پایان قاتل عنکبوتی
هنوز ترس و وحشتی که قتلهای سریالی غلامرضا خوشرو، در بین زنان و دختران بهوجود آورده بود فراموش نشده بود. هنوز واژه خفاش شب از ادبیات حادثهنویسان در دهه70 پاک نشده بود و هنوز چند سالی بیشتر از اعدام این جنایتکار بیرحم نگذشته بود که قتل سریالی زنان و دختران در مشهد، وحشت به جان همه انداخت؛ قتلهایی که همه آنها تقریبا با یک شگرد رخ میداد و تحقیقات کارآگاهان از این حکایت داشت که توسط یک نفر و با یک انگیزه صورت میگیرد. طولی نکشید که با دستگیری عامل این جنایتها، واژه «قتلهای عنکبوتی» جایگزین «خفاش شب» در صفحات حوادث شد و داستان مردی به نام سعید حنایی، بر سر زبانها افتاد. مردی که 16زن را در مشهد به قتل رساند و با اعدام او در فروردین سال1381، پرونده این جنایتهای سیاه برای همیشه بسته شد. اما سعید حنایی که بود و جنایتهایش را با چه انگیزهای رقم میزد؟
مرداد سال 79 وقتی مأموران پلیس مشهد اجساد 3 زن را به فاصله چند روز از یکدیگر و در نقاط مختلف این شهر پیدا کردند، شکی باقی نماند که همه این جنایتها با هم ارتباط دارند و پای یک قاتل سریالی در میان است. تحقیقات برای یافتن ردی از قاتل سریالی ادامه داشت و این در حالی بود که قتلهای جنایتکار مرموز ادامه داشت. او همه طعمههایش را از بین زنان، مخصوصا زنان معتاد و خیابانی انتخاب میکرد و با انتقال آنها به محلی خلوت، با استفاده از روسریشان خفه میکرد و جسدشان را همانجا رها کرده و متواری میشد.
11جنایت
تا فروردین سال80، اجساد 11زن که بیشتر آنها معتاد یا موادفروش بودند در نقاط مختلف شهر پیدا شد. بررسیها برای یافتن سرنخی از قاتل ادامه داشت تا اینکه زنی که در طرح ویژه پلیس دستگیر شده بود این سرنخ را در اختیار تیمتحقیق قرار داد و این زن مژگان نام داشت و مأموران او را در خیابان دستگیر کرده بودند. زن جوان برای مأموران تعریف کرد که یک هفته قبل از دستگیری از دست مردی که قصد داشت او را به قتل برساند گریخته و احتمالا آن مرد، همان قاتل سریالی است.
با سرنخهایی که این زن در اختیار مأموران قرار داده بود، قاتل سریالی دستگیر شد و هرچند تا آن زمان مأموران پلیس اجساد 11زن را پیدا کرده بودند اما وی اعتراف کرد که 16زن را به قتل رسانده است. از همان زمان پرونده این مرد که سعید حنایی نام داشت به «قتلهای عنکبوتی» معروف شد و جنجال بزرگی در رسانهها و ترس و وحشت زیادی در دل زنان و دختران بهوجود آورد.
در دادگاه
تا پیش از محاکمه قاتل عنکبوتی، روزنامهها گزارشهای مختلفی از پرونده او منتشر کرده بودند که در بیشتر آنها متهم مدعی شده بود انگیزهاش از قتلها از بین بردن فساد در جامعه بوده و او زنان خیابانی را به قتل میرسانده و به هیچیک از آنها تجاوز نکرده است؛ تا جایی که وقتی زمان محاکمه او رسید، در نخستین جلسه دادگاه نماینده مدعیالعموم با حضور در جایگاه به انتقاد از اظهارنظرهای افراد و روزنامههای مختلف پرداخت و گفت: اکثر گزارشهای منتشر شده درباره این پرونده عجولانه و فاقد حقیقت بود. این اظهارنظرهای سطحی و فاقد حقیقت میرفت از متهم چهرهای برخلاف واقعیت ارائه دهد. وی سپس با اشاره به شواهد موجود، اعترافات متهم، سرقت، جعل کارت بسیج و جعل کارت امر به معروف و نهی از منکر از سوی متهم، ادامه داد: این مرد در جریان قتلهایش مرتکب 13مورد زنای محصنه با مقتولان شده بود. او متهم را 39ساله، پیمانکار ساختمان و دارای 5 کلاس سواد معرفی کرد و در ادامه دادگاه نوبت به مرد جنایتکار رسید که از خودش دفاع کند.
قتلها را قبول دارم
سعید حنایی با قبول اتهامات خود مبنی بر ارتکاب 16فقره قتل عمدی زنان، هدف خود از انجام این قتلها را پاکسازی خواند. او اتهام سوءاستفاده از کارت امر به معروف و نهی از منکر را تکذیب کرد و گفت: تمامی افرادی(مقتولان) که من با موتور یا ماشین به منزل آوردم، با خواست خود و بدون ارائه کارت میآمدند. او ادامه داد: برداشت بعضی از افراد که من را انسانی شهوتران میدانند، نادرست است. روزی که دستگیر شدم خدا را شکر کردم؛ زیرا از این اتفاقات با هیچکس حرف نزده بودم و از لحاظ روحی تحت فشار بودم.
سعید حنایی در پاسخ به این پرسش رئیس دادگاه که «از کجا متوجه میشدی این زنان، معتاد یا دارای فساد اخلاقی بودند؟» گفت: چهره این افراد و معاشرت آنها با افراد مختلف گویای این واقعیت بود. در تمام جلسه دادگاه، متهم تلاش میکرد چهرهای فسادستیز از خود نشان دهد با این حال، شواهد موجود در پرونده نشان میداد که او بهرغم ادعاهایش، 13نفر از قربانیان را مورد آزار و اذیت قرار داده بود. خبرنگار ایسنا که در آن زمان در جلسه محاکمه حضور داشت اینطور نوشت: سعید حنایی اعتراف کرد که بعد از اینکه همسرش خانهشان را ترک میکرد سراغ قربانیانش میرفت و با دعوت آنها به خانهاش، دست به جنایت میزد. در جلسه دادگاه 4نفر از اولیای دم مقتولین شامل 3مرد و یک دختر 17ساله با لباس زندان در دادگاه حاضر شده بودند. اما بقیه آنها، افرادی کاملا عادی بودند. پدر یکی از مقتولین در پاسخ به پرسش قاضی دادگاه که او را بین دریافت دیه و تقاضای قصاص مخیر کرد، گفت: من حاضرم دوبرابر دیه بهحساب سعید حنایی واریز کنم ولی او قصاص شود. همسر یک نفر دیگر گفت: برادر کوچک مقتول بهدلیل اینکه عنوان شده است خواهر او یک زن خیابانی و بدکاره بوده است، خود را با موتور به یک اتوبوس زد و خودکشی کرد. متأسفانه در این حادثه رسانهها همه مقتولان را به یک چشم دیدند و همین باعث بهوجود آمدن مشکلات زیادی برای خانواده برخی از آنها شد.
پس از پایان محاکمه، قاضی دادگاه با توجه به اعترافات متهم و شواهد موجود در پرونده، او را به اعدام محکوم کرد که این حکم سحرگاه 28فروردین 81 در محوطه زندان مشهد به اجرا درآمد.