محمد سرابی؛ روزنامه‌نگار
خیابان‌های باریک و پر پیچ و خم جایی برای خودرو‌های آتش‌نشانی ندارند و خانه‌های کوچک پرجمعیت، خسارت و تلفات آتش را بیشتر می‌کنند. این شرایط در بافت فرسوده بسیاری از شهر‌های توسعه نیافته جهان دیده می‌شود و مانعی در مقابل نیرو‌های آتش‌نشانی است. شهر‌داری‌ها به‌دنبال راه‌حل‌هایی برای امدادرسانی بهتر در هنگام حریق هستند؛ اما بافت فرسوده همچنان یکی از نقاط خطرناک شهری جهان در هنگام آتش‌سوزی است.
خطر در آپارتمان‌های خیلی کوچک
محله تان ژوان در پایتخت ویتنام شامل کوچه‌های باریک و آپارتمان‌های کوچک چند طبقه است که دسترسی به آن برای کامیون‌های آتش‌نشانی ممکن نیست. تقریبا یک سال قبل بود که مجتمع آپارتمانی بزرگی در این شهر آتش گرفت. علت آتش‌سوزی، جرقه زدن سیم‌های برق در طبقه اول بود و شعله‌ها به طبقه‌های بالا که به‌صورت غیرمجاز ساخته شده بودند رسید. در این حادثه بیشتر از 50نفر کشته شدند.ساخت غیرمجاز آپارتمان‌های کوچک که به نام چانگ‌کو‌مینی معروف شده است، در دهه اخیر به شکل یک پدیده شهری در ویتنام درآمده است. از سال 2010 با گران شدن قیمت مسکن در شهر‌ها، ساخت خانه‌های کوچک روی طبقه‌های بالایی مجتمع‌های مسکونی شروع شد.
محله کارگری و دانشجویی
اولین ساکنان این خانه‌ها دانشجویان بودند اما تعداد آنها دائما بیشتر شد و تعداد زیادی از کارگران به آنجا مهاجرت کردند. سیم‌کشی آنها به‌صورت غیرایمن انجام شده است؛ به‌دلیل فشرده بودن ساختمان‌ها، آتش‌نشان‌ها نمی‌توانند تجهیزات خود را به محل برسانند. مسیر خروجی به شکل پلکان یا حتی نردبان اضطراری هم وجود ندارد. شهرداری هوشی‌مین، شهر دیگر ویتنام برای تردد مأموران آتش‌نشانی در کوچه‌ها، به جای کامیون‌های رایج از وانتی استفاده می‌کند که با قطعات ژاپنی مونتاژ می‌شود. عرض این خودرو کمتر از 2متر است و پمپ آبی دارد که می‌تواند آب را تا 50متر پرتاب کند.
راه کامیون‌ها بسته است
کمک‌رسانی به کسانی که در بافت فرسوده شهر‌های هند گرفتار آتش می‌شوند، گاهی آنقدر مشکل است که مأموران آتش‌نشانی برای نفوذ به خانه آتش‌گرفته، باید قسمتی از دیوار را سوراخ کنند. وقتی در شهر لونی یک ساختمان آتش گرفت و چند نفر در طبقه‌های بالایی آن گیر افتادند، کامیون آتش‌نشان‌ها در کوچه‌های باریک گیر کرد و مجبور شد مسافت زیادی را دور بزند تا به محل برسد؛ در آنجا هم خودرو‌های زیادی پارک شده بود که نمی‌گذاشت کامیون نزدیک شود. آتش از طبقه اول که کارگاه دوخت لباس بود شروع شد. طبقه‌های پایین کاملا در آتش می‌سوخت و آتش‌نشان‌ها قسمتی از دیوار را از روی پشت بام یک بنای دیگر سوراخ کردند اما وقتی به طبقات بالا رسیدند دیگر کسی زنده نمانده بود. کمک رسانی بیشتر از یک ساعت طول کشید.
پمپ آب قوی
آتش‌نشانی بمبئی برای حل مشکل دسترسی به ساختمان‌ها در مناطق فقیرنشین یک راه دیگر پیدا کرده است. شهرداری بمبئی خودرو‌هایی خریدکه برای اطفای حریق در ارتفاع ساخته شده‌اند و پمپ‌های قوی دارند. این پمپ‌ها می‌توانند آب را تا ارتفاع زیادی پرتاب کنند اما آتش‌نشان‌ها از این وسیله برای آب پاشیدن به ساختمان‌های کم ارتفاع ولی دور از خیابان‌های اصلی استفاده می‌کنند. این روش چندین‌بار آزمایش شده است. وقتی ساختمانی آتش می‌گیرد، کامیون آتش‌نشانی از فاصله دور پمپ را روشن می‌کند و آب را از آسمان روی ساختمان می‌ریزد. برای تخلیه کسانی که در آتش گرفتار شده‌اند هم از خودرو‌های نردبان‌دار استفاده می‌شود.
محله‌های فقیر در حاشیه شهر
بخش‌هایی از محله‌های فقیرنشین در شهر‌هایی مانند سائوپائولوی برزیل با استاندارد‌های شهر‌سازی ساخته نشده‌اند. در این شهر گرمسیری، خانه‌های کوچکی که با مصالح موقت و در خیابان‌های باریک ساخته شده است برای سال‌های طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. مأموران آتش‌نشانی در این نقاط شهر نمی‌توانند به راحتی عملیات اجرا کنند و درصورتی که ساکنان در همان ابتدای حریق خارج نشده باشند، احتمال سوختن آنها زیاد است؛ زیرا برای جلوگیری از دزدی و همینطور سقوط افراد، جلوی پنجره‌ها و بالکن‌ها با نرده فلزی محصور می‌شود. نکته دیگری که درباره تعداد زیادی از شهر‌های برزیل صدق می‌کند اتصال بافت فرسوده با فضای سبز طبیعی حاشیه شهراست. در کشور جنگلی برزیل، آتش‌سوزی‌های زیادی در جنگل‌ها به وقوع می‌پیوندد و آتش‌نشان‌ها، هم باید طبیعت حومه شهر را نجات دهند و هم از انتقال آتش به بافت فرسوده حاشیه شهر جلوگیری کنند.
10کشته از 30ساکن
چند‌ماه قبل یک مجتمع بزرگ که محل سکونت خانواده‌های بی‌خانمان بود، در شهر پورتو آلگره در جنوب برزیل آتش‌گرفت. از 30نفر ساکن آن 10نفر کشته و 13نفر به بیمارستان منتقل شدند. حریق در ساعت 2بامداد شروع شد و خاموش کردن این بنای قدیمی نزدیک به 2ساعت طول کشید. این اتفاق یادآور حادثه یک دهه قبل در شهر سانتاماریا بود که بیش از 200نفر کشته به جای گذاشت. بیشتر قربانی‌ها در داخل ساختمان گیر افتاده بودند. در هر 2مورد شهرداری تعداد زیادی آتش‌نشان را به محل اعزام کرده بود اما شکل بافت فرسوده مانع از عملکرد مؤثر نیرو‌ها شد و جان ساکنان از دست رفت.
بافت فرسوده جایی برای آتش‌نشان‌ها ندارد
در همینه زمینه :
