8 سال مقاومت

31 شهریور سال 1359 نیروهای رژیم بعثی عراق با قصد شوم تصرف بخش‌های مهمی از خاک کشورمان وارد ایران شدند و 8 سال تمام برای رسیدن به اهدافشان دست و پا زدند، اما راه به جایی نبردند. به گزارش همشهری، عراق در آن 8 سال زخم زد، عزیزانمان را از ما گرفت، مادران و پدران زیادی را سیاهپوش و داغدار کرد و پدر و مادرهای زیادی را هم از فرزندانشان گرفت، اما هرگز نتوانست قامت ملت ایران را خم کند و غیرت و غرور آنها را بشکند.

جوانان ایران در هر گوشه از این خاک - در خوزستان، ایلام، کرمانشاه، لرستان و... – جان ‌بر کف قدم به میدان گذاشتند و آبروی ایران و ایرانیان را تا ابد حفظ کردند و دشمن بعثی و حامیانش را برای همیشه درهم شکستند. هفته بزرگداشت دفاع مقدس جشنی است در میانه همه سختی‌ها و رنج‌های جنگ. سالروز آغاز حمله رژیم بعثی صدام به ایران در آخرین روز شهریور سال 1359 درسی است در میانه همه صفحه‌های کتاب زندگی ما که باید هر روز آن را مرور کنیم، هر روز.

 

درود بر غیرت خوزستان

سیده فاطمه هلالات | خرمشهر - خبرنگار:


جنگ ایران و عراق دفاع مقدس خوانده می‌شود تا این موضوع مهم در تاریخ حک شود که بدون دفاع، خاک ایران با کمترین تلفات ازسوی دشمن در اختیار او قرار می‌گرفت، اما غیرت مردم این خاک چنین اجازه‌ای را نداد. مردم خوزستان به‌ویژه اهالی خرمشهر و آبادان با دست‌های‌ خالی مقابل حملات دشمن ایستادگی کردند تا حتی یک سانتیمتر از خاک وطنمان به دست دشمن بعثی نیفتد. خوزستان بیش از 20‌هزار نفر شهید داد تا ثابت کند خاک موضوعی ساده‌ نیست و برای آن می‌توان تا پای جان هم رفت.


نقش مهم خوزستان در جنگ تحمیلی

خبرنگار همشهری در سالروز آغاز دفاع مقدس گفت‌وگویی با یکی از فرماندهان سپاه خرمشهر در آن دوران انجام داده است تا درباره نقش و سهم خوزستان در پیشبرد جنگ تحمیلی بپرسد. «حاج کریم ملاعلی‌زاده» در موفقیت عملیات بیت‌المقدس و آزادسازی خرمشهر نقش داشته است.

وی می‌گوید: با توجه به موقعیت جغرافیایی که خوزستان دارد، مسلم است که در عملیات نظامی و پیشروی نیروهای بعثی عراق، به دلیل دشتبانی، خیلی سریع وارد عمل ‌شد. ملاعلی‌زاده اظهار می‌کند: در اوایل جنگ و مقاومت 45 روزه‌ای که در خرمشهر صورت گرفت، نقش خوزستان بسیار ملموس بود چون «صدام» آمده بود که به زعم خودش ناهار را در اهواز و شام را در تهران بخورد، اما مقاومت خرمشهر با دست خالی، دشمن را در رسیدن به خواسته‌هایش ناکام گذاشت.

وی می‌افزاید: اگر نیروهای مردمی و کمکی نبودند، شاید رویای صدام تحقق پیدا می‌کرد. ما نیروهایی در جبهه داشتیم که همه آموزش آنها ظرف 3 تا 7 روز صورت گرفته بود و این دستاورد جز با مقاومت و شجاعت و ایمانی که در دل و اعتقادی که به پیام‌های امام راحل امام خمینی(ره) داشتند، میسر نشد.

ملاعلی‌زاده می‌گوید: از طرف دیگر، شهرهای خوزستان در دفاع مقدس دست ‌به ‌نقد بودند و هر وقت نیرو می‌خواستیم، بلافاصله از شهرهای استان به جبهه‌ها اعزام می‌شدند. این نیروها در جبهه‌های مختلف اعم از منطقه خرمشهر، ذوالفقاری آبادان، جاده ماهشهر - آبادان، پاسگاه حسینیه، کوشک و جاهای دیگر - چه محل‌هایی که بعثی‌ها در آنها حضور داشتند و حتی آنجا که دشمن استقرار ضعیفی داشت- فوری حضور پیدا می‌کردند.


خوزستان و پشتیبانی جنگ

این فرمانده بیان می‌کند: خوزستانی‌ها در زمان جنگ زیاد به جبهه‌ها کمک کردند، اما چون این کمک‌ها زیر عنوان استان به مناطق عملیاتی ارسال می‌شدند و نه با‌ عنوان کمک مردم خوزستان، نمی‌توان آمار دقیقی را برای کمک‌های مردم این استان مطرح کرد.

ملاعلی‌زاده ادامه می‌دهد: خوزستانی‌هایی که در استان ماندند و به همراه خانواده‌هایشان مقاومت ‌کردند، حضور و کمکشان بسیار نقش‌آفرین بود. خانم‌های خوزستانی حتی در جبهه حضور پیدا می‌کردند و غذای رزمنده‌ها را آماده می‌کردند. همین هتل کاروان‌سرای آبادان محل پخت و پز غذا در آبادان و خرمشهر بود. در دشت‌ آزادگان هم همین روال وجود داشت.


فرماندهان خوزستان

از این فرمانده دوران دفاع مقدس درباره فرماندهان خوزستان در زمان جنگ می‌پرسیم و وی می‌گوید: خوزستان از نظر فرماندهان در جایگاه خوبی قرار داشت. خرمشهر با 7 فرمانده شهید، بیشترین تعداد شهدای فرمانده را بین شهرستان‌های کشور دارد. شهید «محمد جهان‌آرا» کسی بود که دوره‌های نظامی را قبل از آغاز جنگ گذرانده و حتی در دوران انقلاب عملیات چریکی انجام داده بود.

ملاعلی‌زاده اضافه می‌کند: همین حالا در دانشگاه امام حسین(ع) که دانشگاه علمی، کاربردی و نظامی است و در آنجا فرماندهان تدریس می‌کنند، سرداران زیادی از خوزستان به عنوان استاد حضور دارند. 20 نفر از اساتیدی که در دانشگاه امام حسین(ع) تدریس می‌کنند، از فرماندهان زمان جنگ خوزستان هستند. بعضی از آنها در بدنه‌ دولت هم فعالند.


تاثیر خوزستان بر تغییر رویه دفاع مقدس

این فرمانده خرمشهری در خصوص تاثیر خوزستان بر تغییر رویه دفاع مقدس می‌گوید: می‌توانم این را با یک جمله امام خمینی(ره) بگویم. امام فرمودند خوزستان دینش را ادا کرد. اگر بخواهیم این را با تعریف‌های خاص امام(ره) بررسی کنیم، ملاحظه می‌شود که خوزستان چه میزان در دفاع مقدس نقش‌آفرین بود.

وی می‌افزاید: منظور امام(ره) از خوزستان، مردم خوزستان است؛ چه آنها که جنگ‌زده بودند، چه آنها که در جبهه جنگ حضور پیدا کردند و چه آنهایی که پشتیبان بودند. حتی آنهایی که مهاجرت کردند و در دیاری دیگر مشغول جمع‌آوری کمک‌های مردمی بودند.
 

نقش بی‌بدیل لرستان در جنگ تحمیلی

فاطمه حافظی | خرم آباد - خبرنگار:


نقش رزمندگان دلاور لرستان در تمام صحنه‌های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران کاملا ممتاز و بی‌بدیل بود. نمونه آن را می‌توان در عملیات «حاج عمران» مشاهده کرد؛ عملیاتی که مقام معظم رهبری درباره آن فرمودند: «نبرد رزمندگان لرستان بیش از آنچه شنیدنی باشد، دیدنی است». آنها این نقش را بر اساس ایمان، صداقت، شجاعت و عشق دیرینه‌شان به حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) ایفا کردند.


شهادت 300 نفر در خرم‌آباد

یکی از افرادی که در زمان جنگ در خرم‌آباد حضور داشته است، می‌گوید: در آن زمان در بخش‌هایی از خرم‌آباد همچون محل استانداری، منطقه کوروش، بیمارستان‌ها و اماکن عمومی، واحد حمل ‌و ‌نقل منابع طبیعی، پادگان 07 و... سنگرهایی ساخته شده بود.

«شجاع دریکوند» بیان می‌کند: بسیاری از مردم در زمان بمباران‌ها به روستاها مهاجرت کرده بودند، اما با اصابت 8 موشک در یک روز به شهر خرم‌آباد، 300 نفر از همشهریان به شهادت رسیدند. وی می‌افزاید: پیکرهای شهدای آن روز در سالن ورزشی تختی غسل داده و کفن و به بهشت رضا منتقل شدند.


تعداد شهدای جنگ تحمیلی

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران لرستان در مورد تعداد شهدای این استان در جنگ تحمیلی اظهار می‌کند: لرستان در جنگ تحمیلی نقش بسیار مهم و تاثیرگذاری ایفا کرد. نمونه آن تقدیم 6300 شهید به انقلاب بود. «حسین نازاریان» ادامه می‌دهد: مردم لرستان در آن زمان از نظر بنیه اقتصادی ضعیف بودند، اما با تمام وجود و توان به تهیه نیازمندی‌های جبهه از روز اول جنگ تا پایان عملیات مرصاد پای کار بودند.

به گفته وی، لرستان به علت نزدیک بودن به جبهه‌های جنگ و هم‌مرز بودن با 3 استان جنگ‌زده ایلام، خوزستان و کرمانشاه پشتیبان جنگ محسوب می‌شد. نازاریان می‌گوید: پلدختر دروازه ورودی مردم جنگ‌زده خوزستان به لرستان بود. از سوی دیگر، وجود مناطق حساس اقتصادی مانند تلمبه‌خانه نفتی در تنگ ‌فنی حساسیت شهر پلدختر را دوچندان کرده بود. این مسئول اضافه می‌کند: در عملیات فتح‌المبین لشکر 84 پیاده لرستان با عنوان تیپ 84 با دشمن وارد جنگ شد. همچنین در عملیات کربلای 4 رزمندگان لشکر 57 ابوالفضل(ع) سپاه لرستان شرکت داشتند.


لرستان؛ پایگاه اصلی مقاومت

نازاریان می‌گوید: مادران و زنان لرستانی، زمانی که جنگ آغاز شد، در ستادهای مختلف از جمله ستاد پشتیبانی از جبهه و جنگ تشکیل حضور یافتند و برای اعزام نیروهای داوطلب لرستان پای کار آمدند. وی می‌افزاید: آن زمان اساتیدی از تیپ 84 پیاده خرم‌آباد برای ارائه آموزش نظامی ازجمله استفاده از مین و تخریب به عنوان استاد در کلاس حاضر می‌شدند، از جمله مرحوم استوار اولیایی که استاد مین و تخریب بود.

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران لرستان بیان می‌کند: آمادگاه مهماتی باباعباس هم نقش مهمی در آماده‌سازی رزمندگان لرستانی داشت چون نزدیک‌ترین محل مهماتی به جبهه‌ها در 3 استان جنگ‌زده بود. وی ادامه می‌دهد: این وضعیت در طول 8 سال دفاع مقدس ادامه داشت و لرستان را به پایگاه اصلی‌ مقاومت در کشور تبدیل کرد.


140 بار بمباران

این مسئول همچنین اظهار می‌کند: بمباران‌های زیادی در لرستان رخ داد. طبق آمارهای موجود، شهرستان‌های استان بیش از 140 بار توسط هواپیماها و موشک‌های دشمن مورد اصابت قرار گرفتند. نازاریان می‌افزاید: موشک‌های دشمن بیش از 500 نقطه استان را مورد هدف قرار دادند و 25 هزار خانه در شهرهای مختلف آسیب دیدند. آمار شهدای بمباران‌های استان 2500 نفر است.
 

روسفیدی ایلام در 8 سال سخت

رمضان نوری | ایلام - خبرنگار:


۳۱ شهریورماه آغاز هفته دفاع مقدس است. ایلام طی 8 سال جنگ تحمیلی خط مقدم جبهه بود، ولی امروزکمتر نام و نشانی از مردم این استان در گفته‌ها و خاطرات دفاع مقدس دیده نمی‌شود. ایلام استانی با ۴۳۰ کیلومتر مرز مشترک با عراق طی 8 سال جنگ تحمیلی از مناطق عملیاتی دفاع مقدس بود. مردم این استان نه‌تنها آن را ترک نکردند، بلکه با رشادت‌های خود نگذاشتند یک وجب از خاک کشور به دست بیگانگان بیفتد.

این استان طی 8 سال جنگ تحمیلی رشادت‌، فداکاری، عملیات بزرگ و کوچک، بمباران‌ هوایی، تصرف شهرها و... را به خود دید. مقام معظم رهبری در وصف مردم استان ایلام می‌گوید: «امروز به حمدالله می‌توانیم ادعا کنیم که مردم ایلام یکی از روسپیدترین و پرافتخارترین مردم برای کشور در طول جنگ تحمیلی هستند». امام خمینی(ره) نیز هنگام آزادسازی شهر مهران فرموند: «مهران را هم خدا آزاد کرد.» این بیانات نشان از اهمیت استان ایلام طی 8 سال جنگ تحمیلی داشت.


بمباران هوایی

صدام حسین در روز ۱۹ شهریورماه ۱۳۵۹ برای اولین بار به ارتفاعات میمک واقع در شهرستان مرزی مهران حمله کرد و این آغازگر حواث مهمی طی 8 سال جنگ تحمیلی در استان ایلام بود. در طول جنگ تحمیلی عملیات‌های مهمی مثل ضربت ذوالفقار، فتح‌المبین، محرم، والفجر یک، ۳، ۵ و۶، کربلای یک، عاشورا، نصر ۲ و ۶، عاشورا ۲، قدس ۳ و... در محدوده استان ایلام انجام شدند.

ایلام طی 8 سال جنگ تحمیلی ۳۰۰ بار مورد بمباران هوایی و ۱۶ بار حملات شیمایی قرار گرفت. در یکی از غم‌انگیزترین بمباران‌های هوایی استان در ۲۳ بهمن‌ سال ۱۳۶۵ در زمین فوتبال چوار ۱۵ ورزشکار شهید شدند. ١٧ خرداد سال ١٣۶۴، در حالی که مردم زحمتکش شهر ارکواز ملکشاهی در تابستان گرم با زبان روزه مشغول گذران زندگی و آماده کردن تدارکات برای رزمندگان اسلام در جبهه مهران بودند، ناگهان صدای آژیر قرمز به صدا درآمد و این شهر آماج بمب‌های هواپیماهای جنگی رژیم بعثی قرار گرفت.

در این روز ٧٢ نفر از مردم بی‌دفاع این شهر که بیشتر آنها زن و کودک بودند شهید و تعداد زیادی نیز مجروح شدند. در یکی از بمباران‌هایی هوایی در استان در روز ١٨ خرداد سال ۱۳۶۴ توسط نیروهای بعث عراق، ۱۵۵ نفر از مردم مظلوم ایوان و زرنه از توابع استان ایلام به شهادت رسیدند و تعداد زیادی نیز مجروح و جانباز شدند.


مردم ایلام شهر را ترک نکردند

جانشین فرمانده سپاه امیرالمومنین(ع) استان ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری اظهار می‌کند: استان ایلام زادگاه، قدمگاه و محل عروج هزاران کبوتر خونین‌بالی است که برای دفاع از کیان ایران اسلامی جاودانه شدند. سرهنگ «قدرت‌الله کریمیان» می‌گوید: جنگ در این استان زودتر از سایر مناطق کشور به مردمان مقاوم و صبورش رخ نشان داد و حالا جای جای آن بوی رشادت و شهادت می‌دهد.

وی می‌افزاید: در این استان طی 8 سال جنگ تحمیلی ۴۹ عملیات کوچک و بزرگ، ۱۷۲ عملیات زمینی و ۷۰ عملیات هوایی انجام شد. مردم استان در دیار خود ماندند تا در کنار رزمندگان اسلام نگذارند ذره‌ای از خاک پاک کشورشان به دست بیگانگان بیفتد. کریمیان بیان می‌کند: مردم غیور ایلام که از امام خمینی(ره) درس‌ها آموخته بودند، نگداشتند حتی یک وجب از خاک ایران تصرف شود.


راهی میدان جنگ

این فرمانده سپاه ادامه می‌دهد: مردم استان ایلام جزو مردمی بودند که ۸ سال دفاع مقدس را با گوشت و پوست و خون خود لمس و احساس کردند. زنان این خطه اگر خود نتوانستند در جبهه حضور پیدا کنند، مردانشان را راهی میدان جنگ کردند.

سرهنگ کریمیان می‌گوید: شهرستان مهران 4 بار توسط عراق به طور کامل ویران ولی هر بار توسط رزمندگان آزاد شد. وی می‌افزاید: استان ایلام 3 هزار شهید، ۱۰ هزار جانباز و ۳۰۰ آزاده طی 8 سال جنگ تحمیلی به انقلاب اسلامی تقدیم کرد.


درختان بلوط؛ پناهگاه مردم هنگام حملات هوایی

از مهم‌ترین ویژگی‌های استان ایلام داشتن ۶۴۰ هزار هکتار جنگل است که بیشتر درختان از نوع بلوط هستند. وجود این درختان در 8 سال جنگ تحمیلی به مردم استان بسیار کمک‌ کرد چون با نزدیکی شهرها به جنگل، مردم هنگام حملات دشمن به جنگل و کوهستان پناه می‌بردند. مردم استان سال‌ها در دل جنگل‌ در چادر زندگی کردند، ولی هیچ‌گاه دیار خود را ترک نکردند.


ایلام جنگ‌زده؛ نیازمند توسعه

استاندار ایلام نیز با اشاره به رشادت‌های مردم ایلام در 8 سال جنگ تحمیلی می‌گوید: استان ایلام در حالی درگیر جنگ بود که دیگر استان‌ها مسیر توسعه را طی می‌کردند و الان بخش زیادی از محرومیت این استان به همین دلیل است که 8 سال از توسعه عقب افتاد.

«قاسم سلیمانی دشتکی» می‌افزاید: با وجود همه پتانسیل‌ها، استان ایلام توسعه نیافته است. البته نمی‌توان تنها 8 سال جنگ تحمیلی را عامل اصلی توسعه نیافتن استان دانست. وی بیان می‌کند: ایلامی‌ها در طول 8 سال دفاع مقدس مهاجرت نکردند و با شجاعت تمام از کیان و آب و خاک استان و کشورشان دفاع کردند.

استاندار با بیان این‌که دولت، نظام و کشور به مردم ایلام مدیونند، ادامه می‌دهد: ایلام به علت درگیری در 8 سال جنگ تحمیلی 8 ســــال طلب و از برخــــــی شاخص‌ها فاصله دارد. ســـــلیمانی دشتکی می‌گوید: باید نظام، دولت و بخش خصوصی با هم‌اندیشی استان را از نظر شاخص‌های توسعه به متوسط کشور نزدیک کنند.