در دوره اخیر مدیریت شهری، تعامل با ارگانهای دیگر از نقاط قوت شهرداری محسوب می‌شود
آموزش مکان‌محور پایه آموزش‌های شهروندی
رئیس حوزه هنری کودک‌ونوجوان سازمان تبلیغات اسلامی بر این باور است که در دوره کنونی مدیریت شهری اتفاقات مثبتی در راستای افزایش تعاملات بین‌بخشی میان شهرداری و ارگانهای دخیل در حوزه فرهنگی و اجتماعی در شهر تهران در راستای افزایش کارآمدی فعالیت‌های آموزشی پایتخت به انجام رسیده است. علی جانباز بر این باور است که با اجرای برنامه‌های آموزش‌محور در شهرداری تهران، این برنامه‌ها از حالت جُنگ به مجموعه رویدادهای آموزشی هدفمند تبدیل شده است؛ اتفاقاتی که توانسته در کنار خلق ساعاتی خوش برای شهروندان، آنان را با مفاهیم آموزشی در قالب‌‌های هنری آشنا کند؛ اتفاقاتی که وقوع‌شان در برنامه‌های مدیریت شهری پایتخت کم‌نظیر و بلکه بی‌نظیر بوده است.
بهترین عنوان برنامه‌ای که شما در این دوره از مدیریت شهری از آموزش‌های شهروندی دیدید، کدام برنامه بوده است؟
رفتار قرارگاهی در این دوره از مدیریت شهری از اهمیت بسیاری برخوردار شده است. در حوزه آموزش نیز رفتار قرارگاهی شکل گرفته است؛ به این معنا که در این دوره، اداره کل آموزش‌های شهروندی با یک رفتار قرارگاهی و مشارکتی با سایر دستگاه‌ها، گروه‌ها و مجموعه‌های دولتی و غیردولتی تعامل کرده است. این رفتار در نوع خود بسیار ارزشمند است؛ چراکه سبب شده مدیریت شهری با نگاه تعاملی با دیگران نسبت به برطرف کردن مسائل شهری اقدام کند. در ۳سال اخیر، این تعامل در نگرش‌ها منجر به افزایش ظرفیت‌های کاری و توسعه ارائه خدمات در ابعاد مختلف و نیز گره‌گشایی از بسیاری چالش‌های دیرینه در این حوزه شده است.
اگر بخواهید مهم‌ترین اقدامات را نام ببرید به کدام موارد اشاره می‌کنید؟
یکی از اقدامات برجسته که در راستای تعامل با بخش‌های بیرون از شهرداری در دستورکار اداره کل آموزش‌های شهروندی بوده است، مشارکت موثر اداره کل آموزش شهروندی در اجرای پروژه پویش کتابخوانی «هیس طوری» بوده است. در این پویش، مدیریت آموزش شهروندی با اجرای مشارکتی و تعاملی برنامه با بخش‌های دیگر تلاش کرد در مسیر تعالی‌بخشی یک پروژه بزرگ شهری و ملی نقش مؤثری داشته باشد. پویش «هیس طوری» به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه کتابخوانی نوجوانان ایران بود که با همت اداره کل آموزش شهروندی و سایر نهادهای مؤثر چون وزارت آموزش وپرورش برگزار شد و توانست انتظارها از خود را به‌خوبی برآورده کند.
اثرگذاری برنامه‌ها را در جامعه هدف چگونه می‌بینید؟
اثرگذاری برنامه‌ها زمانی که دارای قصه، بازی و نقش‌پذیری هستند به بیشترین میزان خود می‌رسد و از حالت جُنگ به مجموعه‌برنامه‌های هدفمند تبدیل می‌شوند. در این حالت، هنرمند نه به جهت اینکه تنها پروژه خود را به نتیجه برساند، بلکه برای تأثیرگذاری بیشتر، هنر خود را عرضه می‌کند تا نقش بیشتری در جهت دادن به افکار مخاطب ایفا کند. ازسوی دیگر، باید به گسترش جامعه مخاطب در انتخاب محل‌های اجرای پروژه‌های آموزش شهروندی توجه کرد تا اثرگذاری مداوم در جامعه هدف به بیشترین حد ممکن برسد. این یعنی نباید مجموعه‌ای از برنامه‌های غیرهدفمند و غیرمتمرکز وجود داشته باشد که فقط به جهت اینکه اصطلاحا گزارش عملکرد تکمیل شود، برگزار شوند. همچنین باید زمانی که به سمت هدفمندی در محتوا پیش می‌رویم، در تمام جنبه‌ها اثرگذاری در برنامه‌های اجرا شده در جامعه هدف را بیشتر‌کنیم.
تغییر رویکرد آموزش شهروندی در 3سال گذشته
مهم‌ترین تفاوت نگرشی که در برنامه‌های تدوین شده مدیریت کنونی شهری پایتخت اتفاق افتاده است، نسبت آموزش‌های شهروندی با مکان‌های برگزاری آموزش به افراد است. به‌عنوان نمونه محله‌هایی که به‌عنوان محله‌های دوستدار کودک انتخاب شده‌اند دارای ویژگی‌های خاصی نسبت به محله‌های دیگر در موضوع کودک هستند. برنامه‌هایی مانند نوروز هم با این نوع نگاه طراحی و اجرا شده است. این روند موضوعی است که در طول سال و در اجرای برنامه‌های مختلف دنبال شده است. موضوع حائز اهمیت در اجرای برنامه‌ها این است که تمام رویدادهای برگزار شده به جهت اینکه ساختار محتوایی دارند صرفا جُنگ نیستند، بلکه به‌دلیل تحت‌تأثیر قرار دادن مکان‌های خاص توانسته‌اند بر مخاطبانی که دارند، اثر آموزشی، اجتماعی و فرهنگی برجای بگذارند.
آموزش شهروندی نیازمند محتوای مناسب
نکته مهمی که در حوزه آموزش شهروندی پیشنهاد می‌شود این مورد است که خط سیر محتوایی نباید در آموزش شهروندی از بین برود. این به‌معنای آن است که اداره کل آموزش‌های شهروندی نباید به مجموعه برگزارکننده رویدادهای غیرمتصل تبدیل شود. معتقدم اهداف آموزش‌های شهروندی هنگامی محقق می‌شود که شاکله اصلی خود را که محتواست در تمامی بدنه‌ها از قبیل طراحی، اجرا، انتخاب محل، برخورداری جامعه مخاطب و دربرگیرندگی جامعه مخاطب جاری کند. این رویکرد به‌معنای آن است که اگر برنامه‌ای برای گروه سنی کودک‌ونوجوان درمنطقه یک طراحی می‌شود، مشخصا نمی‌تواند در سایر مناطق کارکرد و تأثیرگذاری را که در منطقه یک داشته است داشته باشد. باید این موضوع را درنظر گرفت که زیست وفرهنگ مردم هر منطقه پایتخت با منطقه دیگر تفاوت دارد؛ از این‌رو، باید برنامه‌ها در هر منطقه به شیوه‌ای تأثیرگذار و متناسب با نیاز آن منطقه اجرا شود. در طراحی و اجرای برنامه‌های اداره کل آموزش‌های شهروندی به این مهم توجه شده و به شکل جدی مطالعات مفصلی صورت گرفته است تا براساس نگاه و نظر مردم و براساس مقتضیات منطقه برنامه‌ها طراحی و اجرا شود.
