلانشهرها به‌ویژه در اقتصاد سیاسی، فرهنگ و... موضوعیت پیدا کرده است و شهرداری‌ها، ملزم به ساماندهی آن هستند و برای سازماندهی واقعیت ایجاد شده بدون همکاری متولیان امر در حوزه‌های فرهنگی، دینی، انتظامی و امنیتی امکان‌ناپذیر است.