کاهش اختلافات حقوقی شهروندان با ارائه آموزش‌های شهروندی
آموزش آپارتمان‌نشینی به شهروندان در 46 محله
براساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ بالغ بر۴۲ درصد مردم ایران آپارتمان‌نشین بوده‌اند. این درحالی است که نرخ آپارتمان‌نشینی در تهران به بیش از ۸۴ درصد رسیده است. ساکنان یک آپارتمان با فرهنگ‌های متنوع ومختلف دریک آپارتمان زندگی می‌کنند وطبیعتاً بخش مهمی از آموزش‌های شهروندی باید متوجه چنین ساکنان و مجتمع‌هایی باشد. با این حال، تا قبل از آغاز دوره کنونی مدیریت شهری، موضوع آپارتمان‌نشینی و آموزش شهروندی در این حوزه مورد توجه قرارنگرفته بود. در دوره کنونی مدیریت شهری این خلأ احساس وبرای آن برنامه‌ریزی‌های جدی شد. در گفت وگو با آرش پژمان، معاون توسعه مهارتهای شهروندی اداره کل آموزش‌های شهروندی درباره اقدامات انجام شده در این حوزه و نیز فعالیت‌‌های شاخص این معاونت در۳ سال گذشته به گفت وگو نشسته‌‌ایم.
ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی از ایده تا اجرا
بخش مهمی از اتفاقات روزمره، درتعاملات همسایگی شکل می‌گیرد. ازسال ۱۳۹۹ در اداره کل آموزش‌های شهروندی فازمطالعاتی طرح ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی با هدف آموزش فرهنگ آپارتمان‌نشینی به ساکنان درمجتمع‌‌های آپارتمانی آغاز شد. آرش پژمان معاون توسعه مهارتهای شهروندی اداره کل آموزش شهروندی شهرداری تهران درباره اهمیت اجرای این طرح وفرایند اجرای آن توضیح می‌دهد: «در این دوره مدیریت شهری ازایده ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی استقبال کرده است و سازو کار اجرای این طرح تدوین و ازنیمه دوم سال ۱۴۰۰ طرح وارد فاز اجرایی شد. دراین طرح 4موضوع شامل قوانین آپارتمان‌نشینی و رعایت حریم خصوصی، اخلاق و آداب همسایگی، بهبود فضای سبز و ارتقای محیط زیست و نیزمدیریت پسماند و بحران درقالب اجرای برنامههای تخصصی دنبال میشود.» پژمان به عملکرد اجرای این طرح در۳ سال گذشته اشاره می‌کند: «از ابتدای اجرای طرح تا پایان سال ۱۴۰۲ طرح در۳۰ محله منتخب که در آن برج‌های پرجمعیت وجود دارد اجرا شده است. این آموزشها به شکل پلاک به پلاک ودرکف محله‌‌ها به انجام رسیده است. بخش عمده‌ای ازآموزش‌ها درسالن‌های اجتماعات مجتمع‌های مسکونی یا درحیاط منازل ارائه شده است.» معاون اداره کل آموزش‌های شهروندی حرفش را اینطور ادامه می‌دهد: «موضوعاتی که درطرح ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی به آن توجه شده به مسائلی پرداخته است که مستقیماً به زندگی مردم در آپارتمانها مرتبط است.در بحث قوانین آپارتمان‌نشینی متخصصان هرموضوع از ادارات مرتبط مانند آتش‌نشانی، مدیریت پسماند و ... در 46 محله و 64 برش در آپارتمانها آموزش آپارتمان‌نشینی در موضوعات مرتبط را ارائه کرده‌اند. اکنون آموزش‌های ارائه شده منجر به ایجاد آرامش درمجتمع‌‌های مسکونی شده است.» او ازبرنامه این اداره کل برای توسعه آموزش‌های آپارتمان‌نشینی درپایتخت خبر می‌دهد و بیان می‌کند: «اکنون در۳۰ محله طرح ارتقای فرهنگ آپارتمان‌نشینی اجرا شده است وبا استقبال شهروندان تلاش می‌کنیم این تعداد را به ۴۶ محله وسال آینده به ۶۴ محله افزایش دهیم.اگر شهروندان درمجتمع‌هایی زندگی می‌کنند که علاقه‌مندند این طرح برای آنان اجرا شود می‌توانند با مراجعه به اداره‌های آموزش شهروندی مناطق ۲۲گانه تقاضای خود را ارائه دهند تا آموزشگران در این مجتمع‌‌ها طرح را اجرا کنند.»
اهدای کوله‌پشتی و لوازم‌التحریر به دانش‌آموزان
یکی ازموضوعاتی که دردوره کنونی مدیریت شهری به آن به شکل خاص توجه شده است، دسترسی عادلانه دانش‌آموزان به امکانات و ابزارآموزشی است؛ چرا که یکی از راه‌‌های آموزش‌پذیر‌کردن دانش‌آموزان استفاده ازملزوماتی است که در این مسیر به کمک افراد می‌آید. پژمان درباره اقدامات انجام شده در این راستا می‌گوید: «در۳ سال گذشته با کمک گروه‌های جهادی، خیران ودغدغه‌مندان حوزه آموزش، پویش نسیم مهربانی را درمناطق ۲۲ گانه تهران اجرا کردیم. در این پویش تامین کوله‌پشتی مدرسه، نوشت‌افزارونیازهای یک دانش‌آموز برای سال تحصیلی دردستورکارقرارگرفت. در این مدت موفق به جمع‌آوری ۴۵ هزارکوله‌پشتی و بسته نوشت‌افزارشدیم و این بسته‌‌ها را با کمک ادارات کل آموزش شهروندی، آموزش وپرورش مناطق و کمیته امداد به دانش‌آموزان واجد شرایط اهدا کردیم.»
آموزش؛ حلقه مفقوده میان شهرداری و شهروند
هیچ کدام ازماموریت‌های شهرداری بدون تغییر در رفتار شهروندان محقق نخواهد شد. معاون توسعه مهارتهای شهروندی اداره کل آموزش‌های شهروندی براین باور است که آموزش منجر به تغییر رفتار و همراهی شهروند با برنامههای مدیریت شهری میشود: «اگر در حوزه شهرسازی ما با معضل ساخت وسازهای غیرمجاز مواجه هستیم یا درحوزه خدمات شهری مانند تفکیک زباله از مبدا با چالش رو به رو هستیم ناشی از آن است که شهروندان ما آموزش کافی و لازم را برای اصلاح رفتارهای خود دریافت نکرده‌اند. شهروندان نمی‌دانند چگونه باید رفتار کنند چرا که اگر بدانند و دانش خود را به عمل تبدیل کنند، تغییر رفتار شکل می‌گیرد.» پژمان به نمونه‌ای از تغییر رفتار شهروندان با آموزش‌های ارائه شده به آنان اشاره می‌کند: «با آموزش به شهروندان درباره قراردادن زباله خود درساعت ۹ شب درمخازن جمع‌آوری زباله، یکی از معضلات شهر به حداقل رسید. اکنون این روند درتفکیک زباله از مبدا باید آغاز و درطول زمان نیز آموزشها ارائه شود تا آموزش موثر و ماندگار و به فرهنگ عمومی تبدیل شود.»
آموزش شهروندی با کمک رسانه ملی
آرش پژمان، معاون توسعه مهارتهای شهروندی اداره کل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران می‌گوید نگاه ویژهای به موضوع آموزش شهروندی درقالب رسانه ملی شده است: «درکنارآموزش شهروندی درمدارس، مساجد و فضاهای عمومی به دلیل اثربخشی رسانه ملی وفراگیری بالای آن، نگاه ویژهای به رسانه ملی درحوزه آموزش شهروندی شده است و دراین راستا تولید و پخش برنامههای متنوع رادیویی و تلویزیونی ازشبکه‌های مختلف صدا وسیما دردستورکار قرارگرفته است. تعامل با شبکه تهران و پخش برنامه رنگین کمان از این شبکه، مشارکت با برنامه عموفیتیله‌ای‌ها از شبکه دو، تولید وپخش برنامه ۵ ستاره، طراحی کاراکترهای جذاب وبرند‌سازی آموزشی درقالب شخصیت‌‌های محبوب کودکان ازجمله این اقدامات است.علاوه براین مقدارتولید انواع موشن و ویدئوهای آموزشی برای پخش درفضای مجازی نیز در۳ سال گذشته از رشد بالایی برخوردار بوده است.»
