پایانی بر چهره فرانسوی برجام

توتال، تنها شرکت بزرگ انرژی غربی فعال در ایران، به‌صورت رسمی قرارداد توسعه فاز۱۱ پارس‌جنوبی را ترک کرده و حالا با تأیید وزیر نفت، پرونده‌اش بسته شده است. به گفته بیژن نامدار زنگنه، این شرکت 2‌ماه است که خروج از قرارداد را اعلام کرده و اینک به‌صورت رسمی ایران را ترک کرده و هم‌اکنون فرایند جایگزینی شرکتی دیگر در حال انجام است.

 به گزارش همشهری، آمریکا پس از خروج از برجام اعلام کرده بود با اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ایران، که از 15مردادماه آغاز شد، شرکت‌های خارجی فعال در ایران را تنبیه می‌کند و توتال که در 130کشور فعالیت می‌کند و به نظام مالی آمریکا وابستگی شدیدی دارد، از همان ابتدا تداوم حضور خود را در ایران به تضامینی منوط دانست که این شرکت را از شر جریمه‌های آمریکا حفظ کند. حالا به‌واسطه ناتوانی دولت فرانسه در گرفتن تضمین از آمریکا برای ادامه فعالیت‌های شرکت‌های فرانسوی در ایران، این شرکت‌ها عملا قادر به ادامه فعالیت در ایران نیستند. در این میان، زنگنه، وزیر نفت، در گفت‌وگو با خانه ملت به‌صراحت از خروج توتال خبر داده و حواشی پیرامون حضور یا غیبت این ابرشرکت غربی در پارس‌جنوبی را تمام کرده است درحالی‌که موضع شفاف دیگری از سوی شرکت‌های فرانسوی که در پسابرجام وارد ایران شدند هنوز اعلام نشده است. در این زمینه خصوصا می‌توان به 2شرکت خودروسازی رنو و پژو اشاره کرد که با وجود متوقف کردن همه فعالیت‌های خود با شرکای ایرانی، هر روز موضعی متناقض در قبال فعالیت در ایران می‌گیرند و حتی وزیر صنعت نیز از اعلام خروج یا حضور آنها در صنعت خودروسازی ایران ناتوان است. از این منظر، به‌نظر می‌رسد دیگر دولتمردانی نیز که در حوزه تخصصی خود قراردادهای مشارکتی با طرف‌های خارجی امضا کرده‌اند، باید از صراحت وزیر نفت استقبال کرده و مواضع نهایی شرکت‌های خارجی برای همکاری با ایران را رسما اعلام کنند.

تکلیف پارس‌جنوبی چه می‌شود؟

اوایل اردیبهشت سال1395 بود که مذاکره با شرکت توتال برای تهیه توافقنامه نهایی توسعه و بهره‌برداری فاز۱۱ پارس‌جنوبی در قالب قراردادهای جدید نفتی آغاز شد و عاقبت نسخه نهایی آن در 12تیرماه1396 به امضا رسید.با خروج رسمی توتال از قرارداد توسعه فاز11 پارس‌جنوبی، شرکت چینی CNPC سهام توتال را می‌گیرد و از طریق تأمین منابع فاینانسی و با همکاری شرکت پتروپارس پروژه را جلو می‌برد. خبرها حاکی از این است که اگر به هر دلیل شرکت چینی نیز نتواند در پروژه باقی بماند اجرای کار به شرکت پتروپارس واگذار خواهد شد و شرکت توانمند ایرانی ازجمله مپنا نیز اعلام آمادگی کرده‌اند در توسعه فاز11 پارس‌جنوبی مشارکت می‌کنند.

   چراغ سبز چینی‌ها به نفت ایران

اعمال تحریم‌های موسوم به 180روزه که مقرر شده 6‌ ماه پس از خروج آمریکا از برجام علیه ایران اجرا شود، عملا فروش نفت و مبادلات مالی ایران را هدف قرار می‌دهد و بر این اساس آمریکا تهدید مشتریان نفت ایران را آغاز کرده است. در این میان اما، خبرها حاکی از این است که چین تمهیداتی برای تداوم خرید نفت خام از ایران اندیشیده و برای دور زدن محدودیت‌های آمریکا قصد دارد حمل نفت را به ناوگان نفتکش ایران محول کند. شرکت ملی نفتکش ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین ناوگان حمل نفت دنیا توانمندی اجرای این مأموریت را دارد اما رویترز، معتقد است: موضوع بیمه کشتی‌ها چالش اصلی انتقال نفت ایران با ناوگان وطنی به چین خواهد بود. در دوره قبلی تحریم‌ها ایران توانست با ایجاد یک کنسرسیوم بیمه‌ای جای خالی بیمه‌های بزرگ بین‌المللی در تجارت خارجی را حل کند و این‌بار نیز این احتمال وجود دارد که ایران به‌تنهایی یا با مشارکت چین این مشکل را حل کند.