حالا چطوری برای استقلال سوت می‌زنی؟

بهروز رسایلی

با گذشت چند روز از مصاحبه محمدرضا اکبریان، ترکش‌های اظهارات او همچنان ادامه دارد. اکبریان در گفت‌وگوی تصویری‌اش با رضا رشیدپور اعتراف کرده تصمیم او مبنی بر مردود اعلام کردن گل استقلال به نفت آبادان در بازی برگشت فصل گذشته اشتباه بوده است. داور آن بازی جنجالی در آبادان، همچنین مدعی است در همان دقایق و داخل زمین فهمیده که اشتباه سوت زده و قصد اصلاح تصمیمش را داشته، اما اعتراض فرهاد مجیدی تمرکزش را به هم زده و عنان کار از دستش خارج شده است. این اظهارات اکبریان موجی از اعتراض‌ها را از سوی استقلالی‌ها به‌دنبال آورده است. سوای بسیاری از مطالبی که در این چند روز گفته شد، در مورد کل این ماجرا 4 نکته قابل توجه وجود دارد.
   1- ادعای اینکه اکبریان در زمین بازی متوجه اشتباهش شده قابل پذیرش نیست. اینکه توپ از خط عرضی زمین عبور کرده یا نه را قاعدتا کمک‌داوران می‌توانند تشخیص بدهند، نه داور اصلی که وسط زمین است و فاصله بعیدی با صحنه دارد. به علاوه خاطرمان هست که مسئولان وقت دپارتمان داوری تا مدت‌ها درگیر توجیه آن اشتباه بودند و از تصمیم اکبریان دفاع می‌کردند. بنابراین به‌نظر می‌رسد این داور با اظهاراتش صرفا قصد داشته گناه داستان را گردن فرهاد مجیدی بیندازد و وانمود کند جنجال فرهاد در کنار زمین به ضرر استقلال تمام شده؛ درحالی‌که این ادعا چندان منطقی و صادقانه به‌نظر نمی‌رسد. اعتراف به اشتباه زمانی نشانه شجاعت است که خالصانه و بدون فرافکنی و تراشیدن عذرهای ناموجه صورت بگیرد. اعتراف اکبریان به اشتباهش در این دسته قرار نمی‌گیرد.
   2- مصاحبه اکبریان بهترین سند ممکن است که چرا داوران در بسیاری از نقاط جهان و ازجمله ایران حق مصاحبه کردن ندارند. هم‌اکنون اظهارات نسنجیده او بلوایی به‌وجود آورده که نه‌تنها ثمربخش نیست، بلکه تنها به فضای پر از سوءتفاهم فوتبال ایران دامن می‌زند. سؤال اینجاست که اکبریان پس از این مصاحبه چطور می‌تواند بازی‌های استقلال (و یا حتی مسابقاتی که روی سرنوشت این تیم مؤثر است) را سوت بزند؟ از حالا به بعد حتی قضاوت بازی‌های پرسپولیس هم برای این داور کار سختی خواهد بود. او با همین چند جمله، خودش را به‌شدت تحت فشار قرار داده و طبیعی است که بعد از این، از هر سوت اکبریان کلی تحلیل و تفسیر ارائه خواهد شد.
   3- واکنش فرهاد مجیدی به مصاحبه اکبریان هم دیگر بخش ملتهب این ماجرا بود. مجیدی که ظاهرا هنوز متوجه جایگاهش به‌عنوان سرمربی استقلال نیست و مثل برخی هواداران و پیشکسوتان احساساتی اظهارنظر می‌کند، بعد از این مصاحبه آشکارا خود اکبریان و فدراسیون فوتبال را متهم به تعمد در خطا و برنامه‌ریزی برای موفقیت یک تیم خاص کرد. این قبیل اتهام‌زنی‌ها به آفت فوتبال ایران طی سال‌های اخیر تبدیل شده و کمیته انضباطی از ابتدای این فصل تصمیم گرفت به‌شدت با آن برخورد کند. بر همین اساس مثلا در نیم‌فصل اول شاهد محرومیت یک جلسه‌ای سرمربی پرسپولیس به‌خاطر مصاحبه‌اش در مورد سود بردن استقلال از اشتباهات داوری بودیم. با این حال تجربه نشان داده تب این قبیل سختگیری‌ها پس از مدتی فروکش می‌کند و حالا هم کسی با مجیدی کاری ندارد. این مهم نیست، اما برای فرهاد مهم است که هرچه زودتر رفتار مطابق با جایگاه یک سرمربی حرفه‌ای را فرابگیرد.
   4- قطعا حق استقلال در آبادان خورده شد، اما تصور اینکه فقط یک سوت سرنوشت یک فصل را تغییر می‌دهد، یک اشتباه رایج بین اهالی فوتبال است. در طول هر فصل در مورد هر تیم مجموعه‌ای از اشتباهات صورت می‌گیرد که گاهی متوازن است و گاهی با سود یا ضرر چشمگیر یک تیم همراه می‌شود. بنابراین در تحلیل آنچه اکبریان گفته، مثلا می‌توان اشاره رضا کرمانشاهی به اشتباهش در اعلام پنالتی به ضرر پرسپولیس در بازی با فولاد را هم درنظر گرفت. زمانی برنامه نود با اتکا به کارشناسی‌های داوری خودش برایند سود و زیان تیم‌ها از اشتباهات داوری را در یک جدول می‌گنجاند که «تا حدی» می‌توانست قابل استناد باشد، اما تکیه به تنها یک اشتباه در یک فصل 30مسابقه‌ای از سوی هیچ تیمی نمی‌تواند قابل‌قبول باشد. اینطور نیست؟