شمایل کتابی با گارد باز

میلاد حسینی

از بخت بلند نویسنده است که رمانش بدل به رمانی کالت شود و نسل‌های مختلف درباره‌اش صحبت و به نسل بعدی خواندنش را پیشنهاد کنند. اما روی ناجوانمردانه این اتفاق سنجیده‌شدن همه کارهای بعدی نویسنده با همان کاری‌است که بسیار خوانده و پسندیده شده. او نویسنده فلان رمان معروف معرفی می‌شود و آن‌قدر قصه همان کارش به ذهن‌ها راه می‌یابد که وقت انتشار کارهای بعدی می‌شنود «ولی فلان کارش چیز دیگری بود». اما شکل قضیه آن‌قدر اهمیت دارد که هر نویسنده‌ای آرزو کند روزی کتابش در چنین جایگاهی قرار گیرد. «نیمه غایب» یکی از همین‌هاست که انتشارش در اواخر دهه70 اتفاق مهمی بود و استقبال زیادی را به‌خود دید. 15‌چاپ در کمتر از 10سال با تیراژهایی بیشتر از چاپ‌های امروزی. و بعد توقیفی 10ساله و باز دوباره استقبال مخاطب از جست‌وجوهای سیندخت و فرهاد و روزهای دهه60 و مسئله عشق و چیزهای دیگر.

نیمه غایب، قصه سیندخت است که حدودا دوساله بود وقتی پدرومادرش از هم جدا شدند و مادر به آمریکا رفت و او در میانه تحصیل در دانشگاه مصمم است تا ثریا را پیدا کند و آشنایی و رابطه‌اش با فرهاد هم حول همین می‌گردد. از طرفی مردی به نام الاهی که دوست قدیمی پدرومادر سیندخت است می‌خواهد کمک کند تا دختر به آمریکا برود و مادر را بیابد، اما پشت این کمک رازهای دیگری نهفته است و در ایران هم زندگی جور دیگری پیش می‌رود. چیزی که رمان نیمه غایب را شکل می‌دهد فراتر از پلات و ماجرای محوری و شخصیت‌هایش است که البته کشش‌های خود را دارند. پرداخت موضوع از سوی رمان‌نویس عملا رمان را شکل می‌دهد و خرده‌روایت‌های روح رمان را می‌سازد؛ نمونه‌اش اعتراضات دانشجویی و محرومیت از تحصیل فرهاد و چگونگی رابطه سیندخت و فرهاد که پیکر رمان را تشکیل می‌دهد. علاوه بر اینها نثر بسیار روان نویسنده کمک زیادی به درک بهتر رمان است؛‌ رمانی که پیچید‌گی‌ روایی دارد. اما چرا نیمه‌غایب رمانی‌است مهم؟ این رمان یکی از بهترین و دقیق‌ترین نمونه‌های سیال ذهن میان رمان‌های ایرانی است و تک‌تک پرش‌های زمانی و تداعی‌هایش پل‌های خاص خود را دارد و از تمام حواس انسانی استفاده کرده تا هیچ‌کدام از تداعی‌هایش بی‌دلیل نباشد. و حفظ‌کردن این روند در طول یک رمان کاری‌است مهم.

حسین سناپور نویسنده‌ای پرکار بود و در این سال‌ها و پیش‌ از نیمه غایب، قصه کودک‌ونوجوان می‌نوشت اما رمان معروفش نخستین رمان او بود که بدل به آغازی طلایی شد. دیگر رمان‌های او هم در این سال‌ها بسیار خوانده شده و دهه 80 قصه‌های او یکی از خواندنی‌ترین‌ها بوده. تقریبا 20سال می‌گذرد و نویسنده نهمین رمانش را همین هفته پیش منتشر کرده‌است. چند مجموعه داستان و مجموعه شعر هم ادامه کارنامه او بود، اما بخش مهم کار او تدریس است و 4 کتابش  هرکدام مقالاتی جدا یا پیوسته درباره داستان‌نویسی‌است و می‌تواند برای نوشتن رمان و قصه راه‌گشا باشد. با این همه نیمه غایب کماکان به حیات خود ادامه می‌دهد و رمانی‌است محبوب و مهم در زبان فارسی.