دریاچه نمک، موتور خاموش اقتصاد قم

زینب حیدری|‌ قم- خبرنگار: 


 «از سال 1349 تا 1382 مطالعات پراکنده‌ای درباره دریاچه نمک قم انجام شده که می‌توان تمرکز اصلی این مطالعات را در سال‌های 79 تا 82 دانست. دلیل اصلی این مطالعات هم وجود فلز منیزیم در دریاچه نمک بوده است. از سال 82 به بعد مطالعه مدونی صورت نگرفته؛ در این شرایط فقط 65 درصد دریاچه آن هم تا عمق 7 متر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و 35 درصد دیگر هیچ مطالعه‌ای ندارد.» این موضوع را کارشناسان و مشاوران تعیین‌شده برای اجرای طرح مطالعاتی دریاچه نمک در سومین جلسه شورای معادن استان اعلام کردند. 
آن‌ها از شناسایی شرکت‌های دارای اهلیت و توانمندی می‌گویند که برای بهره‌برداری از دریاچه نمک و آغاز عملیات اجرایی بر ناقص بودن داده‌های موجود تاکید دارند و قبل از هر اقدامی مطالعات تکمیلی را نیاز جدی برآورد کرده‌اند. 


راه دسترسی، انگیزه جذب سرمایه‌گذار

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان قم با بیان این که مطالعات در 3 فاز متوالی با امکان یافتن خطاهای مطالعاتی در هر فاز انجام می‌شود، اظهار کرد: در این 3 فاز میزان شورابه، عناصر موجود، روش استخراج و استحصال احصا می‌شود که در فاز نخست 300 کیلومتر جاده داخل دریاچه از سمت مرنجاب و 900 متر حفاری صورت گرفت. 
 «محمود سیجانی» با بیان این که برای سرمایه‌گذار استحصال املاح دریاچه نمک از کوتاه‌ترین زمان ممکن توجیه دارد، اضافه کرد: مسافت 190 کیلومتری برای هیچ سرمایه‌گذاری رغبت ایجاد نمی‌کند؛ از همین رو ساخت راه دسترسی از قم مورد توجه قرار گرفته است. وی تاکید کرد: استان در حد بضاعت از شرکت سرمایه گذار و مشاور برای ایجاد مسیر دسترسی به دریاچه نمک حمایت می‌کند. 
سیجانی ادامه داد: برای جذب سرمایه‌گذار باید این اقدام اولیه به عنوان ایجاد جاذبه و تأمین زیرساخت مورد تاکید باشد. 


لزوم ساخت راه دسترسی فقط از قم

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار قم نیز در این جلسه با اشاره به این که دلیل حساسیت‌ها برای ایجاد راه دسترسی از قم فقط به خاطر برداشت از شورابه‌ها نیست، بیان کرد: اگر ظرفیت‌های راه دسترسی شناسایی شود همه امکانات بهره‌مندی از این راه دسترسی اعم از گردشگری، نزدیکی به شهرک صنعتی محمودآباد، ایجاد شهرک صنعتی نمک و... را امکان‌پذیر می‌کند. 

 «محسن بهشتی» با تأکید بر این که مسیر دسترسی مرنجاب امکانات موجود در قم از جمله محور قم - گرمسار را ندارد، گفت: اصرار بر اجرای طرح دسترسی از قم است تا هم از مسیر قم - گرمسار به نحو درستی بهره‌برداری شود و هم برای جبران محرومیت‌های قمرود استفاده شود. 

 «احمد امیرآبادی‌فراهانی»، نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی، نیز در این جلسه بر لزوم تلاش‌ها برای بهره‌برداری هر چه سریع‌تر از دریاچه نمک تاکید کرد و افزود: مردم باید بتوانند از ظرفیت‌های موجود در دریاچه بهره‌مند شوند و منافع آن را لمس کنند. سرمایه‌گذاران هم باید در قم مستقر باشند. 
وی با تاکید بر این که منفعت شهر قم باید در نتیجه مطالعات مشهود و ملموس باشد، اظهار کرد: تاکنون مردم قم هیچ بهره‌ای از ظرفیت‌ها و منافع دریاچه نمک نبرده‌اند؛ علاوه بر این که تاکید داریم باید مردم قم از منافع آن بهره ببرند. 


مطالعات دریاچه نمک باید به نفع قم باشد

عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی بر لزوم استقرار سرمایه‌گذاران دریاچه نمک در استان قم تاکید کرد و ادامه داد: در این پروژه وحدت رویه خوبی در استان شکل گرفته است از همین رو نباید مردم احساس کنند از دریاچه نمک سوءاستفاده‌ای از سوی دیگرشهرها صورت می‌گیرد. 
وی با بیان این که رویکرد در پروژه دریاچه نمک در نگاه کلان و اعلام ملی است اما در اعمال استانی خواهد بود، اضافه کرد: صحبت‌ها نباید دوپهلو باشد. با مطالعات نامشخص که ندانیم راه دسترسی کجاست نمی‌توان برنامه‌ریزی کرد. باید رویکردها به سمت منفعت ‌بردن مردم قم باشد. 
امیرآبادی ادامه داد: می‌توان سرمایه‌گذاری را بین سه استان تقسیم کرد، یا همه در قم مستقر شوند. در این زمینه دخالت نمی‌کنیم اما تکلیف استان باید در این مورد روشن باشد. 


ضرورت تأمین حقابه دریاچه نمک

استاندار نیز با بیان این که باید در کوتاه‌ترین مسیر راه دسترسی انتخاب شود، اضافه کرد: تنش آبی موجود در دریاچه نمک به گونه‌ای است که همه اقدام‌ها برای جلوگیری از خشک شدن آن باشد، زیرا خشک شدن دریاچه نمک به مراتب مخاطره‌های زیادی دارد که ریزگردها و گرد و خاک نمکی از جمله آن است. 
 «سیدمهدی صادقی» بر لزوم تأمین حقابه دریاچه نمک برای امکان بهره‌برداری از این دریاچه تاکید کرد و افزود: در صورتی که این حقابه تامین نشود موضوع بهره‌برداری از دریاچه نمک بی‌معنا می‌شود؛ بنابراین برای فعالیت در این منطقه علاوه بر نگاه ملی باید منافع استانی به طور ویژه مورد توجه باشد. وی از طولانی شدن مدت‌زمان پروژه مطالعاتی انتقاد کرد و ادامه داد: سال‌هاست همه طرح‌های مطالعاتی در سطح اولیه باقی مانده و هیچ نتیجه قطعی به دست نیامده، این موضوع به نفع استان نیست. 
صادقی جلب اعتماد و رفع دغدغه‌های محیط زیست و منابع طبیعی برای انجام فعالیت‌های معدنی در قم را مورد توجه قرار داد و اظهار کرد: معدن‌کاران و فعالان معدنی به جای تقابل با این نهادها به نقطه اشتراک برسند چراکه در استان منابع معدنی منحصر به فردی وجود دارد که باید با روش‌های علمی و به‌روز بهره‌برداری شود. 


ابهام در مطالعات دریاچه نمک

رئیس سازمان برنامه و بودجه استان قم نیز با اشاره به این که دو سال و نیم است مباحث مطالعاتی درباره راه دسترسی به دریاچه نمک در استان مطرح شده، اظهار کرد: آنچه از اول مایه نگرانی بود بخش 35 درصدی دریاچه بود که از سمت قم کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. گمانه‌زنی‌ها هم نشان می‌دهد توزیع مطالعات نیز در قسمت‌های مختلف به صورت یکنواخت نیست. این که از نظر فنی این موضوع دلیلی دارد یا نه، سؤالی است که باید پاسخ داده شود. 
 «حسن رضوی» با بیان این که اگر جاده دسترسی مناسبی به دریاچه داشته باشیم بسیاری از مشکلات رفع می‌شود، بیان کرد: سطح زیادی از مطالعات برای این موضوع پیگیری شد از همین رو شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران باید در این زمینه ورود کنند. 
وی با تاکید بر این که این پروژه ملی و بین سه استان است، افزود: ابهام‌هایی از دل مطالعات و مباحث به وجود آمده که لازم است پاسخ داده شود.