791واگن جدید مترو؛ سوغات برای تهرانی‌ها

فرناز محمدزاده-روزنامه‌نگار

علیرضا زاکانی هفته گذشته تهران را به مقصد پکن ترک کرد تا در اجلاس راه‌ابریشم حضور پیدا کند. روز چهارشنبه در اجلاسیه «یک کمربند، یک راه» شهردار تهران درباره موضوعاتی همچون اولویت ایران برای ارتباط با همسایگان و موقعیت ممتاز ایران در جاده ابریشم سخنرانی کرد. اما این تنها بهانه سفر زاکانی به چین نبود؛ علاوه‌بر حضور در اجلاسیه، شهردار پایتخت با شهردار پکن نیز دیدار و گفت‌وگویی داشت تا برای توسعه همکاری‌های شهرداری تهران با پکن زمینه‌ لازم فراهم شود. در ادامه سفر مدیران شهری به پکن اتفاقات بزرگ و مهمی برای توسعه ناوگان ریلی پایتخت رقم خورد و اقدامات مؤثری برای بهبود وضعیت فرسوده قطار شهری تهران صورت گرفت. در واقع سفر مدیران شهری به چین حامل پیام‌های امیدوارکننده‌ای است و نویدبخش روزهای خوبی برای متروی تهران خواهد بود. بر همین اساس روز گذشته 2تفاهمنامه و 2قرارداد میان شرکت واگن‌سازی تهران با شرکای چینی به امضا رسید.

تفاهمنامه اول: توسعه همکاری شهرداری تهران و چین
مدیرعامل شرکت واگن‌سازی تهران در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به جزئیات این دو تفاهمنامه و 2قرارداد، می‌گوید: 2تفاهمنامه و 2قرارداد با طرف چینی منعقد شد و این تفاهمنامه‌ها در راستای توسعه همکاری شهرداری تهران با شرکای چینی بود؛ یکی از این دو تفاهمنامه در ادامه استفاده از ظرفیت مجوز خرید 1050دستگاه واگن مترو برای شهر تهران است و با امضای این تفاهمنامه تولید 259دستگاه واگن شبیه به کنسرسیوم 630واگنی که  پیش‌پرداخت آن انجام شده است، صورت خواهد گرفت.

تفاهمنامه دوم: توسعه ظرفیت شرکت واگن‌سازی تهران
رضا شیخ طاهری در ادامه با اشاره به تفاهمنامه دوم تهران و شریک چینی، گفت: موضوع دوم به ظرفیت‌سازی برای مجموعه واگن‌سازی‌ تهران بازمی‌گردد؛ چراکه این مجموعه تنها مجموعه تولید‌کننده واگن مترو در ایران است و برای اجرای این تفاهمنامه، زیرساخت‌های مناسبی برای تولید واگن‌های مجدد ایجاد می‌شود. او با اشاره به وضعیت کنونی شرکت واگن‌سازی در حیطه زیرساخت، ادامه داد: زیرساخت کنونی شرکت واگن‌سازی پاسخگوی این حجم از تولید واگن نیست؛ از طرفی هم سهم داخلی‌سازی در قراردادهایی که منجر به خرید 1500دستگاه واگن برای متروی تهران ظرف 20سال گذشته شده، کمتر از 30درصد بوده اما در قرارداد 630دستگاه واگن، بنا داریم به حجم داخلی‌سازی‌ 55درصد برسیم و نسبت به رفتاری که در 20سال گذشته در تولید واگن وجود داشته سهم خود را برای تولید داخل، 2برابر افزایش دهیم. مدیرعامل شرکت واگن‌سازی تهران می‌افزاید: لازم است برای اینکه به این داخلی‌سازی برسیم ظرفیت‌سازی انجام شود که با امضای تفاهمنامه دوم، تمام سهامداران توافق کردند در یک برنامه مهندسی و جامع جهت توسعه زیرساخت‌های تولید و افزایش حجم داخلی‌سازی در ایران اقدام شود.

قرارداد اول: مشخص شدن وظایف
 سهم و مبلغ پرداختی شرکت واگن‌سازی
شیخ طاهری درباره جزئیات 2قرارداد دیگر با طرف چینی، گفت: 2قرارداد دیگر امضا کردیم که به قرارداد 630دستگاه واگن مربوط است؛ شرکای چینی وظیفه مدیریت کنسرسیوم و تولید اصلی قطار را برعهده دارند؛ چراکه دانش تولید قطار به‌طور کامل در ایران نداریم اما شرکت واگن‌سازی تهران به‌عنوان پیمانکار اصلی در این کنسرسیوم حضور دارد و بر همین اساس در راستای روشن شدن وظایف شرکت واگن‌سازی‌ تهران با شرکای چینی، لازم بود که قراردادی منعقد شود تا وظایف، سهم و مبلغ پرداختی به شرکت واگن‌سازی‌ مشخص شود. او ادامه داد: در این قرارداد سهم واگن‌سازی‌ از کنسرسیوم مشخص و مقرر شد که 144میلیون یورو سهم شرکت واگن‌سازی تهران باشد که این رقم را دریافت خواهیم کرد. درواقع از محل تخصیص 783میلیون یورو که مبلغ کل قرارداد 630واگن است، 144میلیون یورو به ایران بازگشته و 20درصد مبلغ قرارداد به تولید‌کننده داخلی پرداخت می‌شود.

قرارداد دوم: انتقال تکنولوژی برای ساخت بوژی در ایران
مدیرعامل شرکت واگن‌سازی تهران با اشاره به قرارداد دوم، تصریح کرد: قرارداد دوم مربوط به انتقال انرژی است. در طول 20سال گذشته همواره برای پوشش سهم داخلی‌سازی، بخش‌های ساده‌ای مانند مونتاژ بدنه، تزئینات داخلی، قسمت‌های کوچک برقی و الکترونیکی و... از واگن ها در ایران تولید می‌شد، اما برای نخستین‌بار شریک چینی قبول کرده که دانش تولید بوژی(چارچوب اصلی واگن) که اصلی‌ترین بخش تولید واگن مترو است را در اختیار ما قرار دهد. شیخ‌طاهری می‌افزاید: در این قرارداد قادر خواهیم بود که از تعداد 630دستگاه واگن که 1260عدد بوژی نیاز دارد، 840بوژی را در تهران تولید کنیم که این موضوع یک توفیق بزرگی برای تهران است. این موضوع بعد از 6‌ماه مذاکره با طرف چینی توافق شده  و قرار است که دانش بوژی را به ایران منتقل کنیم و با این اقدام گام بزرگی به سمت داخلی‌سازی‌ واقعی خواهیم برداشت و تولید واگن برای ما راحت خواهد بود.

دستاورد مهم سفر به چین
 انتقال دانش تکنولوژی به ایران
شاید اگر بخواهیم به مهم‌ترین دستاورد سفر مدیران شهری به پکن و توفیقاتی که در حوزه توسعه حمل‌ونقل ریلی به آن دست پیدا کردند، اشاره کنیم، قرارداد انتقال تکنولوژی برای ساخت بوژی در داخل ایران مهم‌ترین بخش آن به‌حساب می‌آید. با اجرای این قرارداد و دست یافتن شرکت واگن‌سازی به این تکنولوژی، این شرکت به‌معنای واقعی کلمه می‌تواند واگن داخلی تولید کند. این در حالی است که انتقال دانش تکنولوژی در دنیا هزینه‌بر بوده اما حضور شهردار تهران در پکن زمینه‌ای را فراهم کرد تا این هزینه‌ها نصف شده و طرف چینی با 50درصد کاهش مبلغ، این دانش مهم و اصلی در تولید واگن را در اختیار شهرداری پایتخت قرار ‌دهد.

شرکت واگن‌سازی تهران
در جمع باشگاه‌های واگن‌سازی دنیا
محسن هرمزی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران در این خصوص به همشهری می‌گوید: قرارداد انتقال تکنولوژی برای تولید 840بوژی از محل قرارداد 630واگن متروی تهران منعقد شده است. محسن هرمزی در ادامه می‌افزاید: پیش از این سهم ما در قرارداد، فقط تولید بدنه بود اما با قراردادی که با حضور شهردار تهران امضا شد، مقرر شد که ساخت بوژی در ایران اضافه شود و شرکت واگن‌سازی‌ تهران برای نخستین‌بار به جمع باشگاه واگن‌سازهای دنیا اضافه خواهد شد. او گفت: بوژی، پلتفرم حرکت قطار است که سایر متعلقات مانند سیستم تعلیق، ترمز و... روی آن سوار می‌شود.

تفاهم برای کاهش زمان
 تحویل واگن‌ها در حضور شهردار
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران درباره کاهش زمان تحویل واگن‌ها، گفت: طرف چینی، متعهد شد مدت تحویل را کاهش دهد؛ یعنی در واقع بعد از انعقاد قرارداد بین 18 تا 24‌ماه طرف چینی زمان داشت که برای تحویل واگن‌ها اقدام کند اما قرار شد تا یک‌سال آینده نخستین محموله را تحویل دهد؛ بنابراین پاییز سال1403 نخستین واگن‌ها را تحویل خواهیم گرفت. هرمزی می‌افزاید: از هفته آینده تیم فنی و کارگروه عملیاتی میان شهرداری تهران و طرف چینی شکل خواهد گرفت و جلسات در متروی تهران به‌صورت فشرده و در عرض یک‌ماه برگزار می‌شود تا موضوع طراحی را تمام کنیم.

توسعه همکاری تهران- پکن
به‌دنبال سفر مدیریت شهری به چین برای حضور در اجلاس راه‌ابریشم، علیرضا زاکانی، شهردار تهران با یین یانگ، شهردار پکن دیدار و گفت‌وگو کرد تا زمینه لازم برای توسعه همکاری‌ها میان 2شهر خواهرخوانده فراهم شود.

علیرضا زاکانی، شهردار تهران: تمدن‌های کهن چون ایران و چین می‌توانند همکاری‌های شایان‌توجهی در عرصه‌های مختلف ازجمله اقتصادی، اجتماعی، علمی و فرهنگی داشته باشند. این هماهنگی‌ها در آینده می‌تواند در همگرایی و همکاری دولت‌ها و ملت‌های آسیایی راهگشا باشد. این همکاری‌ها در همین اجلاس راه‌ابریشم توسعه می‌یابد. پکن و تهران سابقه ۹ساله خواهرخواندگی دارند و ما به روابط فعلی 2شهر قانع نیستیم و سطح ارتباطات میان تهران-پکن باید رشد پیدا کند. در همین راستا هر دو پایتخت می‌توانند پیشران حرکت کشورها در مسیر توسعه باشند. طبق گزارش‌ها و بررسی‌های موجود وضع فعلی پکن در حوزه زیست‌محیطی، ترافیک و آلودگی بهبود و پیشرفت قابل‌قبولی داشته و این برای شما در خدمت به مردم این شهر مایه مباهات است.

یین یانگ، شهردار پکن: حضور مدیریت شهری تهران در اجلاس راه ابریشم نشان‌دهنده اهمیت جمهوری اسلامی ایران در گسترش روابط و تبادلات چین و ایران است. ۹ اجلاس قبلی حاوی دستاوردهای مهم و چشمگیری برای آسیا و منطقه بود. جمهوری اسلامی ایران موقعیت مهمی در جاده ابریشم دارد و می‌تواند نقش مهمی در مسیر یک کمربند، یک جاده ایفا کند. ما به اصول همکاری پایبند هستیم و تهران و پکن به‌عنوان پایتخت 2کشور کهن و با تمدن ایران و چین روابط خوبی داشته‌اند. سال آینده دهمین سالگرد رابطه خواهرخواندگی 2پایتخت خواهد بود و ما به جدیت این رابطه را پیش خواهیم برد و حساب ویژه‌ای روی آن باز کرده‌ایم. پکن زمینه‌های همکاری 2شهر را در ۳محور توانمندی مدیریت شهری، زمینه‌های تجاری و اقتصادی و تبادلات فرهنگی فراهم کرده است. یکی از مصادیق همکاری در مدیریت شهری موضوع هوشمندسازی است و شهرداری پکن آمادگی لازم برای گسترش همکاری‌ها در این حوزه را دارد. ما در پکن دانشجویان مختلفی داریم که تبادل دانشجویان میان تهران و پکن می‌تواند گسترش یابد.

مکث
گام جدید پایتخت برای توسعه شهری

ابوالفضل ظهره‌وند، دیپلمات ایرانی: اجلاسی که در پکن برگزار شد، نشست بسیار مهمی بود که سران برخی کشورها ازجمله رئیس‌جمهور کشور روسیه در آن حضور دارند. چینی‌ها به‌عنوان یک قدرت نوظهور که پیش‌بینی می‌شود تا سال۲۰۲۵ به قدرت اول جهان تبدیل شوند، نوعی استراتژی را دنبال می‌کنند که درصورت عملیاتی شدن می‌تواند چهره جهان را کاملا تغییر دهد. همکاری ما با شرکت‌های چینی به‌ویژه در ناوگان شهری می‌تواند گام جدی و مؤثری در توسعه این ناوگان باشد؛ چراکه چینی‌ها توسعه ترانزیتی و حمل‌ونقلی را به‌عنوان یک راهبرد کلیدی به‌کار برده‌اند و تجربه بسیار خوبی دارند و علاوه بر این علاقه‌مند به همکاری هستند؛ لذا ما می‌توانیم در حوزه ریلی از توان، تجربیات و تکنولوژی چینی‌ها استفاده کنیم. نقش شهرداری تهران در عقد قرارداد با شرکت‌های چینی و پیگیری فاینانس می‌تواند نشان‌دهنده اراده و عزم جدی تهران و ایران برای کار با شرکت‌های چینی باشد. شرکت‌های دیگری نیز در حوزه حمل‌ونقل فعال هستند، اما انعقاد قرارداد با شرکت‌های چینی، عزم جدی برای کار با چین و نقش‌آفرینی در استراتژی «یک جاده، یک کمربند» را نشان می‌دهد.