گزارش
میلاد حضرت مسیح مبارک، همسایه!
ارامنه ساکن محله‌های تهران در آستانه زادروز حضرت عیسیع برای کریسمس مهیا می‌شوند
پریسا نوری- روزنامه‌نگار
شمارش معکوس برای آغاز سال نوی میلادی شروع شده و ارامنه تهران خود را برای برگزاری مراسم کریسمس آماده می‌کنند. در این میان، محله‌های میرزای شیرازی و مجیدیه این روزها حال‌و‌هوای دیگری دارند. ویترین فروشگاه‌ها پر‌شده از عروسک‌های بابانوئل با ریش‌های سفید و لباس قرمز زنگوله‌دار و درختان کاج هم که با انواع گوی‌های درخشان و ستاره‌های رنگی و ریسه‌های چشمک‌زن تزیین شده‌اند، همه جا دیده می‌شود. مغازه‌های گلفروشی و قنادی سرشان شلوغ و بازار فروش قهوه و شیرینی‌های سال نو حسابی داغ است. در این شب‌ها و همزمان با 4دی‌ماه میلاد حضرت‌مسیح(ع) که پایه مراسم مسیحی کریسمس در ۲۵دسامبر است و در سال شرعی مسیحیان نقش اصلی را ایفا می‌کند، سری به خیابان همایی در محله مجیدیه‌جنوبی و میرزای‌شیرازی زدیم که خودشان را برای سال نوی میلادی آماده می‌کنند.
موج گرانی‌ها به کالاهای کریسمس رسید
وارد خیابان همایی که می‌شویم، تک و توک فروشگاه‌هایی به چشم می‌خورد که ویترین‌شان پر از وسایل تزیینی کریسمس است و هر قدر به طرف جنوب می‌رویم بر تعدادشان افزوده می‌شود. این خیابان به‌دلیل سکونت تعداد زیادی از ارامنه شمال‌شرق تهران و همجواری با محله‌های ارمنی‌نشین زرکش و نارمک، بورس عمده خرید اقلام کریسمس است. ویترین‌ها غرق وسایل تزیینی خیره‌کننده است؛ از عروسک‌های فانتزی آدم‌برفی، بابانوئل و سورتمه معروفش گرفته تا درختان کاج مصنوعی، همه کنار هم چیده شده‌اند. دختربچه‌ها آرام و قرار ندارند و به پدر و مادرهایشان اصرار می‌کنند که یکی از بابانوئل‌های قرمزپوشی را که پشت ویترین نشان کرده‌اند، برایشان بخرند. «برای خرید لباس عید آمده‌ایم، ولی بچه‌ها دلشان عروسک بابانوئل می‌خواهد». او نگاهی به برچسب قیمت بابانوئل‌های پشت ویترین می‌اندازد و ادامه می‌دهد: «امسال قیمت‌ها خیلی بالا رفته، من و همسرم تصمیم گرفته‌ایم از درخت کاج و وسایل تزیینی پارسال استفاده کنیم». وارد مغازه می‌شویم، فروشنده درحالی‌که کاج کوچک تزیین‌شده را داخل ویترین می‌گذارد می‌گوید: «امسال به‌خاطر شرایط اقتصادی، دولت ورود کالاهای تزیینی کریسمس را ممنوع کرده است، برای همین ناچار شدیم از مناطق آزاد جنس تهیه کنیم که این موضوع موجب گرانی قیمت‌ها شده است». او که «مارکار» نام دارد و بیش از 10سال در این مغازه وسایل کریسمس می‌فروشد، ادامه می‌دهد: «امسال فروش‌مان نسبت به سال‌های گذشته نصف شده، دلیلش هم علاوه بر گرانی، کرونا و التهاب‌های جهانی است. انگار مردم، امسال هم دل و دماغی برای برگزاری جشن عید ندارند».
با هر بودجه‌ای می‌توان عید را به خانه برد
یکی از نمادهای اصلی کریسمس که این روزها بیشتر مغازه‌ها و فروشگاه‌های لوازم تزیینی را پر‌کرده، درخت کاج معروف کریسمس است. «سرژیک» یکی از فروشندگان قدیمی درخت کاج در این خیابان که انواع کاج در اندازه‌های مختلف را در مغازه‌اش دارد، می‌گوید: «کاج، نماد سرسبزی و برکت است و برای همین در کریسمس که همزمان با آغاز زمستان است، از این نماد استفاده می‌شود تا سرسبزی و برکت را به خانه‌ها ببرد». او ادامه می‌دهد: «البته در گذشته اغلب مردم کاج طبیعی خریداری می‌کردند، اما چند سالی است که به‌دلیل مسائل زیست‌محیطی، کاج‌های کریسمس مصنوعی شده‌اند». او درباره قیمت انواع کاج می‌گوید: «کاج از 20سانتی‌متری تا 3متری داریم. قیمت‌ها هم از 100هزار تا 20میلیون تومان متغیر است. البته بیشتر مردم کاج‌های کوچک و نیم‌متری را برای تزیین اتاق بچه‌ها می‌برند. با هر بودجه‌ای می‌توان خانه را رنگی و تزیین کرد. گوی‌های تزیینی از بسته‌‌ای 30هزار تومان تا 300هزار تومان داریم، سایر وسایل هم قیمت‌های متفاوتی دارند. ما سعی می‌کنیم از همه اقلام در قیمت‌های متنوع داشته باشیم که کسی دست خالی از مغازه نرود». این فروشنده می‌گوید: «البته شاد‌بودن، ربطی به خرید ندارد؛ چون مشتری داریم که می‌آید 100هزار تومان خرید می‌کند و خیلی هم خوشحال و شاد است، یکی هم با اخم‌های درهم 2میلیون تومان وسایل تزیینی می‌خرد. می‌خواهم بگویم که حالا که شرایط اقتصادی سخت شده، حتی با 100هزار تومان هم می‌توان رنگ و بوی عید را به خانه برد و شاد بود».
گاتا؛ شیرینی پرطرفدار کریسمس
از کنار مغازه‌های رنگ و وارنگ با ویترین‌های چشمگیر می‌گذریم و به قسمت خوشمزه ماجرا می‌رسیم. از چند متر مانده به مغازه قنادی، عطر خوش شیرینی تازه و قهوه ما را به این مغازه می‌رساند. ویترین و یخچال مغازه پر است از انواع قهوه، شیرینی، شکلات‌های مغزدار و کیک. از «لوریک»، فروشنده جوان قنادی که در حال دم کردن قهوه است، درباره شیرینی مخصوص سال‌نو می‌پرسیم که می‌گوید: «شیرینی‌های سال نو متنوع هستند و به ذائقه مشتری بستگی دارد اما معروف‌ترین و پرطرفدارترین‌شان یک نوع شیرینی است که گاتا نام دارد».
فراتر از یک شیرینی
بازار کریسمس در خیابان میرزای شیرازی هم داغ است. حال‌و‌هوای این خیابان در مرکز تهران هم درست مشابه مجیدیه است که یکی از عواملی که این خیابان را به بازار فروش لوازم کریسمس در تهران تبدیل کرده سکونت ارامنه در این محله و وجود چند کلیسای قدیمی در اطراف آن است. زن و مرد جوانی همراه با 2دختر خردسال‌شان پشت ویترین یکی از این مغازه‌ها ایستاده‌اند. «ژنیا» و «ژنیک» مادر و دختر ارمنی هستند که هر سال با شیرینی‌های خانگی و دست‌ساز خود، بخشی از این بازار کریسمس را به نام خود می‌زنند؛ شیرینی‌هایی که شکل و شمایل‌شان مشابه نمادهای کریسمس است. هم شیرینی گوزن شاخدار دارند و هم شیرینی‌هایی به شکل بابانوئل و عروسک زنجبیلی. ژنیا می‌گوید: «رسم شیرینی‌پزی در آستانه فرارسیدن سال نو میلادی از سال‌های دور در خانواده ما وجود داشته و نسل به نسل به دختران منتقل شده است. »
آرزوی صلح و امنیت
هوا تاریک است و نور پرزرق‌و‌برق ویترین مغازه‌ها پیاده‌رو را روشن کرده است. «هویک میناسیان»، پژوهشگر و نویسنده ارمنی ساکن محله مجیدیه، درباره آداب ارامنه ساکن در مجیدیه در شب سال نو می‌گوید: «بزرگ‌ترها و افراد مذهبی این محدوده معمولاً شب اول ژانویه در کلیسای «گریگور مقدس» جمع می‌شوند و با حضور کشیش، دعا می‌خوانند و مراسم مذهبی برگزار می‌کنند. شام شب عید هم معمولا کوکوسبزی و ماهی‌دودی است. مردم روز اول عید درست مثل مسلمان‌ها، به دید‌و‌بازدید اقوام، دوستان و آشنایان به‌ویژه خانواده‌هایی که در سال گذشته یکی از عزیزان‌شان را از دست داده‌اند، می‌روند و به همدیگر هدیه می‌دهند». او ادامه می‌دهد: «امسال با آرزوی صلح و امنیت و شادی برای همه مردم جهان به استقبال سال نو می‌رویم و امیدواریم سال‌های بهتر و اعیاد شادتری پیش‌رو داشته‌باشیم».
