طراحی و معماری شگفت‌آور گرمابه اسماعیلیون
موضوع: حمام‌های محله
ویژگی: قدمت و معماری متفاوت
حمام در روزگار گذشته نشانه فرهنگ و اصالت محله‌ها محسوب می‌شد و روستایی که تعداد حمام بیشتری داشت به روستایی با مردمانی سالم و با فرهنگ شهره بود. حسن درویش، از اهالی قدیمی محله کن، درباره حمام‌های قدیمی این محله به‌ویژه حمام تاریخی محله اسماعیلیون می‌گوید: «تقریبا همه ۵ محله روستای کن قدیم، صاحب حمام بودند. براساس روایت اهالی، حمام محله «بالان» که سال‌ها پیش از بین رفته است از بقیه حمام‌ها قدمت بیشتری داشته. حمام زیبای محله سرآسیاب تخریب و به حمامی جدید تبدیل شد که هنوز هم فعال است و حمام محله «دارقاضی» نیز سال‌هاست بلااستفاده رها شده است. در این میان، حمام قدیمی محله اسماعیلیون با معماری جذاب و متفاوت مورد توجه قرار گرفته است. حمام تاریخی کن چندین پله پایین‌تر از سطح زمین است. حکمت پایین‌بودن حمام‌ها هم این بوده که بتوانند خزینه را به وسیله آب‌های سطحی پر کنند. سیستم آبرسانی در این حمام به شکل شگفت‌آوری طراحی شده بود و خزینه آن هم به‌گونه‌ای بود که آب خیلی آسان گرم می‌شد. ضمن اینکه برخلاف بسیاری از حمام‌های سنتی، این حمام ۲ بخش مردانه و زنانه داشت و اهالی محله برای حمام‌رفتن نیاز به شیفت‌بندی نداشتند.» البته تأمین آب در تابستان‌ها و فصل‌های کم‌بارش، یکی از دغدغه‌های مهم مردم روزگار قدیم تهران بوده است. در همین زمینه آب‌انبارها نقشی حیاتی در زندگی روستایی داشتند و سازندگان آب‌انبارها به مسائلی مانند میزان فشار آب بر کف و سطح آب‌انبار، مصالح داخل بنا، تهویه، تصفیه و جلوگیری از آلودگی آب توجه کامل داشتند. به‌گفته درویش آب‌انبارهای محله کن بدون تزئینات خاصی ساخته می‌شدند و عالی‌ترین شکل معماری در آنها شیوه آجرچینی بود.
