قرار ما این نبود

امیرحسین علم‌الهدی /روزنامه‌نگار

40سال از روزی می‌گذرد که سینمای ایران هرچه دارد از آن روز است! ۱۵سال از تبعید عالی‌ترین مرجع شیعیان جهان و رهبر نهضت انقلاب اسلامی می‌گذشت که در بهشت زهرا، این رهبر کاریزما، سینمای ایران را از تعطیل‌شدن نجات داد و توانست سینمای نوین ایران را پایه‌گذاری کند. در این یادداشت می‌خواهم از منظر دیگری به سخنان امام‌خمینی (ره) در روز ۱۲بهمن ۱۳۵۷ بنگرم. بعد از تبعید امام در سال۱۳۴۲ و طی ۱۵سال و شهادت ده‌ها‌هزارنفر طی این مدت به دست عوامل شاه و به‌بیراهه‌رفتن سینمای عام، کمتر کسی می‌توانست پیش‌بینی کند که یک رهبر مذهبی (و نه صرفا رهبر یک جریان سیاسی) با عنوان آیت‌الله و مرجع شیعیان جهان بعد از این مدت پرفراز و نشیب سیاسی وقتی پا به خاک این سرزمین می‌گذارد در نخستین سخنرانی خودش حیات سینما را در طول حیات انقلاب تضمین کند! اگر هزاران متخصص «سخن» گرد‌هم‌می‌آمدند تا سخنان چنین رهبری را آماده کنند مطمئن بودم «سینما» محلی از اعراب نداشت؛ آن‌هم سینمایی که به فیلمفارسی شهره بود و نه هنری داشت و نه هنرمندی که ماندگار باشد. (به جز چند فیلمی که توسط سازندگان متفاوت در قبل از انقلاب قابل‌اعتنا هستند) و قطعا سینما جزو هزاران اولویت‌های یک کشور انقلابی نبود! 
چه شد که امام گفت «سینما جزء مظاهر تمدن است» آن‌هم در روزی که مردم منتظر شنیدن سخنانی از یک عالم دینی بودند علیه کلیت سینما و نه یک سینمای ایده‌آل یک مرجع دینی!؟ مردمی که سینما را مظهر ابتذال می‌دیدند و ترجیح می‌دادند سینما نباشد! 
امام با سخنانش در رابطه با سینما نشان داد که چطور می‌توان بین دین و هنر ارتباط برقرار کرد و چطور می‌توان در قامت یک عالم دینی و یک رهبر کاریزما برخلاف تمام پیش‌بینی‌ها سینمای نوین ایران را پایه‌گذاری کرد .
کمتر کسی تا به حال به این نکته اشاره کرده است که چطور می‌شود یک مرجع تقلید دینی و انقلابی (هنوز که هنوز است سینما در میان بخشی از مراجع و محافل دینی فاقد مشروعیت است) در بازگشت به کشور بعد از ۱۵سال تبعید به «سینما» در مزار شهدای انقلاب اهمیت داده و مسیر آن را تغییر دهد! مسیری که اگر مراقبت نکنیم ممکن است به همان ابتذالی برسیم که قبل از انقلاب شاهدش بودیم . طی سالیان گذشته شاهد اوج‌گیری و سیطره فیلم‌های سطحی و مبتذل بوده‌ایم و امسال بیش از همه سال‌ها شاهد هستیم که «صدای پای ابتذال بیش از گذشته» به گوش می‌رسد و این برخلاف تمام قول‌و‌قرارهایی بوده است که در 40سال گذشته به آن پایبند بوده‌ایم!