احیای برجام؛ نقطه پایان و آغاز 2 دولت

 محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه کشورمان صبح دیروز به دعوت سیدابراهیم رئیسی با وی دیدار کرد. دیدار مهمی که یک ساعت و نیم طول کشیده و می‌تواند نشان‌دهنده اولویت‌های دولت سیزدهم هم باشد.
همزمان با دیدار رئیسی و ظریف که توجهات بسیاری از رسانه‌ها را به‌خود جلب کرد، در آن سوی دیگر عرصه سیاست خارجی در وین، عباس عراقچی به‌عنوان رئیس تیم مذاکره‌کننده کشورمان، رئیس‌جمهور منتخب را فردی منطقی و واقع گرا نامید.
 پس از پایان دیدار ظریف و رئیسی، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه، گفت‌وگوی ظریف و رئیسی را «خوب» توصیف کرده و محتوای آن را هم برجام و سیاست خارجی عنوان کرد.
خطیب‌زاده در پاسخ به اینکه آیا توافق برای احیای برجام به دولت بعدی ایران موکول شده است، تصریح کرد: این گزارش‌ها تأیید نمی‌شود و نزدیک به واقعیت نیست.

 بعید نیست دور بعدی مذاکرات، دور پایانی باشد
سخنگوی دستگاه دیپلماسی با تأکید بر اینکه سیاست ایران این نبوده و نیست که امکان رفع تحریم‌ها را به تأخیر بیندازد، گفت: این سیاست رهبری است و هیأت مذاکره‌کننده آن را ادامه داده است. بعید نیست دور بعدی، دور پایانی مذاکرات باشد. باید دید طرف‌های مقابل تصمیم‌شان را می‌گیرند یا خیر.
خطیبب‌زاده در پاسخ به اینکه امکان توافق در همین دولت وجود دارد، افزود: دیپلمات‌ها خوش‌بین هستند ولی برای قضاوت زود است. باید دید آیا تصمیم‌های سیاسی در همه طرف‌ها گرفته می‌شود یا خیر. متن فاقد ابهام است؛ یعنی به متن روشنی در همه مسائل رسیدیم. آنچه باقی مانده نیازمند تصمیم سیاسی از سوی همه طرف‌هاست. اگر این تصمیم سیاسی اخذ شود، می‌توان امیدوار بود که در دور پایانی مذاکرات هستیم. عراقچی در تهران است و گزارش‌های خود را خواهد داد.

همه خواهند دید سیاست‌های اصولی و تعاملی ایران ادامه خواهد یافت
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره سیاست‌های دولت جدید در برجام و رویکرد رسانه‌های صهیونیستی در این زمینه گفت: رویه رسانه‌های صهیونیستی شناخته شده است. آنها جز تخریب منتخبان ملت کار دیگری ندارند و رویه آنها یکسان است.
خطیب‌زاده ادامه داد: رئیسی سال‌ها در پست‌های مختلف حضور داشتند. ایشان سال‌ها در شورای‌عالی امنیت بودند. ایشان صدای عاقله نظام هستند. همه خواهند دید سیاست‌های اصولی و در تعامل ایران ادامه خواهد یافت.
او در پاسخ به اینکه آیا ایران از آمریکا تضمینی درخواست کرده است؟ تصریح کرد: اصل موضوع درست است. در مورد جزئیات در فضای عمومی نمی‌توان صحبت کرد. آمریکا یک‌بار در دوران ترامپ نشان داد گردن‌کشانه می‌تواند منافع کشورها را نادیده بگیرد. باید تضمینی در این‌باره بدهند. کم و کیف آن را بعدا خواهیم گفت.

گام‌های پایانی نشست کمیسیون مشترک برجام
از سوی دیگر در پایان نشست کمیسیون، عباس عراقچی، رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران، پس از پایان دور ششم نشست کمیسیون مشترک برجام از پیشرفت نسبتا خوب این دوره، از این لحاظ خبر داد، از جهت اینکه متون به مقدار بسیار زیادی الان آماده است و آن مقداری هم که آماده نیست، حداقل یک وضعیت کاملا مشخصی دارد و تصویری از اختلافات را نشان می‌دهد و اینکه(اختلافات) در چه مرحله‌ای هستند و این به تصمیم‌گیران کمک می‌کند که تصمیم درست را اتخاذ کنند.
عراقچی درباره پایان و نتیجه مذاکرات گفت: واقعا نمی‌توان گفت که دور آینده دور پایانی خواهد بود یا نه ولی من امیدوارم که چنین باشد. اگر طرف‌های مقابل ما بتوانند تصمیمات خودشان را بگیرند به‌نظر من دور آینده دور پایانی خواهد بود؛ با این حال فکر می‌کنم، دور سختی خواهد بود. همانطور که بارها عرض کرده‌ام در این مذاکرات ما اهداف و منافع ملی را دنبال می‌کردیم. حتما هم برای آقای روحانی و هم آقای رئیسی آنچه مهم است، این است که این منافع تامین شود. زمانش خیلی علی‌القاعده نباید اهمیتی داشته باشد، حتما هر چه سریع‌تر باشد، بهتر است. به‌خاطر اینکه آثار رفع تحریم‌ها هر چه زودتر خودش را نشان دهد.
رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران تأکید کرد: یکی از مباحث جدی ما در این مذاکرات، ایجاد اطمینان نسبت به عدم ‌تکرار آنچه دولت آمریکا در قبال برجام انجام داده، بوده و هست و ما در این خصوص نیازمندیم که به تضمین‌هایی برسیم که به ما اطمینان بدهد آنچه دولت گذشته آمریکا انجام داد، یعنی اعمال مجدد تحریم‌ها و خروج از برجام مجددا رخ نخواهد داد. این خواسته طبیعی ماست و طبیعتا بدون اینکه چنین تضمینی ارائه شود بازگشت به برجام برای ما مقدور نیست.

نگرانی طرف‌های برجام
از سوی دیگر موضوعی که موجب نگرانی طرف‌های برجام و اروپا شده، نتیجه انتخابات ایران است. چنان‌که در روزهای قبل از انتخابات هم رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در پاسخ به سؤالاتی درباره روند مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در وین، گفت که احیای توافق هسته‌ای به بعد از مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری ایران موکول می‌شود.
روز گذشته هم مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوباره گفت که مذاکرات هسته‌ای که از ابتدای ‌ماه آوریل در وین با هدف احیای توافق هسته‌ای با ایران آغاز شده، مذاکرات دشواری است. «جوزپ بورل» در گفت‌وگو با شبکه العربیه مدعی شد که این اتحادیه، امیدوار است که تغییر دولت در ایران موجب توقف تلاش‌ها برای احیای توافق هسته‌ای نشود.
او افزود که امیدوار است انتخابات تأثیری بر روند گفت‌وگوهای وین نداشته باشد. به‌گفته وی اختلافات میان ایران و طرف‌های مذاکره‌کننده در گفت‌و‌گوها همچنان باقی است. بورل تأکید کرد که بازگشت به توافق هسته‌ای از سوی همه طرف‌ها مهم‌ترین موضوع برای اتحادیه اروپاست.
خبرگزاری رویترز نیز دیروز نوشت که دیپلمات‌های 3کشور فرانسه، آلمان و انگلیس نیز طی یادداشتی که به رسانه‌ها و خبرنگاران ارسال کردند، گفتند که زمان، طرف هیچ‌کسی نیست و این گفت‌وگوها نمی‌تواند بدون سرانجام و پایان باشد و دشوارترین مسائل در مذاکرات هنوز حل نشده‌اند.
بر این اساس به‌نظر می‌رسد دیدار زودهنگام ظریف با رئیسی هم در همین راستا باشد که موضع ایران با تغییر رئیس‌جمهوری تغییر نخواهد کرد.
چنان‌که سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت امورخارجه و رئیس هیأت مذاکره‌کننده ایران هم در گفت‌وگو با شبکهNHK  ژاپن تأکید کرد: حتی بعد از انتقال دولت نیز موضع ایران تغییر نخواهد کرد. چه بسا احیای برجام، نقطه پایان دولت روحانی و آغاز دولت رئیسی در ایران باشد.