مردان حیدری| پژوهشگر اجتماعی و دکترای جامعهشناسی:
شهر عرصه زیست و تعامل شهروندان است و شهرداری تنظیمکننده روابط شهروندان با شهر. هرگونه قواعدی که شهرداری برای تنظیم روابط میان شهروندان و شهر تنظیم کند، برایندی چندسویه خواهد داشت. حملونقل عمومی به واسطه ارتباط همگانی با شهروندان بر زیست اجتماعی آنان تأثیرگذار است.
تنظیم قواعد شهرداری در حوزه حملونقل عمومی باید توأم با لحاظ جنبههای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شهر و شهروندان باشد. ازجمله وسایل حملونقل عمومی، اتوبوسهای تندرو یا بهاصطلاح BRT است. کارکرد این اتوبوسها از جنبههای مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی قابل بررسی است.
آنچه اهمیت دارد اینکه شهرداری در نسبت با کارکرد اتوبوسهای تندرو باید قواعدی را تنظیم کند که میان جنبههای مختلف مورد اشاره تعادل ایجاد شود. بهطور خلاصه کارکرد اتوبوسهای تندرو از جنبه اجتماعی، جابهجایی شهروندان؛ اقتصادی، صرفه دوسویه برای شهروندان و شهرداری؛ فرهنگی، زیباییشناسی و همگرایی و سیاسی، افزایش اعتماد عمومی است. برجستگی و بر هم خوردن تعادل میان هر یک از جنبههای مورد اشاره کلیت کارکردی اتوبوسها را دچار آسیب میکند.
مهمترین آسیبی که معمولاً در چنین حوزههایی شکل میگیرد برجستهشدن جنبه اقتصادی است. غلبه امر اقتصادی در این حوزه سبب کاهش جذابیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی این حاملان انسانی میشود. سرمایهگرایی بیتعادل، تهیسازی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را در پی دارد. بخشی از این اتوبوسها پیکره آنهاست که در عین بیجانی پیامرسانی هویتگراست. همچنین پنجرههای اتوبوسها افقی رو به جامعه است. انسداد این پنجرهها با تبلیغات اقتصادی، انسداد دیگر جنبهها را در پی دارد.
حضور شهروندان در این اتوبوسها باید حضور در کل جامعه قلمداد شود. طراحی تبلیغات روی پیکره و پنجرههای اتوبوسها نباید بهگونهای باشد که افق دید شهروندان را مسدود کند. احساس بیهویتی و انسداد درون اتوبوسها برایندی از برجستگی امر اقتصادی است. انتظار میرود شهرداری تهران بنا به جایگاهی که دارد، دستکم بخشی از پنجرهها را رو به آزادی بگشاید.