در شهر
8میلیون دلیل برای علاقه به تهران
بیشترین علاقه به تهران به شهروندان ساکن در مناطق۱۶، ۲۰ و ۱۹ تعلق دارد، درحالی‌که ساکنان مناطق ۶، ۷ و یک کمترین علاقه را به شهر دارند
مجید جباری/خبر‌نگار
آلودگی هوا، ترافیک، بوق ممتد خودروها و شلوغی بی‌حد و حصرخیابان‌ها، شاید تهران را ظاهرا برای ساکنانش غیرقابل تحمل کرده باشد؛ اما با وجود همه مشکلاتی که این شهر با آن مواجه است، تهران هنوز هم در میان شهروندانش علاقه‌مندانی دارد که این شهر را همین شکلی که هست، دوست دارند. شاید دلیلش حس تعلقی باشد که طی سال‌ها در این شهر ریشه دوانده است. هرچه هست تهران شهری است که تحمل دوری از آن برای ساکنانش سخت است. این شهر در تاریخ 230سالهای که پایتخت ایران نام گرفته، شاهد بسیاری از حوادث و تصمیم‌گیری‌های مهم تاریخی - فرهنگی بوده که آثار و تبعات این رویدادها بر سرنوشت دیگر شهرها هم تأثیرگذار بوده است. همچنین باید این حقیقت را پذیرفت که اتفاقات و رویدادهایی که در پایتخت شکل گرفته، همواره به دیگر شهرهای کشور تسری یافته است. به هر روی، شاید دلیل علاقه به شهری که سال‌ها درگیر انبوه مشکلات ریز و درشت است، برای ساکنان دیگر شهرها قابل درک نباشد، اما اگر از شهروندان تهرانی بپرسید که علت علاقه به این شهر چیست، هریک برای آن، دلیل مختص خود را دارند؛ به این معنی که تهران به تعداد 8 میلیون جمعیتش برای دوست داشتن شهرشان دلیل دارد و این است رمز و راز شهری که شاید به ظاهر برای ساکنانش غیرقابل تحمل باشد، اما آنچه اهمیت دارد، علاقه بی‌حد و حصر تهرانی‌ها به شهرشان است.
با نگاهی به نقشه پراکندگی علاقه به شهر تهران در سطح محله‌های این شهر در‌می‌یابیم طبق تحقیقی که از سوی معاونت اجتماعی شهرداری تهران صورت گرفته، اکثر جمعیت ساکن در محله‌های پایتخت، شهرشان را دوست دارند و حس علاقه‌شان به این شهر بسیار زیاد است.
آن طور که در نقشه توزیع علاقه به شهر تهران دیده می‌شود، بیشترین علاقه به زندگی در تهران به مناطق ۱۶، ۲۰ و ۱۹ تعلّق دارد؛ این در حالی است که ساکنان مناطق ۶، ۷ و یک کمترین علاقه را به شهر ابراز کرده‌اند. در این نقشه همچنین آنچه به چشم می‌آید، این است که الگوی علاقه به تهران با الگوی علاقه به محله متفاوت است. به‌نحوی که نمره ساکنان مناطق نیمه جنوبی نسبتا بالاتر از نیمه شمالی است. به این ترتیب، بیشترین نمره علاقه به شهر تهران مربوط به محله‌های تهرانپارس (۸)، بنی اکرم (۱۴)، جنت آباد مرکزی (۵)، سلیمانی- تیموری (۱۰) و اسدی (۱۳) بوده و در مقابل، محله‌های دانشگاه شریف (۲۲)، توحید (۲)، خواجه نصیر (۷)، مداین (۸) و ولی‌آباد (۲۰) کمترین نمره علاقه به زندگی در شهر تهران را داشته‌اند. نکته قابل توجه در محلات قرار داشتن بسیاری از محله‌های منطقه یک مانند ازگل، اوین، جماران، اراج، درکه، حکمت، نفت، محمودیه و دربند در جمع ۳۰محلّه انتهایی فهرست علاقه به شهر تهران برای زندگی است.
طرح رصد کیفیت زندگی اجتماعی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین طرح‌های نظرسنجی شهر تهران توسط معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران و با همکاری رصدخانه شهری تهران در خلال سالهای ٩٥-٩٤ به انجام رسیده است. با توجه به قدرت آماری لازم برای تحلیل داده‌ها، در این طرح حجم نمونه لازم برای هر محله ١٣٥خانوار تعیین و درنهایت 45هزار و 4پرسشنامه در ۳۳۵محله تهران پر شده است.
همه ویژگی‌های منحصربه‌فرد تهران
احمد مسجدجامعی، عضو شورای شهر تهران
در تاریخ کمتر شهری را می‌توان یافت که ویژگی‌های منحصربه‌فرد تهران را یک‌جا با هم داشته باشد. شهروندان تهرانی این امکان را دارند که در فاصله اندکی، به ویژگی‌های مختلف اقلیمی مانند کویر، صحرا، دامنه کوه و بوستان‌های مختلف دسترسی داشته باشند. علاوه بر این، تهران طبیعت بسیار زیبا و متنوعی دارد و در گذشته این شهر به چنارستان معروف بوده است. از سوی دیگر این شهر، گونه‌های متنوعی از درختان را در خود جا داده و دلیل بسیاری از نامگذاری محله‌های این شهر بر همین مبنا شکل گرفته است. به‌عنوان مثال محله ونک به‌دلیل وجود درختان ون به این نام معروف شده است. همچنین برخی دلیل نامگذاری نارمک را وجود باغات بزرگ انار در اطراف این محله عنوان می‌کنند. از این‌رو وجه تسمیه نامگذاری برخی محله‌های تهران را علاوه بر ریشه‌های تاریخی می‌توان در طبیعت و تنوع گونه‌های درختان این شهر پیدا کرد. تنوع آثار و قدمت تاریخی، یکی دیگر از دلایل منحصربه‌فرد بودن تهران است. شمیران با سابقه 3هزار ساله و ری با 7هزار سال قدمت از مناطقی هستند که اثبات می‌کند این شهر عمری به درازای تاریخ دارد. در کمتر دوره‌ای از تاریخ کشور پایتختی را داشته‌ایم که اینقدر تداوم داشته باشد. تهران علاوه بر اینکه از تاسیسات تمدنی جدید برخوردار است، شهر اولین‌ها نیز بوده است؛ تاسیسات رسانه‌ای، تاسیسات تصویری، تاسیسات دانشگاهی، فرهنگی و... همه در تهران وجود دارد. همچنین قدیمی‌ترین تاسیسات مذهبی تهران تکایا هستند که از همه قومیت‌ها در تهران صاحب تکایایی بوده و هنوز هم آن را دارند. همچنین ادیان و گروه‌های مختلف از قدیم الایام در تهران کنار هم بوده و در سازندگی و گسترش این شهر مشارکت داشته‌اند. همینطور سکونت قومیت‌های مختلف در تهران مانند عرب‌ها، ترک‌ها، کردها، ترکمن‌ها، لرها و... که می‌توان در قدیمی‌ترین نقشه‌های تهران آنان را مشاهده کرد. حضور گروه‌های جمعیتی و تمدنی مختلف در تهران همواره حضوری سازنده و تأثیرگذار بوده که در ساختن بخشی از پایتخت، نقش ایفا کرده‌اند. یکی از مهم‌ترین عوامل علاقه‌مندی همه ساکنان این است که این شهر برای استعدادهای مختلف، علایق مختلف و شغل‌های مختلف همواره انگیزه‌های حضور در تهران را داشته است. یکی دیگر از موضوعاتی که در این میان اهمیت دارد این است که برخلاف بعضی از شهرهایی که حتی در مجاورت هم هستند و بعضا با یکدیگر اختلافاتی دارند، در تهران همه اقوام و جمعیت‌ها از سراسر کشور بدون هیچ مشکلی در کنار یکدیگر، همزیستی کاملا مسالمت‌آمیزی داشته و دارند.
