از راست به راست
تغییر موضع لیبرمن علیه نتانیاهو احتمال پیروزی ائتلاف راستگرای آبی-سفید در انتخابات پارلمانی اسرائیل را افزایش داده است
کمتر از یکماه مانده به موعد انتخابات مجدد پارلمان اسرائیل، موقعیت نتانیاهو بهعنوان اصلیترین نامزد پست نخستوزیری این رژیم بیش از هر زمان دیگری متزلزل شده است؛ آن هم نه به واسطه جریانات چپ یا بهاصطلاح معتدل، بلکه توسط رقبای راستگرای او در ائتلاف آبی-سفید. براساس آخرین نظرسنجی معتبر انتخابات کنست که هفته گذشته توسط رادیو اف 103اسرائیل منتشر شد تغییر چندانی در توازن کرسیها نسبت به دور سابق انتخابات رخ نداده و بهعبارت دیگر، موضع جامعه نسبت به گروههای سیاسی ثابت مانده است؛ 57کرسی برای ائتلاف حزب حاکم (لیکود و حریدیها) و در مقابل 53کرسی برای ائتلاف کاحول لافان (آبی-سفید) به ریاست ژنرال اسرائیلی؛ بنی گانتز.
اما یک تحول مهم در این میان همه معادلات را در آستانه انتخابات تغییر داده، تحولی که از قضا برخلاف انتظارات توسط حزبی کوچک با پایگاه اجتماعی بسیار محدود به وقوع پیوسته است؛ حزب «اسرائیل خانه ما» به ریاست آویگدور لیبرمن، وزیر دفاع سابق رژیم صهیونیستی رسما از ائتلاف انتخاباتی خود با آبی-سفیدها (اصلیترین رقیب نتانیاهو) خبر داد. سهم این حزب از کنست در انتخابات پیشین و همچنین تمام نظرسنجیهای اخیر تنها 10کرسی بوده است؛ سهمی محدود و البته سرنوشت ساز! بر این اساس میتوان گفت کرسیهای ائتلاف حامی نتانیاهو از 57به 47و در مقابل، ائتلاف آبی-سفید از 53به 63تغییر خواهد کرد؛ البته درصورتی که «اسرائیل خانه ما» موفق شود سهم خود از کرسیهای کنست را تا روز برگزاری انتخابات حفظ کند.
با این حال، پایگاه اینترنتی یدیعوت احرونوت در گزارش خود با اشاره به این تحولات مینویسد: هنوز نمیتوان قاطعانه درباره نتایج انتخابات 17سپتامبر نظر داد، چرا که ممکن است بخشی از آرای حزب لیبرمن به روشهای مختلفی توسط لیکود و به نفع نتانیاهو مصادره شود. در بخش دیگری از این گزارش پیشبینی شده درصورت تداوم روند فعلی نظرسنجیها، تنشهای امنیتی در منطقه افزایش خواهد یافت. پیشبینیای که مشخصا ناظر بهاحتمال وقوع درگیریهای نظامی محدود در نوار غزه، لبنان و همچنین تشدید حملات هوایی به سوریه و یا حتی عراق بهمنظور نجات نتانیاهو از بحران است.
دوگانه نتانیاهو-لیبرمن
اما چرا لیبرمن بهعنوان یکی از نزدیکترین نیروهای سیاسی به نتانیاهو اکنون به عاملی برای تهدید موقعیت او تبدیل شده است؟ به باور بسیاری از رسانهها ریشه این تقابل به موضع حریدیها درباره مسئله سربازی روحانیون یهودی برمیگردد. حریدیها یکی از افراطیترین گروههای سیاسی-دینی جامعه رژیم صهیونیستی هستند که نقش مهمی در قدرت یافتن نتانیاهو و حزب لیکود ایفا کردهاند. این گروه در صحنه سیاست حافظ منافع و رانتهای گسترده روحانیون صهیونیست بوده و بر همین اساس با اجرای قانون سربازی برای مبلغان جوان مخالفت میکند. در مقابل اما حزب اسرائیل خانه ما که بهعنوان یکی از نمایندگان طیف سکولار راستگرای اسرائیل شناخته میشود خواهان مساوات در اجرای قانون سربازی برای همه بخشهای جامعه رژیم صهیونیستی است. در نتیجه شکست رایزنیهای نتانیاهو با رهبران حریدیها برای اعمال تغییراتی در قانون سربازی، سرانجام حزب لیبرمن خروج خود از این ائتلاف را اعلام کرد.
اما این تنها ریشه تقابل لیبرمن با نتانیاهو نیست؛ کمی عقبتر در آبانماه سال 97میتوان بخش دیگری از ریشههای این تقابل را مشاهده کرد؛ وقتی لیبرمن بهعنوان وزیر دفاع رژیم صهیونیستی در اعتراض به پذیرش آتش بس غزه از سوی نتانیاهو بهطور ناگهانی استعفا داده و دولت را تا آستانه سقوط پیش برد او به فاصله کوتاهی بعد از خروج از دولت گفت: پذیرش شروط آتش بس بهمعنای تسلیم شدن در برابر حماس و در حقیقت، اشتباهی نابخشودنی است.
اما چرا نتانیاهو ناچار به پذیرش شروط آتش بس شده بود؟ ماجرا به عملیات عجیب و مخفیانه ارتش اسرائیل برای ترور یکی از فرماندهان حماس بر میگردد، عملیاتی که در جریان آن کماندوهای اسرائیلی شبانه وارد نوار غزه شده و بعد از دقایقی در تور مأموران امنیتی حماس قرار گرفتند. شکست این عملیات، حملات موشکی گسترده به شهرکهای اسرائیلی را بهدنبال داشت، اگرچه نیروی هوایی اسرائیل نیز در مقابله با بمباران غزه به اقدام حماس پاسخ داد اما حجم حملات به قدری زیاد بود که نتانیاهو در پایان ناچار به پذیرش شروط آتش بسی شد که به واسطه مصر در اختیارش قرار گرفته بود، آن هم درحالیکه بهنظر میرسید از ابتدا از انجام عملیات بیخبر بوده است؛ عملیاتی که از قضا مستقیما با دستور لیبرمن آغاز شده بود.
حالا و با تغییر موضع لیبرمن، بهنظر میرسد فرصت نتانیاهو برای پیروزی در انتخابات از هر زمان دیگری کمتر شده است؛ انتخاباتی که در غیاب جریانات سیاسی چپ، شاهد رقابت دو ائتلاف راستگرا است.
افزایش حملات در کرانه غربی
همزمان با تشدید رقابتهای انتخاباتی، حملات شهروندان فلسطینی به شهرک نشینان صهیونیستی در کرانه غربی نیز افزایش یافته است. آخرین حمله به بمبگذاری در شهرک دولیب مربوط میشود که در اثر آن یک شهرک نشین کشته و چندین تن نیز زخمی شدهاند. به گزارش شبکه الجزیره، فرد مقتول، دختر یکی از مشهورترین خاخامهای این شهرک بوده است. لیبرمن ساعاتی بعد از تأیید این خبر گفت: چنین حملاتی بیانگر افزایش میزان توانایی گروههای فلسطینی برای ضربه به امنیت ماست؛ پدیدهای که بدون شک نتیجه سیاستهای اشتباه دولت بنیامین نتانیاهو طی سالهای گذشته است.