فروش کالا‌های اساسی به خارجی‌ها کم شد

سید‌رضا حسینی‌زاده |   تبریز – خبرنگار:

آذربایجان شرقی به واسطه قرار گرفتن در نوار مرزی از جمله استان‌های پرتردد برای مرز‌نشینان کشورهای همسایه است. مرزنشینانی که تا دیروز اغلب برای درمان به تبریز مراجعه می‌کردند اما از چند ماه قبل و به دنبال کاهش ارزش پول ملی و بالا رفتن قیمت ارزهای خارجی، خرید از بازارهای مختلف استان برای آنان جذاب هم شده است. در حال حاضر تقریبا هر کالایی در داخل می‌تواند برای صادرات جذاب باشد و علاوه بر صادرات به شکل رسمی، صادرات چمدانی از سوی مرزنشینان هم افزایش را نشان می‌دهد. افزایش حدود 10 درصدی صادرات آذربایجان شرقی در 6 ماه سال جاری به نسبت سال قبل رخ داده و این در حالی است که تولید محصولات مختلف در استان روند نزولی را شاهد است. در این میان فعالان اقتصادی نسبت به افزایش صادرات کالا در چنین شرایطی چندان خوش‌بین نیستند.


افزایش خرید کالاهای ضروری از سوی مرز‌نشین‌ها 

یکی از بازاریان تبریز که در خیابان دارایی تبریز فعالیت می‌کند، می‌گوید: در حال حاضر اغلب کالاهایی که می‌فروشیم از سوی مسافران خارجی خریداری می‌شود. اغلب کسانی که برای درمان به تبریز می‌آیند هنگام برگشت خودروی خود را از کالاهای مختلف و مورد نیاز خانوار پر می‌کنند. 

«موسی شیخ‌اوغلی» ادامه می‌دهد: با توجه به افزایش قیمت ارزهای خارجی آنان می‌توانند چندین برابر بیشتر خرید کنند و پول کمتری بپردازند. این فرایند برای آنان جذاب است و با توجه به رکود بازار داخلی و کاهش توان خرید شهروندان استان، بازاریان هم بی‌میل به فروش اجناس به خارجی‌ها نیستند.

این بازاری عنوان می‌کند: البته برخی بازاریان افزایش 10 تا 15 درصدی برای فروش کالا به این افراد در نظر می‌گیرند اما با وجود این میزان افزایش، باز هم خرید کالا با توجه به ارزش پولشان نسبت به پول ملی ما برای آنان جذاب بوده و هر مسافر خارجی تا چند میلیون تومان خرید می‌کند.


افزایش خرید کفش تبریز 

یکی از کفش‌فروشان بازار حرمخانه تبریز هم از افزایش فروش کفش دست‌دوز تبریز به مسافران خارجی خبر می‌دهد و می‌گوید: در گذشته یک جفت کفش تبریز که 300 هزار تومان قیمت داشت، برای خارجی‌ها تا 80 دلار آب می‌خورد، اما در حال حاضر و با وجود افزایش قیمت‌های داخلی آنان می‌توانند همین کفش‌ها را با کمتر از 30 دلار تهیه کنند که طبیعی است برای آنان جذاب باشد.
«ناصر جهدی» بیان می‌کند: با توجه به رکود بازار و انبار شدن کفش‌های دست‌دوز، این فرایند افزایش فروش برای بازاریان جذاب است و آنان می‌توانند کفش‌های چرمی 400 تا 500 هزار تومانی را که اغلب شهروندان تبریزی حتی گردشگران توان خرید آن را ندارند به فروش برسانند.

وی می‌افزاید: این در حالی است که اغلب تولید‌کنندگان دست‌دوز، چرم‌های موجود در بازار را مصرف می‌کنند و برای ادامه کار مجبور به تهیه چرم‌های سبک و سنگینی هستند که برای فراوری نیاز به مواد شیمیایی وارداتی دارد و طبیعی است که قیمت تمام‌شده برای آنان بیشتر از قیمت‌های فعلی بوده و اگر تولید‌کننده‌ای با سرمایه فعلی‌اش توان تولید 50 جفت کفش در ماه را دارد، در آینده نزدیک این توان به زیر 30 جفت در ماه خواهد رسید. این مساله تبعات منفی بسیاری از جمله بیکاری کارگران کارگاه‌های کفش دست‌دوز دارد.


افزایش معنا‌دار صادرات از گمرکات استان 
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی می‌گوید: در حالی که رشد صادرات استان از کل گمرکات کشور حدود 10 درصد از نظر ارزشی و دلاری است، اما این میزان افزایش در گمرکات استان حدود 30 تا 40 درصد از نظر ارزش دلاری و وزنی است.

«غلامرضا راستی» با بیان این‌که نزدیک به 90 کشور بازار صادراتی استان را شامل می‌شوند، ادامه می‌دهد: صادرات استان از طریق گمرکات تفاوت چندانی از نظر وزنی و ارزشی ندارد، اما در صادرات از گمرکات استان افزایش وزنی حدود 40 درصد و افزایش ارزش دلاری حدود 30 درصد است. یعنی وزن کالاهای صادراتی افزایش بیشتری به نسبت ارز واردشده داشته است. 760 میلیون دلار صادرات از استان صورت گرفته و 350 میلیون دلار هم از سایر گمرکات کشور صورت گرفته که نشان می‌دهد کشورهای هم‌مرز بیشترین سهم را در جذب صادرات استان داشته‌اند. وی بیان می‌کند: 3 کشور عراق، ترکیه و ارمنستان که نزدیکی جغرافیایی به استان دارند، بیشترین مقصدهای صادراتی از نظر صادرات چمدانی و رسمی بوده‌اند.


همراهی اصناف برای نفروختن مایحتاج ضروری 

رئیس اتاق اصناف تبریز معتقد است افزایش صادرات در چنین شرایطی نه‌تنها خدمت به اقتصاد استان و کشور نیست، بلکه ادامه چنین شرایطی به تضعیف بازار داخلی منجر می‌شود.

«سید‌حبیب هاشمی» بیان می‌کند: در ماه‌های اخیر خرید انبوه کالا از سوی مسافران وجود داشته که البته غیرقانونی نیست و اصناف تبریز و استان هم بدون گرانفروشی و مطابق با قیمت‌های روز به این اشخاص کالا می‌فروختند. اما با تدابیر در نظر گرفته شده، این روند در هفته‌های اخیر کاهش پیدا کرده و کالای کمتری به آنان فروخته می‌شود.

هاشمی ادامه می‌دهد: در جلسه‌ای که در ستاد تنظیم بازار و در محل استانداری برگزار شد این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و با تصمیم مسئولان ارشد استان محدودیت‌هایی در این زمینه اعمال شد و اصناف نیز همراهی لازم را در این زمینه داشته‌اند تا اگر صادراتی هم صورت می‌گیرد، به صورت قانونی و از طریق گمرک باشد.

وی اظهار می‌کند: با توجه به محدودیت‌هایی که در زمینه تامین کالاهای مورد نیاز شهروندان استان داریم، اولویت تامین نیازهای داخلی است و اگر کاهش صادراتی هم در این راستا رخ دهد، قطعا به نفع اقتصاد استان و کشور بوده و مسئولان بازرگانی هم در این زمینه همراهی می‌کنند.


کالاهای صنعتی دارای بیشترین سهم در صادرات استان 

«غلامعلی راستی» معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی با اشاره به ظرفیت‌های صنعتی آذربایجان شرقی، می‌گوید: بیشترین سهم صادرات استان مربوط به کالاهای صنعتی است. از مجموع صادرات غیرنفتی استان سهم صادرات کالاهای صنعتی 45 درصد، کشاورزی 12 درصد، شیمیایی و پتروشیمی 11 درصد و دیگر محصولات به تفکیک هر بخش کمتر از 10 درصد است.