وضعیت مبهم تهران‌کرونایی در‌ ماه‌رمضان

سمیرا رحیمی_خبرنگار

ماه ‌رمضان کمتر از یک هفته دیگر آغاز می‌شود. در شرایطی که بیشتر کشورهای مسلمان هرگونه تجمع مذهبی ازجمله حضور در مراسم افطاری یا نمازهای جماعت در ایام ‌ماه‌رمضان را ممنوع اعلام و حضور در فروشگاه‌ها برای تامین مایحتاج را به ساعت‌هایی کوتاه محدود کرده‌اند، هنوز مشخص نیست شهر تهران برای آغاز این‌ ماه در وضعیت بحرانی اپیدمی کرونا، چه سازوکاری در پیش خواهد‌گرفت. حسن روحانی روز 24فروردین تأکید کرد در صورتی که شرایط اپیدمی در کشور به همین شکل باشد، اجتماعات حضوری در این‌ ماه برگزار نخواهد شد و مسئولیت پرکردن این خلأ بر دوش صداوسیما خواهد‌بود.
ماه‌رمضان در حالی آغاز می‌شود که کرونا در کشور همچنان قربانی می‌گیرد و در همین وضعیت کسب و کارهای کم‌ریسک‌تر فعالیت خود را از30 فروردین‌‌ماه آغاز کرده‌اند. آغاز فعالیت این کسب‌و‌کارها به معنی افزایش تردد و ازدحام در خیابان‌های شهر و همچنین وسایل حمل‌ونقل عمومی خواهد‌بود. رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، ضدعفونی‌کردن وسایل حمل‌ونقل عمومی و سوارکردن مسافران به اندازه صندلی‌های موجود در وسایل حمل‌ونقل از دستورالعمل‌های محافظتی است که برای کاهش احتمال ابتلای شهروندان پس از آغاز به‌کار اصناف اعلام شده‌است. در چنین شرایطی آغاز‌ ماه‌رمضان که ذاتا فرهنگ تجمع‌های مذهبی و خانوادگی را در خود دارد، می‌تواند به افزایش ابتلا به کرونا دامن بزند و درصورتی که مشابه دیگر کشورهای مسلمان، ممنوعیت تجمع برای این‌ ماه درنظر گرفته نشود، باید در انتظار جهش ناگهانی آمار ابتلا در کشور بود.
رئیس شورای شهر تهران نیز نسبت به افزایش ابتلای شهروندان تهرانی در ‌ماه‌رمضان ابراز نگرانی کرده‌است. محسن هاشمی در دویست‌و‌هشتمین جلسه شورا در تاریخ 24 فروردین‌ماه، با اشاره به آغاز فعالیت ادارات در تهران گفت: با آغاز فعالیت اصناف و افزایش تردد در سطح شهر و ازدحام در سیستم حمل‌ونقل عمومی که به گفته وزارت بهداشت مهم‌ترین عامل شیوع ویروس کرونا به شمار می‌رود، نگرانی جدی در مورد موج جدید پاندمی کرونا وجود دارد که همزمانی آن با ‌ماه‌مبارک‌رمضان و تضعیف سیستم ایمنی شهروندان روزه‌دار، پیامد‌های نگران‌کننده‌ای خواهد‌داشت. به گفته هاشمی، انتظار مدیریت شهری آن است که در تصمیمات ستاد ملی و شهری کرونا همه جوانب سنجیده شود و تجربیات و تخصص مدیریت شهری و شورای شهر مورد استفاده قرار گیرد. هاشمی همچنین از معاونت فرهنگی و اجتماعی و سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران درخواست کرد تا برنامه‌های ویژه‌ای را برای ‌ماه مبارک‌رمضان و همچنین توجه به خانواده‌های داغداری که حتی نتوانستند مراسم ترحیم برای فوت‌شدگانشان برگزار کنند، آماده کنند و بر حمایت از انجام کارهای خیریه‌ای که در این روزها انجام می‌شود تأکید کرد.
تعدادی از شهرهای جهان ازجمله لندن در مواجهه با کرونا، سیستم حمل‌ونقل عمومی خود را تنها برای استفاده نیروهای درمانی و امدادی فعال نگه داشته‌اند و شهروندان بسیاری از دیگر شهرها خود به‌صورت داوطلبانه استفاده از اتوبوس، مترو و تاکسی را متوقف کرده‌اند و درصورت داشتن مجوز برای تردد، از دوچرخه استفاده می‌کنند. با این‌همه در شهر تهران سیستم حمل‌ونقل عمومی به شرط ضد‌عفونی‌شدن مداوم و استفاده رانندگان از دستکش و ماسک همچنان فعال هستند و مردم به دلایل مختلفی ازجمله نبود زیرساخت کافی برای استفاده از دوچرخه، نداشتن خودروی شخصی و یا ضعف اقتصادی و فقر همچنان به‌صورت گسترده از این تجهیزات استفاده می‌کنند؛ همانطور که پس از تعطیلات سال نو شاهد تصاویری از فشرده‌شدن مردم داخل اتوبوس‌های خطوط بی‌آ‌ر‌تی تهران بودیم. به گفته زهرا نژاد‌بهرام، عضو شورای شهر تهران، قرار نیست در‌ماه رمضان نیز تغییری در این روند ایجاد شود و حمل‌ونقل عمومی مانند همیشه، با رعایت نکات ایمنی، به فعالیت خود ادامه خواهدداد. همچنین الهام فخاری، عضو دیگر شورای شهر تهران در پاسخ به این سؤال که شهرداری در آستانه‌ ماه‌ رمضان برای شهر تهران چه برنامه‌هایی دارد، گفت که متأسفانه برنامه‌ای به شورا ارائه نشده‌است.
با توجه به سخنان رئیس‌جمهور درباره اتخاذ سیاست سختگیری و واکنش مردم به این سیاست‌ها و نبود برنامه‌ای مشخص برای مدیریت ازدحام‌ معمول شهروندان طی روزها و شب‌های ‌ماه رمضان در ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی یا فروشگاه‌ها در شرایط شیوع کرونا، اینگونه به‌نظر می‌آید که بار اصلی محافظت از شهروندان در برابر ابتلا به کرونا در دوران ‌ماه‌رمضان به‌عهده خود آنهاست. رئیس‌جمهور در سخنان خود در ستاد کرونا اعلام کرد زمانی که هیچ الزام و اجبار و سختگیری‌ای وجود نداشت با زمانی که سختگیری به‌خرج داده‌ شد، تفاوت عمیقی در رفتار مردم مشاهده نشد و براساس آمار موجود، مردم در این بازه‌های زمانی رفتارهای مشابهی داشته‌اند؛ این به آن معنی است که مردم آنچه به‌صورت زبانی به آنها گفته می‌شود را رعایت می‌کنند و این نشان از فرهنگ بالای مردم دارد.

نگرانی  بیشتر برای روزه‌داران
با آغاز فعالیت اصناف و افزایش تردد در سطح شهر و ازدحام در سیستم حمل‌ونقل عمومی که به گفته وزارت بهداشت مهم‌ترین عامل شیوع ویروس کرونا به شمار می‌رود، نگرانی جدی در مورد موج جدید پاندمی کرونا وجود دارد که همزمانی آن با ‌ماه‌مبارک‌رمضان و تضعیف سیستم ایمنی شهروندان روزه‌دار، پیامد‌های نگران‌کننده‌ای خواهد‌داشت