مالیات‌گیری از عایدی سرمایه روی میز دولت

دیروز رئیس سازمان امور مالیاتی در سخنرانی پیش از خطبه‌های نمازجمعه تهران، از نهایی شدن لایحه مالیات بر عایدی سرمایه در وزارت اقتصاد خبر داد و گفت: این لایحه در حال ارسال به دولت برای تصویب نهایی است.

به گزارش همشهری، اواخر سال گذشته، وقتی میانگین قیمت مسکن شهر تهران به مقاومت روانی 10میلیون تومان برای هر مترمربع زیربنا رسیده بو د، پیگیری طرح مالیات بر عایدی مسکن در مجلس جدی‌تر شد؛ طرحی که البته سریعا از جنب‌وجوش افتاد و به مرحله تصویب و اجرا نرسید اما در ادامه خبرهایی از تدوین لایحه‌ای در دولت برای اخذ مالیات بر سودهای اتفاقی یا همان عایدی سرمایه در وزارت اقتصاد شنیده شد که سوداگری در همه بازارها را هدف مالیات ستانی قرار داده بود که براساس آن سود حاصل از معاملات سوداگری در بازارهای مسکن، خودرو، ارز و سکه مشمول پرداخت مالیات می‌شد.

سوداگری در تیررس مالیات
مالیات در سودهای اتفاقی در اغلب کشورهای جهان معمول است اما منتقدان در ایران معتقدند آنچه از منظر دولت و سازمان امور مالیاتی، سود اتفاقی تلقی می‌شود، چیزی جز همسان‌سازی ارزش ریال با قیمت ارزهای جهان‌روا نیست و سرمایه‌گذاران فقط قدرت خرید خود را حفظ کرده‌اند. در نخستین طرحی که برای مالیات بر عایدی سرمایه تدوین شده بود، برای این مسئله راهکاری پیشنهاد شده بود که سود حاصل از سرمایه‌گذاری‌ها تا سقف نرخ تورم دوره سرمایه‌گذاری از مالیات معاف باشد و مابقی آن مشمول پرداخت مالیات شود. البته در این صورت، باز هم بخش قابل‌توجهی از سودها مشمول مالیات خواهد شد چراکه سود اغلب سرمایه‌گذاری‌ها در حالت همسان‌سازی با رشد نرخ ارز بوده درحالی‌که نرخ تورم اعلامی از سوی مرکز آمار، حاصل تغییرات یک سبد مشخص از کالا و خدمات است که لزوما با عایدی سرمایه‌گذاری مناسبتی ندارد. البته روی دیگر طرح دریافت مالیات از عایدی سرمایه، مقابله با سوداگری و سفته‌بازی در اقتصاد است که می‌تواند ثمرات قابل‌توجهی به‌دنبال داشته باشد.

دیروز در سخنرانی پیش از نمازجمعه تهران، امیدعلی پارسا، رئیس سازمان امور مالیاتی با تأکید بر اینکه باید بر تمام اشکال درآمدهای بادآورده مالیات وضع کرد، افزود: در لایحه فعلی، مالیات بر سودهای اتفاقی در بازارهای املاک، خودرو، سکه و ارز مدنظر قرار گرفته و مشمول سوداگری در این بازارها می‌شود. به‌گفته او، مثلا تولیدکننده انبوه یا خرد مسکن و ملک شخصی از مالیات معاف است، اما اگر کسی به خریدوفروش سوداگرانه چه در بازار ارز، چه خودرو و چه مسکن بپردازد باید مالیات بدهد. او بر این نکته نیز تأکید کرد که سازمان امور مالیاتی در راه اخذ مالیات حقه و پیاده‌سازی عدالت مالیاتی تسلیم جریان‌سازی‌‌های داخلی، خارجی و مجازی نمی‌شود.

پارسا با بیان اینکه تمام اسناد بالادستی و توصیه‌های رهبری بر اخذ مالیات حقه تأکید دارند، اظهار کرد: از طریق درآمدهای مالیاتی، وابستگی به نفت که ابزاری برای دشمن جهت افزایش فشار به کشور شده است را می‌توانیم به حداقل برسانیم و فشارها و تحریم‌ها کاهش نمی‌یابد مگر اینکه کشور براساس درآمد حقه و عدالت مالیاتی اداره شود.

او با بیان اینکه در ایران ۳۷درصد بودجه از مالیات تأمین می‌شود، گفت: در کشورهای پیشرفته حدود ۲۵درصد کل درآمدهای مردم به شکل مالیات اخذ می‌شود اما این عدد در ایران ۸.۵درصد است؛ بنابراین مشخص است که با این عدد نسبتا پایین کارهای کشور نیمه‌تمام می‌ماند. البته رئیس سازمان امور مالیاتی که پیش ‌از این نیز ریاست سازمان آمار ایران را برعهده داشته است، در این محاسبات از معافیت 40درصد اقتصاد ایران از پرداخت مالیات و فرارهای مالیاتی کلان حرفی به میان نیاورد وگرنه به ‌احتمال ‌زیاد خود او نیز به نیکی می‌داند که مردم عادی در ایران به‌خوبی و تمام و کمال مالیات حقه دولت را می‌پردازند.

پارسا در ادامه با بیان اینکه نظام مالیاتی کشور حرکت جدیدی را به سمت نوین‌سازی و تشخیص‌های مبنی بر اطلاعات واقعی و قطعی مردم آغاز کرده است، گفت: اگر قرار است عادلانه‌ترین شکل مالیات را در کشور مستقر کنیم نیاز است نظام مالیاتی به تمام گردش‌های مالی و اطلاعات مربوط به املاک و دارایی‌های کشور و مردم دسترسی داشته باشد و این موضوع به‌صراحت در ماده۱۶۹ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم ذکر شده است. او ادامه داد: نظام جامع مالیاتی در حال تجمیع تمام اطلاعات در تمام زمینه‌هاست و برای مقابله با فرار و معوقات مالیاتی، برنامه عملیاتی مشخصی در سازمان امور مالیاتی شروع شده است.

به گفته رئیس سازمان امور مالیاتی، تصمیم عاملانه، عادلانه و سالم این است که مثل همه کشورهای دنیا ریز داده اطلاعات مربوط به تراکنش‌های مالی و ملک و املاک در اختیار این سازمان قرار گیرد.