گز در اصفهان ارزان شد

شیرین شفیعی|اصفهان- خبرنگار: 


  با شکستن قیمت نجومی پسته، زمزمه ارزانی و آشتی‌کنان دوباره مصرف‌کنندگان با گز اصفهان به گوش می‌رسد اما تولیدکنندگان دومین سوغات شیرین نصف جهان هنوز هم کمبود شکر و جولان متخلفان در خرید و فروش شکر آزاد را مانع تولید پولک و نبات به اندازه نیاز گردشگران تابستانی و حتی دسته‌ها و خیمه‌های عزاداری‌های محرم می‌دانند.

اصفهان در جایگاه یکی از قطب‌های گردشگری کشور، سوغاتی‌های معروف و غذاهای محلی متنوعی دارد که چشیدن طعم آنها می‌تواند تجربه شیرینی را برای گردشگران رقم بزند. یکی از این سوغات پرطرفدار گز و پولکی و نبات است که بسیاری از مسافران بدون خرید آن پا از اصفهان بیرون نمی‌گذارند. قدمت گز، این شیرینی خاص به ۴۵۰ سال پیش می‌رسد و ماده اصلی تهیه آن، شهد و عصاره درختچه‌ای به نام «انگبین» بوده که امروزه رو به نابودی است و برای تهیه گز بیشتر از گلوکز، گلاب، شکر، سفیده تخم‌مرغ، انواع مغزها مانند بادام، فندق و خلال بیدمشک استفاده و جای خالی شهد انگبین با ترنجبین، شیرخشت، عسل یا انگبین علفی پر می‌شود. 
دومین سوغات پرطرفدار اصفهان نیز پولکی است که به شکل قطعات گرد، کوچک، نازک و شبیه سکه درست می‌شود. پولکی از شیره اضافی باقی‌مانده از فرایند درست کردن نبات ساخته و در طعم‌های مختلف مانند زعفرانی، کنجدی، لیموعمانی، پسته‌ای، نارگیلی، عسلی، نعنایی، کاکائویی و زنجبیلی روانه بازار می‌شود.


از گرانی تا کمبود مواد اولیه

اما با شروع مشکلات اقتصادی، بازار سوغاتی‌های شیرین اصفهان هم از این مشکلات بی‌نصیب نماند و نجومی شدن قیمت پسته در زمستان پارسال از یک سو 80 درصد مشتریان گز را کاهش داد و کمبود شکر از سوی دیگر باعث گرانی و کاهش تولید و فروش پولکی و نبات شد. پس از گذشت سه فصل از جهش ناگهانی قیمت پسته و گز، اکنون عضو هیات رئیسه اتحادیه آجیل و خشکبار استان اصفهان از کاهش قیمت 230 تا 250 هزار تومانی پسته به 80 و 120 هزار تومان خبر می‌دهد و می‌گوید: تولید پسته پارسال به دلیل خشکسالی و سرمازدگی، به حدود یک پنجم کاهش یافت و گران شدن قیمت تا جایی بود که مغز پسته اعلا که چندسالی با قیمت هرکیلوگرم کمتر از 80 هزار تومان به فروش می‌رسید، پارسال به کیلویی 230 تا 250 هزار تومان رسید و روی افزایش نرخ گز هم تأثیرگذار بود. «حسین جوانی» پیش‌بینی می‌کند با توجه به افزایش محصول پسته امسال، تا پایان سال قیمت پسته به نصف و 80 تا 120 هزارتومان برسد.


کاهش قیمت گز

رئیس اتحادیه گز و شیرینی اصفهان نیز با تایید خبر کاهش قیمت پسته و به دنبال آن گز، به همشهری می‌گوید: قیمت پسته در اواخر پاییز سال گذشته به صورت ناگهانی تا چهار برابر افزایش یافت اما خوشبختانه امسال مشکل کاهش تولید برطرف شده و قیمت این محصول نیز از 240 هزار به 160 هزار تومان رسیده است.
«حسن شریفی» با اشاره به نقش موثر گرانی پسته در افزایش قیمت گز اصفهان، یادآور می‌شود: ارزان شدن قیمت مغز پسته باعث کاهش 22درصدی قیمت هر کیلو گز شده که امیدواریم این روند ادامه پیدا کند و باعث شود قدرت خرید مصرف‌کننده افزایش یابد و بازار فروش گز دوباره رونق بگیرد.

وی افت 80 درصدی میزان فروش گز را پیامد گرانی پسته می‌داند و می‌گوید: 24 هزار نفر در بخش تولید و تجارت این شیرینی معروف اصفهان فعالیت می‌کنند، علاوه بر این تولیدکنندگان انواع مغزگیاهی شامل پسته، بادام،گردو و انگبین‌های طبیعی، کارتن و جعبه، شکرو گلوکز، عسل، آرد، گلاب و تخم مرغ مستقیم با صنعت گز در ارتباطند. شریفی از فعالیت 380 واحد تولیدی سنتی و صنعتی گز و هزار و 200 واحد صنفی فروش این سوغات پرطرفدار در اصفهان خبر می‌دهد و می‌افزاید: قیمت‌ گز بیش از هر عامل دیگری به قیمت مواد اولیه و هزینه بسته‌بندی بستگی دارد، به همین دلیل بود که سال گذشته هزار و 500 تن گز در اصفهان تولید شد اما میزان فروش در تعطیلات نوروز تا 20 درصد سال‌های قبل، کاهش یافت.


کمبود در زمان اوج مصرف

از سوی دیگر «منصور کتیرایی»، نایب‌رئیس اول اتحادیه تولیدکنندگان و فروشندگان قند و پولک و نبات اصفهان با اشاره به ادامه کمبود شکر برای تولید این محصولات به همشهری می‌گوید: تا زمانی که شکر دولتی یا به عبارتی تنظیم بازار در اختیار کارگاه‌های تولیدی قرار بگیرد، مشکلی ندارند اما چون این سهمیه جوابگوی تولید یک ماه پولک و نبات نیست، تولیدکنندگان ناچارند بقیه نیاز خود را از بازار آزاد تهیه کنند که در این روند ممکن است گرفتار متخلفان و محتکران شوند. وی از ادامه فعالیت کارگاه‌ها با ظرفیت کمتر از گذشته خبر می‌دهد و می‌افزاید: ظرفیت‌های تولیدی کارگاه‌های بزرگ که با 25 تا 30 کارگر کار می‌کنند، نزدیک به 100 تا 150 تن است در حالی که فقط می‌توانیم 20 تا 30 تن بار در اختیارشان قرار دهیم و تامین بقیه مواد اولیه به عهده خود کارگاه‌هاست که هیچ کدام از نرخ‌های آزاد و دولتی کفاف آنها را نمی‌دهد. کتیرایی که سهمیه شکر سازمان صنعت، معدن و تجارت استان را برای تامین نیاز 10 تا 15 روز کارگاه‌های پولک و نبات کافی می‌داند، می‌گوید: این به آن معناست که نیمی از روزهای ماه یا باید کارگاه‌های تولیدی تعطیل شوند و یا نیازشان را از بازار آزاد تامین کنند. این در حالی است که اکنون در هفته‌های آخر تعطیلات تابستان به سر می‌بریم و زمان اوج مصرف است چون تقاضای مسافران برای خرید سوغات اصفهان بالاتر می‌رود، همچنین دهه نخست محرم در پیش است و دسته‌های عزاداری و خیمه‌های نذری برای پخش چای به پولک و نبات نیاز دارند.
او خواسته تولیدکنندگان را افزایش دو سه برابری سهمیه شکر اعلام می‌کند و می‌افزاید: برخلاف محصولات بسیاری از صنف‌ها، پولک و نبات قیمت مصوبی ندارد اما اتحادیه به اعضای خود پیشنهاد کرده که نوع ساده پولکی را به قیمت کیلویی 7 هزار تومان بفروشند و برای محصولات دیگر بسته به نوع مغزها و ترکیبات به کار رفته در آن، قیمت عادلانه‌ای تعیین کنند.

کنترل قیمت با توزیع شکر سهمیه‌ای

اسماعیل نادری|معاون بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت اصفهان: 



التهابی که در بازار شکر از چند ماه پیش به‌وجود آمد در حال حاضر بسیار کمتر شده و با توزیع سهمیه‌ها، تلاش می‌کنیم تا این میزان التهابات را هم کنترل کنیم و بازار شکر به وضعیت عادی برگردد. تامین‌کننده اصلی شکر جهاد کشاورزی و توزیع‌کننده این محصول سازمان صنعت است.
نرخ شکر در اصفهان همانند دیگر نقاط کشور است، قیمت شکر فله‌ای برای مصرف‌کننده 3400 تومان و شکر بسته بندی 900 گرمی 4000 تومان است. در حال حاضر اصفهان مشکلی برای تامین شکر ندارد و در ماه گذشته نیز حدود 3 هزار تن شکر برای مصرف مردم و 2500 تن نیز در واحدهای تولیدی صنفی و صنعتی توزیع شد. 
وضعیت استان در تامین شکر نیز به گونه‌ای است که هر واحد صنفی که به اتحادیه مراجعه کند، می‌تواند سهمیه شکر خود را دریافت و توزیع کند. تمام فروشگاه‌های بزرگ، شرکت تعاونی‌های مصرف کارکنان، کارگران، فرهنگیان، فروشگاه‌های زنجیره‌ای کوثر، شرکت تعاونی‌های روستایی و... توزیع شکر دولتی دارند. واحدهای صنفی شهر زیر نظر سه اتحادیه عطار و سقط‌فروش، اتحادیه خواربار و اتحادیه فروشندگان مواد غذایی است که این صنف‌ها سهمیه خود را دریافت و در بین اعضای خود توزیع کرده‌اند. سهمیه شکر اتحادیه‌های پولک و نبات و شیرینی و گز نیز داده شده است. 
البته برخی دلالی‌ها و سوءاستفاده‌ها در بازار شکر وجود دارد و اگر گزارشی به دست سازمان برسد، بازرسان ما حتماً ورود پیدا می‌کنند و برای شخص خاطی مجازات در نظر گرفته می‌شود. اگر مردم در بازار، گران‌فروشی یا دلالی مشاهده کردند با شماره 124 سازمان صمت تماس بگیرند تا گزارش آنها مورد بررسی قرار گیرد.