کرونا؛ کابوس تازه اقتصاد جهان

 در 2هفته گذشته، شیوع ویروس کرونا در چین به نزول قیمت نفت و افت بازارهای سهام در سراسر دنیا منجر شده است، پیش‌بینی می‌شود آثار دنباله‌دار این بحران اغلب بازارها و صنایع جهان مانند خودروسازی، توریسم، تولید رایانه و بسیاری دیگر از صنایع ازجمله صنایع پوشاک و حتی صنایع غذایی را تحت‌تأثیر قرار دهد، برآورد می‌شود کرونا تا 160میلیارد دلار از رشد اقتصادی دنیا کم کند.

به‌گزارش همشهری، همزمان با شیوع گسترده ویروس کرونا در چین از یک طرف نگرانی نسبت به کاهش رشد اقتصادی جهان افزایش یافته و از طرف دیگر پیش‌بینی می‌شود اغلب بازار‌های جهان تحت‌تأثیر کاهش رشد اقتصادی چین با تنش مواجه شوند. از زمان شیوع این ویروس، قیمت نفت دست‌کم 15درصد کاهش یافته و همزمان مؤسسه کیتکو، که در تحلیل روندهای بازارجهانی طلا حرف اول را می‌زند، پیش‌بینی کرده که تقاضا برای طلا به‌عنوان یک کالای امن، افزایش خواهد یافت و قیمت هر اونس طلا می‌تواند در کوتاه‌مدت تا سطح 1600دلار رشد کند.افشین نوابی، مدیر معاملات شرکت‌ام کی اس، در این‌باره گفت: اگر طلا از مرز ۱۶۰۰دلار عبور کند می‌تواند تا سطح ۱۶۱۱دلار در هر اونس، پیشروی کند. یعنی سطحی بالاتر از اوایل ژانویه؛ که طلا تحت‌تأثیر افزایش تنش‌های خاورمیانه به آن صعود کرده بود.

اثرات اقتصادی کرونا
از زمان انتشار ویروس سارس در سال 2003 تاکنون، اقتصاد چین تا چندین برابر بزرگ‌تر شده؛ هم‌اکنون این کشور حلقه اصلی زنجیره تامین کالا در جهان است، در نتیجه هر تحولی در چین می‌تواند به‌سرعت اقتصاد جهان را تحت‌تأثیر قرار دهد. به‌دلیل وابستگی اقتصاد جهان به چین کاهش رشد اقتصاد این کشور می‌تواند به کاهش رشد اقتصادی در جهان و حتی آمریکا منجر شود چنان که خبرگزاری بلومبرگ دیروز درگزارشی تحلیلی اعلام کرد این احتمال وجود داردکه ویروس کرونا تا 160میلیارد دلار از رشد اقتصادی دنیا بکاهد.
به‌نظر می‌رسد در پیامد شیوع ویروس کرونا، ارقام ناشی از کاهش درآمد کشورهای پذیرنده توریست‌های چینی، زیان شرکت‌های هواپیمایی و هتلداران و ریزش سهام شرکت‌ها، دست‌کم در کوتاه‌مدت قابل‌توجه باشد. جی برایسون، کارشناس بازار در بانک ولز فارگو، زیان اقتصاد جهان، از این بیماری را در مقطع فعلی ۴۰میلیارد دلار برآورد کرد و گفت: در صورت مهار نشدن بیماری، زیان ناشی از کرونا از این ارقام بسیار فراتر خواهد رفت.

کرونا علیه سارس
رویترز هم درباره تأثیرات اقتصادی ویروس کرونا نوشت: اقتصاددان‌ها می‌ترسند ویروس کرونا تأثیری بیشتر از ویروس سارس در سال۲۰۰۳ داشته باشد. سارس در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ معادل ۸۰۰نفر را کشت و ۳۳میلیارد دلار نیز به اقتصاد جهان خسارت زد. ترس از اثر گسترده‌تر ویروس کرونا به این دلیل است که حالا سهم چین از اقتصاد جهان بسیار بزرگ‌تر از 17سال پیش است.
بانک آمریکایی گلدمن ساکس اعلام کرده شیوع کرونا احتمالا ۰.۴درصد از رشد اقتصادی چین در سال۲۰۲۰ کم می‌کند و ممکن است رشد اقتصادی آمریکا را هم پایین بیاورد.مؤسسه کپیتال اکونومیکس هم اعلام کرد: به‌نظر می‌رسد ویروس کرونا رشد اقتصادی چین و تقاضا برای کالاها را در 3‌ماه نخست سال۲۰۲۰ کاهش دهد. وارویک مک کبین استاد اقتصاد دانشگاه ملی استرالیا هم در این‌باره گفت: ویروس کرونا می‌تواند تا 4برابر بیشتر از ویروس سارس آثار اقتصادی برای چین و جهان داشته باشد.

شادمانی در آمریکا
از زمان شیوع کرونا، شاخص بورس‌های مستقر در وال استریت نیویورک نیز با نزول مواجه شده است اما با این حال برخی مقام‌های آمریکایی‌ در روزهای اخیر ابراز امیدواری کرده‌اند اثر منفی کرونا بر اقتصاد چین، به موتور محرک اقتصاد ایالات متحده تبدیل شود؛ چنان که برخی گزارش‌ها حاکی است شیوع ویروس کرونا در چین، احتمالا  منجر به بازگشت بسیاری از صنایع، ازجمله برخی صنایع هایتک، پس از 2دهه، به اقتصاد آمریکا می‌شود و اقتصاد آمریکا از شیوع این ویروس نفع خواهد برد. این همان سیاستی که دونالد ترامپ در 3سال گذشته دنبال کرده است. ویلبور راس، وزیر بازرگانی آمریکا روز جمعه در مصاحبه‌ای مناقشه برانگیز گفت: شیوع ویروس کرونا که از چین آغاز شده می‌تواند شرکت‌ها را وادار به ارزیابی دوباره زنجیره‌های عرضه کرده و احتمالا برخی فرصت‌های شغلی را به داخل آمریکا باز گرداند. او در مصاحبه با شبکه فاکس بیزنس نتورک گفت: حقیقت این است که شیوع این بیماری موجب می‌شود بنگاه‌های اقتصادی در هنگام بررسی زنجیره عرضه خود عامل دیگری را در صدر سایر عوامل مدنظر قرار دهند.

اثر کرونا بر قیمت نفت
همزمان با شیوع ویروس کرونا در چین قیمت نفت ظرف یک هفته بیش از ۱۵درصد کاهش یافت و در مبادلات دیروز به سطح 58دلار در هر بشکه رسید. قیمت نفت در ابتدای‌ماه ژانویه پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی تا سطح 70دلار هم پیشروی کرده بود اما همزمان با شیوع ویروس کرونا قیمت نفت بنای نزول گذاشته و دیروز به سطح 58دلار و 17سنت رسید.
با توجه به اینکه چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی درجهان است، هر نوع اختلال تولید در چین می‌تواند به کاهش تقاضای جهانی نفت منجر شود و کندی رشد تقاضا در چین، بازارهای نفت را بی‌ثبات می‌کند: چنانکه بانک گلدمن ساکس پیش‌بینی کرده شیوع ویروس مرگبار کرونا ممکن است تقاضای چین برای نفت را بیش از ۲۵۰هزار بشکه در روز، در 3‌ماه نخست امسال، کاهش دهد.
آسیب دیدن تقاضای نفت درچین، بدترین سناریو برای اوپک است در نتیجه ممکن است اعضای این سازمان تاریخ برگزاری نشست خود را جلو بیندازند و حتی براساس شرایط اضطراری، تولیدشان را کاهش دهند.به همین دلیل از چند روز پیش عربستان سعودی مذاکراتی را با اعضای اوپک برای جلو انداختن زمان برگزاری نشست اوپک از اوایل مارس به اوایل فوریه آغاز کرده است. برخی گزارش‌ها حاکی است اعضای اوپک در حال بررسی کاهش بیشتر تولید نفت یا تمدید مدت اجرای پیمان فعلی، در واکنش به افت شدید قیمت نفت، به‌دلیل نگرانی از شیوع ویروس کرونا، هستند. همزمان الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه هم تأکید کرده این کشور بزرگ تولیدکننده نفت آماده است زمان نشست با اوپک و سایر متحدانش را از مارس به فوریه تغییر دهد تا اثر این اپیدمی بر تقاضای جهانی نفت را بررسی کند.

اثر کرونا بر صنعت خودرو‌سازی‌
کارشناسان صنعت خودرو هم برآورد کرده‌اند تعطیلی کارخانه‌ها در چین، بدون شک تأثیرات منفی بزرگی بر صنعت خودروسازی جهان خواهد گذاشت. چند روز پیش شرکت ژاپنی تویوتا اعلام کرد درپی شیوع ویروس کرونا، تمامی کارخانه‌هایش را در چین اعم از قطعه‌ساز و خودروساز، تا تاریخ ۹فوریه تعطیل خواهد کرد.بسیاری دیگر از شرکت‌های برتر و بزرگ خودروسازی در جهان همچون تسلاموتورز آمریکا، نیسان موتورز، پژو، بوش و هونداموتورز نیز اعلام کرده‌اند تمام پرسنل فعال در کارخانه‌های چینی را به‌همراه خانواده‌هایشان از این کشور خارج خواهند کرد. شیوع ویروس کرونا در چین کار تامین زنجیره قطعات خودرو را با اختلال جدی مواجه خواهد کرد. در همین رابطه ولکمار دنر، مدیرعامل بوش گفت: درصورتی‌که این وضعیت ادامه پیدا کند، به‌طور قطع در زنجیره تامین قطعات با مشکل مواجه خواهیم شد. او ادامه داد: به‌نظر می‌رسد این ویروس در آینده نزدیک شیوع گسترده‌تری خواهد داشت و گریبانگیر تمام کشورهای جهان می‌شود و این اوضاع دست‌کم تا مارس (فروردین) ادامه پیدا خواهد کرد. مدیران شرکت بوش پیش‌بینی کرده‌اند شیوع کرونا به کاهش ۶.۲درصدی تولید جهانی خودرو در سال۲۰۲۰ میلادی منجر خواهد شد و امسال ۸۹میلیون دستگاه خودرو، کمتر از برآورد قبلی، به تولید و عرضه خواهد رسید. 

اثر کرونا بر صنعت رایانه 

شیوع ویروس کرونا به غیراز آثار کلان اقتصادی، بر روند تولید محصولات دیجیتال هم اثر عمیقی خواهد داشت. چین مبدا تولید قطعات رایانه‌ای در جهان است و کاهش تولید در این کشوربازار تولید سخت‌افزار و رایانه را در جهان تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. شیوع کرونا می‌تواند روند تولید تلویزیون، لپ‌تاپ و دستگاه‌های الکترونیک را مختل کند. تحلیلگران مؤسسه تحقیقاتی‌ ای‌اچ‌اس با انتشار گزارشی برآورد کرده‌اند شیوع کرونا در روند تولید و عرضه محصولات و گجت‌های هوشمند و دستگاه‌های الکترونیک همچون لپ تاپ، تلویزیون و مانیتورهای رایانه اختلال ایجاد خواهد کرد. بسیاری از شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه تکنولوژی در شهرهای مختلف چین کارخانه دارند و سهم قابل‌توجهی در تولید این محصولات را به‌خود اختصاص داده‌اند. اما نکته مهم‌تر آنکه ویروس کرونا شهر صنعتی ووهان چین را با 5کارخانه تولید مانیتور و پنل‌های ال‌سی‌دی و اولد هدف قرار داده و به حال تعطیلی کامل درآورده؛ این موضوع به‌طور قطع تولید نمایشگر، تلویزیون و لپ‌تاپ را در ماه‌های آینده با مشکل مواجه خواهد کرد. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این بحران می‌تواند تا ۲۰درصد تیراژ تولید نمایشگرهای ال‌سی‌دی در چین را در‌ماه آینده کاهش دهد. چین 50درصد مانیتور‌های دنیا را تولید می‌کند.