بورس روی سکوی پرتاب برای رشد 75درصدی

بهزاد رنجبر/روزنامه‌نگار

با رشد 7500 میلیارد تومانی بازار سهام در مبادلات روز گذشته، ارزش کل بازار سهام شامل بورس تهران و فرابورس در مبادلات دیروز از مرز 620 هزار میلیارد تومان فراتر رفت. یافته‌های آماری همشهری نشان می‌دهد بورس از پتانسیل تداوم رشد، تا 75درصد بیشتر از ارقام فعلی برخوردار است.

به گزارش همشهری، روند رو به رشد بازار سهام که از ابتدای تابستان شدت گرفته، از ابتدای هفته جدید وارد مرحله جدیدی شده و رکورد‌های تازه‌ای را ثبت کرده است به‌طوری که در مبادلات روز گذشته بار دیگر شاخص کل بورس تهران 1.2درصد رشد کرد و برای نخستین‌بار از مرز 140هزار واحد عبور کرد. دیروز همچنین ارزش سهام کل شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس 7500میلیارد تومان افزایش یافت و ارزش کل بازار سهام رکورد تازه‌ای را ثبت کرد و برای نخستین‌بار به 620 هزار و 200 میلیارد تومان رسید. با این مقدار رشد مقدار بازده سرمایه‌گذاری در بورس در 5‌ ماه امسال به 45درصد رسید. این مقدار رشد بیشتر از بازده 33درصدی مسکن و کمتر از بازده 110تا 130درصدی بازار طلا و ارز است. پیش‌بینی می‌شود با تداوم چنین روندی مقدار بازده سرمایه‌گذاری در بورس از مرز 65درصد هم فراتر رود.

آیا بورس همچنان پتانسیل رشد دارد؟

داده‌های آماری از قیمت سهام شرکت‌های حاضر در بورس و فرابورس نشان می‌دهد با وجود اینکه قیمت سهام شرکت‌های بورس از اول امسال تاکنون 178هزار میلیارد تومان معادل 17میلیارد دلار افزایش یافته است با این حال با در نظر گرفتن ارزش جایگزینی شرکت‌ها، این بازار همچنان گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاران تلقی می‌شود.
اطلاعات آماری از ارزش کل بازار سهام از ابتدای فروردین 96 تاکنون نشان می‌دهد با وجود اینکه از نظر ریالی ارزش کل بازار سهام 235هزار میلیارد تومان افزایش یافته اما با در نظر گرفتن قیمت هر دلار آمریکا، ارزش کل بازار سهام (بورس تهران و فرابورس) 45میلیارد و300میلیون دلار افت کرده است. این محاسبات نشان می‌دهد ارزش کل بورس تهران که در فروردین پارسال 102میلیارد و 600 میلیون دلار محاسبه می‌شد هم‌اکنون به 57 میلیارد و 300میلیون دلار رسیده است که علت اصلی وقوع این رویداد افزایش قیمت هر دلار آمریکا از 3749 تومان به 10500 تومان در بازار آزاد است.

این ارقام به‌معنای آن است که چنانچه سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های حاضر در بورس تهران و فرابورس به میزان 75درصد رشد کند، قیمت‌ سهام (با احتساب قیمت دلار) به همان سطوحی خواهد رسید که در فروردین 96 قرار داشت. به بیان بهتر با فرض ثابت بودن قیمت هر دلار آمریکا به قیمت 10500تومان (میانگین نرخ بازار آزاد) چنانچه ارزش کل بازار سهام به 1100هزار میلیارد تومان برسد، بازار سهام نه فقط به لحاظ واقعی با رشد مواجه نشده بلکه فقط به همان سطوح قبلی با نرخ پایه فروردین 96 بازگشته است. همه این ارقام به‌ معنای آن است که افزایش قیمت دلار یک فرصت 480هزار میلیارد تومانی پیش روی سهامداران قرار داده است و پیش‌بینی می‌شود طبق تجربه تاریخی 3دهه گذشته به‌زودی به‌کار بیفتد و به رشد انفجاری شاخص‌های بورس فارغ از مسائل سیاسی و اقتصادی منجر شود.

نحوه تطابق بورس با دلار

مروری بر 3دهه فعالیت بورس تهران نشان می‌دهد با وجود ریسک‌های فراوان سیاسی و اقتصادی که در بازار سهام وجود دارد، این بازار از یک رویه ثابت سرمایه‌گذاری همچون بازار مسکن پیروی کرده و هر زمان که نرخ برابری ریال در برابر دلار کاهش یافته است این بازار با یک وقفه زمانی یک تا دو ساله خود را اصلاح کرده و بار دیگر به قیمت‌های دوره قبل بازگشته زیرا ارزش جایگزینی دارایی‌ها به‌ویژه دارایی‌های سرمایه‌ای همواره بر مبنای ارزهای جهان‌روا به‌ویژه دلار محاسبه می‌شود.

در عین حال محاسبه ارزش کل بازار سهام با احتساب نرخ برابری ریال در برابر دلار نشان می‌دهد ارزش کل سهام شرکت‌ها تا چه میزان نسبت به نرخ‌های پایه در یک دوره زمانی تغییر کرده است؛ به‌معنای اینکه با رشد قیمت دلار، ارزش کل دارایی‌های موجود در بازار سهام تا چه میزان با افت مواجه می‌شود و برای جبران این عقب‌افتادگی یک نوع تجدید ارزیابی دارایی‌ها در بازار سهام اتفاق می‌افتد و بار دیگر قیمت‌ها خود را با قیمت جدید دلار تطبیق می‌دهند. این رویه در 3 دهه گذشته مدام در بازار سهام تکرار شده و در نزدیک‌ترین رویداد در سال 1391وقتی قیمت دلار افزایش یافت بازار سهام با یک وقفه زمانی کمتر از یک سال در سال 1392به این رویداد واکنش نشان داد و با صعودهای انفجاری مواجه شد. پیش‌بینی می‌شود این رویه بار دیگر در بازار سهام تکرار شود و قیمت سهام شرکت‌ها که تحت‌تأثیر رشد قیمت دلار با کاهش ارزش مواجه شده‌اند، بار دیگر به سطوح قبلی بازگردند.