معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه 4 از طراحی نقشه‌ای برای آموزش‌های شهروندی می‌گوید
کاهش چالش‌های شهروندی منطقه با آموزش‌های شهروندی
امروزه شهرداری متولی آموزش شهروندی به شهروندان است. بسیاری بر این باور هستند که سرمایه‌گذاری درحوزه آموزش‌های شهروندی گرچه دارای تأثیرات عینی فوری مانند اجرای پروژه‌های عمرانی و خدماتی نیست، اما به ساخت انسان وشهروندانی منجر می‌شود که حقوق خود و دیگران را با آموزش‌های ارائه شده و ایجاد زیرساختهای شهروندی رعایت می‌کنند و با این اقدام چالش‌های مدیریت شهری در بسیاری از حوزه‌ها را به حداقل می‌رسانند. سید حمیدرضا ابوطالبی، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه4 باوردارد که در۳ سال گذشته، تحولات خوبی در ایجاد زیرساخت‌ها و تقویت آن در منطقه رخ داده است. با او درباره این برنامه‌ها و اثرات اجرای برنامه‌های اداره کل آموزش‌های شهروندی منطقه4 هم‌صحبت شده‌ایم.
منطقه 4با جمعیتی معادل یک میلیون نفر از پرجمعیت‌ترین مناطق پایتخت به شمار می‌رود؛ منطقه‌ای که به‌دلیل برخورداری از بسیاری از ظرفیت‌های گردشگری وفرهنگی مانند باغ پرندگان، عمارت ارباب هرمز، بوستان پلیس، بوستان یاس فاطمی، فرهنگسرای سلامت و هنگام وسراهای محله فرصت‌های بی‌بدیلی را برای ارائه برنامه‌های آموزشی و تفریحی به شهروندان دارد، فرصت‌هایی که معاون اجتماعی وفرهنگی شهرداری منطقه4 درباره آن می‌گوید: «جمعیت دانش‌آموزی منطقه بالغ بر 135هزارنفر است. این تعداد دانش‌آموز فرصت مطلوب و مغتنمی را ایجاد می‌کنند که بتوان با استفاده از آنها فرآیندهای آموزشی را در حوزه شهروندی وارد خانواده‌ها کرد. اتفاقی که با تحقق آن و تنها با آموزش دانشآموزان می‌توان به شکل غیرمستقیم خانواده‌ها را نیز درگیر موضوعات شهروندی و آموزش‌های مرتبط با آن کرد.» او به وضعیت خاص فرهنگی و اجتماعی منطقه اشاره می‌کند و صحبتش را اینطور ادامه می‌دهد:«با توجه به گستردگی جغرافیایی جمعیتی وتنوع بالای فرهنگی و نیز تفاوت بالای اقتصادی و اجتماعی ساکنان با یکدیگر، درگذشته با چالش‌هایی درحوزه شهروندی و رویکردهای شهروندان درموضوعات مختلف روبه‌رو بودیم که با بررسی چالش‌ها و ریشه‌یابی دلایل بروز آن موفق شده‌ایم در۳ سال گذشته مسائل را با آموزش درحوزه شهروندی به حداقل برسانیم.»
آموزش‌های شهروندی نیازمند استمرار و تکرار
آموزش ازموضوعاتی است که همواره نیاز به تکرار و تمرین دارد تا بتواند تبدیل به فرهنگ عمومی شود و جامعه از مسیر آن به تعالی برسد. یکی از چالش‌هایی که مدیریت شهری در گذشته با آن روبه‌رو بوده، اجرای غیرمستمر آموزش‌های شهروندی به شهروندان است که این مسئله منجر به کاهش تأثیر مثبت آموزش‌ها بر جهت‌دهی به رویکردهای شهروندان در حوزه شهری شده است. معاون شهردار منطقه در این‌باره می‌گوید:«ارائه مستمر آموزش‌های شهروندی درجامعه ضرورت دارد چراکه در نهایت اثرات منفی ناآگاهی مردم از فرهنگ شهرنشینی و شهروندی و ضررهای آن مستقیما شهرداری را به‌عنوان نهاد مؤثر مدیریت شهری دچار چالش می‌کند.» میرابوطالبی رویکرد دوره کنونی مدیریت شهری را مستمر وتکرار‌شونده می‌داند و ادامه می‌دهد: «افراد در زندگی خود نیازمند دریافت آموزش‌های متناسب با شهروندی هستند، چراکه شهروندی در نحوه ارتباط فرد با فرد و با جامعه معنای حقیقی می‌یابد. در دوره‌های مختلف مدیریت شهری آموزش از موضوعات اساسی و محوری بوده و به شیوه‌های مختلف مدنظر مسئولان و برنامه‌ریزان قرار گرفته است.» او ادامه می‌دهد:«آموزش‌های شهروندی درجامعه امروزی صرفاً نباید مقطعی و درقالب گنجاندن مفاهیم در کتاب‌های درسی یا به ساخت کلیپ و تیزر محدود شود. با این نگرش، در دوره جدید مدیریت شهری، اداره کل آموزش‌های شهروندی برای بهبود در فرآیند اجرای برنامه‌ها، شیوه‌نامه اجرایی یک‌ساله مناطق را تدوین و مخاطب‌محوری را به‌عنوان رویکرد اصلی خود در برنامه‌های ابلاغی دنبال کرده است.»
رشد ۱۰۰ درصدی حمایت از مراکز آموزشی
معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه، یکی از ارکان مؤثر ومهم درحوزه آموزش شهروندی را مدارس می‌داند و بر این باور است که با تقویت زیرساختهای آموزشی و کاهش مشکلات این مراکز در دوره کنونی مدیریت شهری، گام‌های خوبی برای ارائه برنامه‌های آموزشی به شهروندان برداشته شده است:«اداره آموزش‌های شهروندی شهرداری منطقه در۳ سال گذشته در زمینه حمایت ازتوسعه وتجهیز مدارس اقدام به آسفالت۳۰ مدرسه دولتی، رنگ‌آمیزی 8 مدرسه دولتی، ساخت سرویس بهداشتی، ایزوگام مدارس خاص کودکان استثنایی، رنگ‌آمیزی دیواره‌های 12مدرسه درقالب کارجهادی کرده است.» او می‌گوید:«درتامین تجهیزات کمک‌آموزشی نیز مدیریت شهری اقدامات شایسته‌ای را برای بهبود فرآیندهای آموزشی در مدارس به انجام رسانده است؛ اقداماتی که در مقایسه با مدت مشابه از رشد ۱۰۰ درصدی برخوردار بوده است.»
راه‌اندازی کانون‌های نوجوانانه در منطقه ۴
معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۴ از راه‌اندازی کانون‌های نوجوانانه در منطقه به‌عنوان یکی از اقدامات ماندگار و اثربخش اداره کل آموزش‌های شهروندی یاد می‌کند ومی‌گوید که این کانون‌ها توانسته‌اند با فعالیت‌های خود زمینه را برای توسعه بیش از پیش فعالیت مدیریت شهری برای این گروه سنی فراهم کنند:«تاکنون درمنطقه برای کانون‌های نوجوانانه 25دبیر دختر و پسر با جذب 1400نفر نوجوان دختر و پسر برگزارشده است. علاوه بر این، افتتاح مرکز جهادی امیدگاه نجف در راستای فعالیت در حوزه کودک ونوجوان، افتتاح دبیرخانه کانون نوجوانان منطقه درکنارسایرفعالیت‌های ابلاغی درسنوات گذشته گامی متفاوت درحوزه آموزش‌های شهروندی دردوره جدید مدیریت شهری بوده است که با جدیت آن را ادامه خواهیم داد. ادامه این روند با اجرای برنامه‌های متنوع در حوزه آموزش‌های شهروندی در راستای تربیت شهروند متعالی در دستور کار شهرداری منطقه است.»
