فرصت نیویورک

این شاید آخرین شانس دونالد ترامپ پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برای اتفاقی باشد که از ابتدای دوران حضورش در کاخ سفید لحظه‌شماری می‌کند. او برای مذاکره با ایران باید کاری را که لازم است، انجام دهد؛ لغو تحریم‌ها. دیروز کریستین امانپور، خبرنگار شبکه سی‌ان‌ان همین جمله را از گفت‌وگویش با محمدجواد ظریف توییت کرد: رئیس‌جمهور روحانی حاضر است با ترامپ در نیویورک دیدار کند، «به شرط اینکه رئیس‌جمهور ترامپ آماده باشد کاری را که لازم است، انجام بدهد»؛ با وجود بازتاب بالای این جمله در شبکه‌های اجتماعی اتفاق جدیدی در سیاست ایران درباره مذاکره با آمریکای ترامپ رخ نداده است، استراتژی ایران از ابتدا این بود که ترامپ می‌تواند دور میز مذاکره با ایران و اعضای گروه 1+5بنشیند؛ به شرط اینکه تحریم‌ها را لغو کند و به برجام برگردد. شاید نیویورک آخرین شانس برای احیای برجام هم باشد؛ اروپایی‌ها در نیویورک اگر، بتوانند ابتکار مکرون را برای پرداخت 15میلیارد اعتبار به ایران در ازای پیش‌خرید نفت، ‌عملی کنند، ایران از 3 گام قبلی خود بازمی‌گردد و برجام نفس تازه می‌کشد. نیویورک آخرین شانس است؛‌ هم برای لغو تحریم‌ها و مذاکره ترامپ با ایران هم برای نجات برجام در حال احتضار.

ایران محصور نمی‌ماند

رئیس جمهور دیروز با ابتکار صلح هرمز عازم نیویورک شد

رئیس‌جمهور صبح دوشنبه برای شرکت در هفتادوچهارمین مجمع عمومی سالانه سازمان ملل، تهران را به مقصد نیویورک ترک کرد. حسن روحانی قرار است صبح روز چهارشنبه سخنرانی خود را در مجمع عمومی سازمان ملل ایراد کند. به گزارش پایگاه‌ اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، حسن روحانی پیش از عزیمت به نیویورک در فرودگاه مهرآباد و در جمع خبرنگاران، گفت: حضور در این اجلاس فرصت بسیار مناسبی است که نظرات و دیدگاه‌های ملت بزرگ ایران و به‌ویژه اقدامات غیرمنصفانه و ظالمانه‌ای که امروز نسبت به ملت ایران روا داشته می‌شود، برای مردم و کشورهای جهان توضیح داده شود.

روحانی با انتقاد از مانع‌تراشی‌های آمریکا در سفر هیأت ایرانی به مقر سازمان ملل در نیویورک، گفت: چنین احساس می‌شود که آمریکایی‌ها تمایل زیادی ندارند که هیأت ایرانی در رده‌های مختلف در مقر سازمان ملل متحد حضور و سخنرانی داشته باشد که این موضوع می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ ازجمله اینکه از بیان سخن حق هراس دارند یا نمی‌خواهند بر افکار عمومی مردم خودشان تأثیر داشته باشیم. وقتی آمریکایی‌ها تمایل به حضور هیأت ایرانی ندارند، اتفاقا ما باید برای این حضور اصرار داشته باشیم و برخلاف تمایل آنها باید به سازمان ملل برویم و دیدگاه‌ها و سخنان خود را به صراحت در آنجا بیان کنیم؛ چراکه دارای منطق و استدلال هستیم و این دشمنان ما هستند که دلایل کافی در اختیار ندارند.

رئیس‌جمهور در تشریح اقدامات آمریکایی‌ها برای تحریک کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس، گفت: آمریکایی‌ها می‌خواهند از این فرصت نهایت استفاده را ببرند و اینکه به‌دنبال انعقاد قراردادهای میلیارد دلاری برای سیستم‌های پدافند با کشورهای منطقه هستند، نشان می‌دهد که آنان اهداف دیگری را برای حضور مستمر در منطقه دارند. حسن روحانی با اشاره به طرح صلح هرمز که قرار است در مجمع عمومی سازمان ملل آن را تشریح  کند، گفت: در این طرح به‌دنبال همکاری دسته‌جمعی درون منطقه خلیج‌فارس برای امنیت منطقه هستیم و می‌خواهیم همه کشورهای منطقه در این مسیر مشارکت و همکاری داشته باشند و ابعاد مختلف آن را در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح خواهیم کرد. این طرح تنها جنبه امنیتی ندارد و مسائل دیگری را هم در بر می‌گیرد و اسم آن ابتکار صلح هرمز است.

رئیس‌جمهور با اشاره به نام ابتکار صلح هرمز به نام «امید» که بر گرفته از حرف اول کلمات تشکیل‌دهنده ابتکار صلح هرمز است (HOPE)، گفت: همه کشورهای ساحلی خلیج‌فارس و منطقه هرمز به آن دعوت می‌شوند و سازمان ملل نیز برای حضور در این طرح دعوت شده و برای تأمین و تضمین امنیت منطقه فعال خواهد شد. امیدواریم بتوانیم با این طرح به دنیا اعلام کنیم که ایران به‌دنبال صلح بلندمدت در منطقه است.
سخنگوی دولت در نشست روز دوشنبه ‌خود با خبرنگاران از تردیدهای رئیس‌جمهور برای سفر نیویورک امسال سخن گفت. علی ربیعی اگرچه درباره علت این تردیدها توضیحی نداد اما در تشریح آنچه رئیس‌جمهور را مجاب به انجام این سفر کرد، گفت: رئیس‌جمهور ابتدا تردید داشت که این سفر انجام شود یا خیر و در جلسات مختلف این تردید را بیان می‌کرد و همفکری و هم‌نظری دوستان را می‌طلبید .

واهمه آمریکا از دیپلماسی رسانه‌ای ایران

سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص تعداد روادید‌های صادر‌شده از سوی آمریکا در جریان نشست سازمان ملل، اظهار داشت: تعداد روادید‌های صادر‌شده نسبت به دفعات قبل کاهش چشمگیری داشته و تنها برای حدود یک‌سوم اعضا صادر شده است. به گزارش خبرگزاری صداوسیما، سیدعباس موسوی تصریح کرد: متأسفانه در سفر اخیر رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه به سازمان ملل، آمریکایی‌ها اقداماتی را برای کاهش حضور افراد مؤثر انجام داده و روادید‌ها را نیز بسیار دیرتر از موعد مقرر صادر کردند، ضمن اینکه محدودیت‌هایی را نیز برای تیم ایرانی در نیویورک ایجاد کردند. آمریکا با وجود ادعای آزادی بیان به تیم رسانه ای هیات ایران و برخی معاونین رئیس جمهور ویزا نداده است.

ابتکارات ظریف 

ظریف درباره تبادل زندانیان، پیوستن ایران به پروتکل الحاقی وتشکیل ائتلاف درخلیج فارس پیشنهادهایی رامطرح کرد

وزیر امور خارجه در نیویورک همزمان با دیپلماسی رسمی، دیپلماسی عمومی را پیش می‌برد، ظریف دیروز با 3رسانه آمریکایی مصاحبه کرد که مهم‌ترین سؤال خبرنگاران از ظریف موضوع مذاکره بود.
روز گذشته کریستین امانپور، خبرنگار شبکه سی.ان. ان، در 2پیام توییتری بخش‌هایی از گفت‌وگویش با محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران را منتشر کرد و نوشت: محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران به من گفت که روحانی، رئیس‌جمهور ایران حاضر است با ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا این هفته در نیویورک دیدار کند، «به شرط اینکه رئیس‌جمهور ترامپ آماده باشد کاری را که لازم است انجام بدهد»، که آن لغو تحریم‌ها در ازای «نظارت دائمی بر تأسیسات هسته‌ای ایران است».
وی در پیام دیگری به نقل از ظریف نوشت: «نشان صلح[شاخه زیتون] همیشه روی میز بوده است، اما ما بازهم آن را نشان می‌دهیم.»
این اظهارنظر ظریف البته موضوع جدیدی نیست، او اردیبهشت‌ماه هم در نیویورک ایده تصویب پیش از موعد پروتکل الحاقی را در ازای لغو تحریم‌ها مطرح کرده بود اما آمریکا نه‌تنها به پیشنهاد او روی خوش نشان نداد که نام ظریف را در لیست تحریم قرار داد.ظریف در مصاحبه با سی‌بی‌اس قرار داشتن نامش در لیست تحریم آمریکا را مانعی برای دیدار وزیر خارجه آمریکا با خود عنوان کرد و گفت: ما آماده مذاکره هستیم. ما آماده‌ایم اما در شرایطی که برای چیزی که تنها به‌مدت یک‌سال و نیم پس از آن یا 5سال‌ونیم اعتبار نداشته باشد؛ ما می‌بایست درباره چیزی مذاکره کنیم که دائمی باشد.وزیر امورخارجه ایران در گفت‌وگو با ان‌پی‌آر هم تأکید کرد که آمریکا نخواهد توانست ایران را از طریق اعمال فشار به زانو دربیاورد و بلیت آمریکا برای رسیدن به صندلی خالی مذاکره، پایبندی به قانون است.

دومین موضوعی که خبرنگاران آمریکایی از ظریف سؤال می‌کردند وضعیت آمریکایی‌های زندانی در ایران بود؛ خبرنگار ان‌پی‌آر از ظریف درباره احتمال آزادی آنان برای نشان دادن حسن نیت سؤال کرد که ظریف پرسید چرا آمریکا برای نشان دادن حسن نیت خود ایرانیان زندانی ازجمله یک دانشمند ایرانی که بی‌دلیل در آمریکا زندانی است را آزاد نمی‌کند؟!
ظریف که پیش‌تر پیشنهاد تبادل زندانیان ایران و آمریکا را مطرح کرده بود، یک‌بار دیگر این پیشنهاد را روی میز گذاشت و آمادگی خود را برای پیگیری این پیشنهاد اعلام کرد.ظریف علاوه بر پیشنهاد تصویب پروتکل الحاقی و تبادل زندانیان، یک پیشنهاد دیگر را هم با خود به نیویورک برده بود؛ امنیت خلیج‌فارس. ظریف در نیویورک در دیدار با روزنامه‌نگاران گفت که طرح پیشنهادی ایران تشکیل ائتلافی متشکل از کشورهای ساحلی خلیج‌فارس یعنی عراق، ایران، عربستان سعودی، بحرین، قطر، کویت، امارات و عمان زیرنظر سازمان ملل برای تأمین امنیت خلیج‌فارس است.

میانجی‌ها در نیویورک
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در ماه‌های اخیر تلاش زیادی برای حفظ برجام انجام داد و چندین‌بار با روحانی تلفنی صحبت کرد و بارها نیز نمایندگان او با مقامات ایرانی رایزنی کردند تا سرانجام پیشنهادی برای اعطای 15میلیارد دلار به ایران در ازای بازگشت به برجام شکل بگیرد، ترامپ ابتدا این ایده را قبول کرد اما در ادامه شرط آن را مذاکره عنوان کرده است، با این حال مکرون و روحانی در نیویورک رودرروی هم خواهند نشست تا یک‌بار دیگر برای عملیاتی شدن آن ایده بخت‌آزمایی کنند.
نخست‌وزیر ژاپن که از 6ماه قبل برای کاهش تنش بین ایران و آمریکا دست‌به‌کار شده بود و حتی 3ماه قبل شخصا برای حل و فصل بحران به تهران آمد، همچنان امیدوار است که بتواند در حفظ برجام و امنیت خلیج‌فارس نقش‌آفرین باشد، آبه در نیویورک با ترامپ و روحانی دیدار می‌کند که محور این دیدارها کاهش تنش است. نخست‌وزیر ژاپن پیش‌تر پیشنهاد اعطای 3میلیارد دلار به ایران برای خرید نفت را داده بود اما به‌دلیل مخالفت ترامپ آن پیشنهاد پیش از سفر آبه به تهران بایگانی شد.