شهرهای مرکزی ایده‌آل معلولان می‌شوند

مریم جباری|   اراک- خبرنگار:


در سال‌های گذشته مسئولان شهری در استان مرکزی، قصد داشتند با مناسب‌سازی معابر شهرشان از مشکلات معلولان در رفت و آمد روزانه در معابر و استفاده از خدمات شهری بکاهند. طبق آمار، استان مرکزی ۳۲ هزار معلول جسمی، حرکتی و ذهنی دارد که بخش عمده‌ای از آن‌ها در اراک زندگی می‌کنند و نیازمند مناسب‌سازی شهر و معابر شهری برای عبور و مرور هستند. این در حالی است که طبق قانون باید تمامی امکانات خدمات شهری و استفاده از فضاهای عمومی برای تمامی افراد جامعه یکسان باشد و این امر از مهم‌ترین وظایف مدیریت شهری به حساب می‌آید.

کارشناسان شهری نیز معتقدند مناسب‌سازی فضاهای شهری برای استفاده معلولان و جانبازان به عنوان یک اصل مهم و ضروری هر چه سریع‌تر در دستور کار مدیریت شهری در استان مرکزی قرار بگیرد. در این زمینه قانون ایجاد امکانات برای استفاده معلولان از خدمات شهری در برنامه پنجم توسعه گنجانده شده است و با توجه به این‌که هم‌اکنون در اواسط برنامه ششم توسعه قرار داریم حدود 40 درصد این امر در استان مرکزی محقق شده است. 


مناسب نبودن اراک برای تردد معلولان 

مدیر کل بهزیستی استان مرکزی در این زمینه به همشهری می‌گوید: مناسب‌سازی فضای تردد معلولان و جانبازان در این استان با توجه به این‌که قانون فضاسازی آن مربوطه به برنامه پنجم توسعه است هنوز به درستی و به صورت کامل اجرایی نشده و معلولان برای حضور در اجتماع و فضاهای شهری با مشکلات و چالش‌های بسیار زیادی مواجه هستند. 

 «زهرا امینی» بیان می‌کند: در این زمینه تمامی دستگاه‌ها باید زیرساخت‌های لازم را برای حضور این افراد در ادارات و سازمان‌های خود فراهم کنند، که متأسفانه تاکنون به دلایل مختلف از جمله کمبود یا نبود اعتبارات در این بخش، اقدام خاصی صورت نگرفته است. در شهر‌های مختلف استان نیز کمیته‌هایی با نام «مناسب‌سازی» با حضور فرمانداران ایجاد شده و مصوباتی نیز برای ایجاد مسیر تردد معلولان و جانبازان اتخاذ شده، اما متأسفانه به دلیل عدم پیگیری یا نبود ضمانت اجرایی تعداد زیادی از این مصوبات روی زمین مانده است. 

وی می‌افزاید: قانونی به منظور حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت وجود دارد که بر این اساس تمامی ادارات، سازمان‌ها، نهادها، مؤسسات و... باید در احداث ساختمان خود امکان دسترسی برای معلولان و جانبازان را فراهم کنند به‌طوری که این افراد نیز بتوانند در این اماکن به راحتی تردد داشته باشند. مناسب‌سازی تمامی پایانه‌ها، ایستگاه‌های اتوبوس، تأسیسات، سامانه‌ها و ناوگان حمل‌و‌نقل برون‌شهری، در دسترس بودن سامانه‌های حمل‌و‌نقل عمومی برای افراد دارای معلولیت از مواردی است که باید برای این افراد فراهم شود. 


ساخت و ساز بدون توجه به فضای تردد معلولان

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار مرکزی نیز می‌گوید: معلولان و جانبازان نیز مانند سایر شهروندان دارای حق و حقوقی هستند که از مهم‌ترین این موارد حضور آسان در شهر، اماکن تجاری، اداری و... است. 
«مهدی زندیه‌وکیلی» بیان می‌کند: در زمینه ساخت و سازهای اماکن و بناهای جدید، پیمانکاران باید قوانین مناسب‌سازی ویژه تردد معلولان را رعایت کنند و اگر قرار باشد بنایی بدون توجه به این مسأله ساخته شود، مورد قبول ما نیست و مجوز آن را صادر نمی‌کنیم. 

وی ادامه می‌دهد: در این زمینه شهرداری‌ها نیز باید سیاست‌های الزام‌آور در پایان کار را برای تحقق این مهم اتخاذ کنند تا شاهد احداث بناها و ساختمان‌هایی مناسب برای تردد معلولان و جانبازان در شهرهای استان باشیم؛ زیرا در این زمینه تاکنون اقدام مثبت و تأثیرگذاری انجام نشده است. اقدامات لازم به منظور مناسب‌سازی برای تردد معلولان و جانبازان در اماکنی مانند پارک‌ها، پیاده‌روها، بانک‌ها و سایر اماکن عمومی به عنوان فضاهای عمومی باید مورد توجه قرار گیرد تا این افراد بتوانند به راحتی به فعالیت‌های اجتماعی خود بپردازند. 

زندیه‌وکیلی اظهار می‌کند: در زمینه مناسب‌سازی فضاها برای تردد معلولان و جانبازان تمامی دستگاه‌ها وظیفه دارند شرایط را برای ورود این افراد به اداره و سازمان مربوطه خود مهیا کنند؛ همچنین باید خدمات لازم را به بهترین شکل و با کم‌ترین مشکل به این افراد ارائه دهند. وی تصریح می‌کند: برخی سازمان‌ها به‌ویژه شهرداری با توجه به نقشی که در فضاهای شهری دارد، می‌تواند در مناسب‌سازی فضای تردد معلولان بیشترین تأثیرگذاری را داشته باشد؛ البته این مسأله منافاتی با عملکرد و وظایف سایر دستگاه‌ها در این بخش ندارد. 


مناسب‌سازی فضای تردد معلولان الزام‌آور است

مدیر کل دفتر فنی استانداری مرکزی نیز می‌گوید: در زمینه مناسب‌سازی فضاهای تردد برای معلولان و جانبازان اقدامات الزام‌آور برای تمامی دستگاه‌ها باید مورد توجه و در دستور کار قرار گیرد و علاوه بر این نظارت‌های لازم در این بخش وجود داشته باشد. 
 «حمیدرضا نوازنی» با اشاره به این که 10 درصد از جمعیت استان را افراد کم‌توان و دارای معلولیت تشکیل می‌دهند، بیان می‌کند: با توجه به این‌که در فضاهای شهری برای تردد سایر شهروندان شرایط مهیاست و زیرساخت‌های لازم نیز وجود دارد، معلولان و جانبازان باید از این حقوق به صورت مساوی برخوردار شوند و بتوانند به راحتی در شهر تردد کنند. 

وی ادامه می‌دهد: مناسب‌سازی فضاها، دسترس‌پذیری، تردد و تحرک معلولان جزو حقوق شهروندی است و در صورتی که معلولان و جانبازان نتوانند به هر کدام از این موارد دسترسی داشته باشند، در حقیقت حقوق شهروندی آن‌ها نقض شده است؛ بنابراین در این بخش باید یک تعامل و هم‌افزایی بین تمامی دستگاه‌ها برای احقاق حقوق این افراد وجود داشته باشد. 

مدیر کل دفتر فنی استانداری مرکزی می‌افزاید: موضوع مناسب‌سازی فضاهای شهری برای تردد معلولان و جانبازان جزو وظایف و تکالیف شهرداری‌هاست و در این زمینه شهرداران وظیفه دارند یک پارک و یک معبر را به عنوان پایلوت برای تردد این افراد مناسب‌سازی کنند. 

نوازنی اظهار می‌کند: متأسفانه حساسیت لازم برای مناسب‌سازی فضاهای تردد ویژه معلولان و جانبازان در بین دستگاه‌ها ایجاد نشده و همین مسأله باعث شده در این زمینه نتوانیم به شرایط مطلوب و ایده‌آل دست پیدا کنیم و شاهد حضور کم‌رنگ تعداد زیادی از این افراد در جامعه با توجه به توانمندی‌هایی که دارند، باشیم. 

وی می‌گوید: به منظور تحقق و اجرای این قانون به صورت صد درصدی دستگاه‌های نظارتی ساختمانی مانند نظام مهندسی و شهرداری‌ها در موقع صدور پروانه، کمیسیون ماده ۱۰۰، صدور پایان‌کار و... باید مناسب‌سازی فضای تردد معلولان را به عنوان یک الزام مورد توجه قرار دهند و به راحتی از آن عبور نکنند.