سرنوشت بازارهای پنج‌گانه
بازارهای طلا، ارز، سرمایه، مسکن و خودرو چه سرنوشتی در نیمه‌دوم سال خواهند داشت؟
سمیرا مصطفی‌نژاد، لیلا شریف
تلاطم یا ثبات در بازارهای رایج نخستین تأثیر را در میزان سودآوری سرمایه‌گذاران این بازارها می‌گذارد. افرادی که به هر دلیلی بازارهای خودرو، طلا، ارز، سرمایه و مسکن را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند، تمام مدت به صعود یا سقوط قیمت‌ها در بازار مطلوبشان چشم می‌دوزند تا مبادا گزندی به اندوخته مالی‌شان وارد شود. برای بررسی وضعیت بازارهای رایج در ماه‌های باقی‌مانده تا پایان سال98، به سراغ 10نفر از کارشناسان این بازارها رفتیم تا بدانیم از نظر خبرگان این بازارها، هر یک از بازارهای خودرو، طلا، ارز، سرمایه و مسکن از میان 3وضعیت افزایش و کاهش بازدهی یا ثبات به سمت کدام خواهند رفت. براساس این نظرسنجی 8نفر از کارشناسان، بازار سرمایه را به‌عنوان بهترین بازار برای سرمایه‌گذاری در نیمه دوم امسال معرفی کردند و در این میان برخی نیز بهترین موقعیت سرمایه‌گذاری با نگاه بلندمدت را بازار مسکن می‌دانند. بازار ارز و خودرو از سوی هیچ‌یک از کارشناسان برای سرمایه‌گذاری در نیمه دوم امسال توصیه نشده است.
احسان رضاپور_کارشناس بازار سرمایه
به‌نظر می‌رسد شاخص بورس تا پایان سال بتواند بیش از 15درصد بازده داشته‌باشد زیرا شرکت‌های مرتبط با صنایع فلزات، پتروشیمی، پالایشگاهی یا معدنی و هلدینگ‌های این صنایع و همچنین شرکت‌هایی از دیگر صنایع که نقش قابل ملاحظه‌ای در روند رشد شاخص دارند می‌توانند تا پایان سال به بازدهی بیش از سود بانکی برسند. با توجه به رکود دیگر بازارها و شرایط سود بانکی، شاهد گرایش شدید عموم مردم به سوی بازار سرمایه هستیم. این ورود نقدینگی، به رشد گاها سریع‌تر از حد انتظار شاخص‌ها منجر شده‌است. رفتارهای هیجانی که افراد غیرحرفه‌ای در بازار سرمایه از خود نشان می‌دهند، مانند خرید و فروش‌های هیجانی و عدم‌آشنایی آنها با عوامل مالی- رفتاری بازار سرمایه، ممکن است منجر به اشتباه و شدت گرفتن روند‌های افزایشی و کاهشی در بازار شود. با وجود رونقی که در بازار مشاهده می‌شود، درحال حاضر خرید در بورس اصلا کار ساده‌ای نیست زیرا قیمت سهام با رشد زیادی مواجه شده‌است و جذابیت خرید را از دست داده‌اند. بازار سرمایه همچنان برای سرمایه‌گذاری، بازار مستعد‌تری به‌نظر می‌رسد اما درصورتی که جریان نقدینگی از این بازار به سوی افزایش سرمایه شرکت‌ها و توسعه آنها هدایت شود و در نهایت به رشد اقتصاد کشور بینجامد. اما در شرایطی که از رشد پرشتاب بازار سرمایه به درستی استفاده نشود، ممکن است تا پایان سال تحت‌تأثیر رفتارهای هیجانی افراد تازه‌کار در این بازار، شاهد افزایش فشار فروش و روند اصلاحی در وضعیت بازار باشیم.
عباس آرگون_ نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران
با توجه به اینکه امسال دیگر بازارها با نوعی بازدهی منفی مواجه‌بودند، بازار مسکن با رکود مواجه بود و رقم‌های بالا در این بازار مانع ورود افراد به آن می‌شد و همچنین بانک‌ها نرخ سود خود را از روزشمار به‌ماه شمار تغییر دادند، پول‌های خرد که در دیگر بازارها قابلیت بازدهی نداشتند، بیشتر به سمت بازار سرمایه هدایت و منجر به رشد این بازار تا بیش از 70درصد شدند. درحال حاضر تقاضا برای سهام زیاد است اما سهامی برای عرضه وجود ندارد از این‌رو در نیمه دوم سال باید به تقویت بخش عرضه سهام در این بازار اقدام کرد. امروز باید از فرصت طلایی ایجاد شده برای هدایت نقدینگی موجود در بورس به سوی بنگاه‌ها و بخش‌های مولد اقتصاد استفاده شود، در غیراین صورت قیمت‌ها حبابی خواهند شد و احتمال زیان‌دهی وجود خواهد‌داشت. بازار سرمایه اکنون کاملا به قیمت است و در نیمه دوم سال، نباید شاخص بیش از این تغییری پیدا کند، حتی بعضی از سهام‌های خرد بیشتر از حد انتظار نیز رشد داشته‌اند. این بازار گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری است زیرا همواره می‌توان با حداقل سرمایه نیز به آن ورود پیدا کرد البته درصورتی که به سمت تقویت آن حرکت کنیم، نقدینگی را در آن افزایش دهیم و به شکلی برنامه‌ریزی کنیم که پول‌های خرد وارد بنگاه‌های اقتصادی شوند و به بهبود اقتصادی آنها بینجامد.
مصطفی قلی خسروی_رییس اتحادیه مشاوران املاک
در نیمه دوم سال1398 در بازار مسکن شاهد هیچ رویداد خاصی نخواهیم بود و روند قیمت‌ها رو به کاهش خواهد گذاشت. از این‌رو اکنون قدرت به طرف خریداران و مستأجران خواهد چرخید. قیمت مسکن و ملک به‌خاطر کسادی بازار روزبه‌روز کاهش خواهد داشت و این یعنی نوعی ثبات همراه با کاهش بازدهی. زمانی که بازار کساد است فرصت مناسبی برای خرید است. ملک سرمایه‌ای ماندگار است که هرزمان خریداری شود، به نفع خریدار خواهد بود. از این‌رو سرمایه‌گذاری در بازار مسکن درحال حاضر به‌نفع خریدار است اما با شرایط رکود کنونی، ممکن است بازدهی آن با تأخیر اتفاق بیفتد. بازار مسکن همیشه امن‌تر و پربازده‌تر از دیگر بازارها مانند بازار طلا یا ارز است. حتی در زمان کسادی نیز بازار مسکن به کانالی بسته تبدیل می‌شود که معاملات در آن همچنان جریان دارند اما با شدت کمتر. از این‌رو این بازار همیشه می‌تواند بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری باشد.
محمدرضا نجفی‌منش_رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان ایران
اگر بازار خودرو با همین دست فرمان پیش برود، بدون شک سقوط خواهد کرد، مگر اینکه تمهیداتی برای جلوگیری از سقوط اندیشیده شود. تأمین نقدینگی می‌تواند مشکل اساسی بازار خودرو را حل کند. به‌دلیل دخالت‌هایی که قبلا در قیمتگذاری خودرو انجام شد، ضرر 35هزار میلیارد تومانی به این صنعت وارد شد. بنابراین دولت براساس بند101 قانون برنامه پنجم یک بخشی از این خسارت‌ها را تأمین کند و دست از قیمتگذاری بردارد و در نهایت دولت در مدیریت خودروسازی‌ها دخالت نکند تا این بازار به حالت سابق خود بازگردد. توصیه من این است که کسی برای سرمایه‌گذاری سراغ خودرو نرود، چرا که به‌دلیل کمبود خودرو این اتفاق موجب افزایش بی‌رویه قیمت می‌شود. بازار خودرو مصرفی است نه سرمایه‌گذاری. هم‌اکنون منطقی‌ترین بازار برای سرمایه‌گذاری بورس است، چرا که حضور افراد در این بازار موجب رشد تولید کشور می‌شود.
عبادالله محمدولی__ رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت طلا و جواهر و نقره استان تهران
پیش‌بینی من این است که شاید در 6ماهه دوم سال در بحث قیمت‌ها با افزایش اندکی روبه‌رو باشیم اما امیدوارم در مورد بحث کسب‌وکار، بازار طلا رو به بهبود باشد. مدتی است که در بازار طلا شاهد تغییرات قیمت‌ها به‌صورت روزانه و ساعتی نیستیم، بر این اساس نگاه ما این است که در 6ماهه دوم به ثبات قیمت‌ها و بهبود کسب‌وکار دست پیدا کنیم. به‌عنوان فردی که در بازار فعالیت می‌کنم 6ماهه دوم سال را یک دوره خوب برای بازار می‌دانم. بنابراین این بازار به یک ثباتی می‌رسد و بازدهی کاهشی نخواهد داشت. بازار طلا یک بازار مطمئن است و به‌راحتی تبدیل به پول می‌شود و بر همین اساس می‌توان گفت که از میان بازارهای مختلف، بازار طلا بهترین محل برای سرمایه‌گذاری است.
محمد کشتی‌آرای_رئیس کمیسیون تخصصی طلا و جواهر
در یک‌سال گذشته، شاهد کاهش قیمت 28درصدی در بازار طلا و سکه بودیم. این میزان کاهش قیمت موجب شده تا انگیزه سرمایه‌گذاری و خرید طلا برای سودگیری از بین برود، بنابراین تمایل به این بازار به‌شدت کاهش یافته و بازدهی بازار طلا کاهشی است. هم‌اکنون به‌دلیل کاهش تقاضا وعرضه مناسب، حباب بازار طلا از بین رفته و بسیاری از طلاهای خانگی وارد بازار شده است. نباید فراموش کرد که سرمایه‌گذاری در بازار طلا با ریسک همراه است. از نظر من بورس تنها جایی است که سوددهی و بازدهی مناسب دارد و بازارهای دیگر فعلا فضای مناسبی برای سرمایه‌گذاری ندارند.
ایرج رهبر__ نایب‌رئیس انجمن صنفی انبوه‌سازان استان تهران
تنش‌های قیمتی در بازار مسکن درحال تخفیف یافتن است و افزایش‌های غیرواقعی قیمت مسکن که طی یکی دو‌ماه اخیر شاهد آن بوده‌ایم درحال بازگشت بوده و قیمت‌ها رو به کاهش گذاشته‌اند. این روند کاهشی دست‌کم تا 3ماه آینده نیز ادامه خواهد داشت مخصوصا برای واحد‌های لوکس که قیمت آنها به شکل غیرواقعی و غیرقابل‌پیش‌بینی افزایش پیدا کرد. درصورتی که در بستر سیاسی کشور اتفاق خاصی نیفتد و شرایط به شکلی که امروز هست باقی بماند، کاهش قیمت 10 تا 15درصدی در این بخش ادامه پیدا خواهد‌کرد. اما مسئله اصلی بازار مسکن، قدرت خرید قشر متوسط است که توان خود را برای خرید واحد‌های متوسط و متوسط رو به پایین از دست داده‌اند. درصورتی‌که شرایط کشور به همین شکل باقی بماند، به‌نظر نمی‌آید تغییری در قدرت خرید این قشر ایجاد شود و در این صورت، در نیمه دوم سال، بازار مسکن برای سرمایه‌گذاری بازار خوبی نخواهد‌بود. اگر قدرت خرید مردم، به‌عنوان خریداران اصلی این بازار که اکنون از نظر توان خرید مسکن در قشرکم‌توان قرار گرفته‌اند تقویت نشود، دیگر خریداری وجود نخواهد‌داشت. به‌نظر می‌رسد درحال حاضر بازار خودرو و بورس برای سرمایه‌گذاری مناسب‌تر باشد. اگرچه بورس نیز بازاری تخصصی است و افرادی خاص در آن فعالیت دارند و درصورتی که افراد عادی بخواهند بدون آگاهی برای سرمایه‌گذاری به آن ورود پیدا کنند احتمال ریسک برایشان بالا می‌رود.
فرید زاوه_ کارشناس خودرو
بازار خودرو به‌نظر در نیمه دوم سال به رکودی عمیق‌تر وارد خواهد‌شد زیرا حجم تولید نیز در این بازار به‌شدت سقوط کرده‌است. این به آن معنی است که حجم عرضه نیز به نسبت 2 تا 3سال گذشته کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، موضوع تولید نقدینگی و کسر بودجه دولت موضوع مهمی است که متأسفانه اقدامی در راستای اصلاح آن صورت نگرفته‌است و این شرایط می‌تواند خطر بیدار شدن غول تورم را به همراه داشته‌باشد. از این‌رو احتمال دارد ماه آخر سال98 با رشد تورم مواجه شویم که طبعا این تورم در بازار خودرو نیز اثر خواهد‌داشت. به‌طور کلی فکر می‌کنم بازار خودرو در 6ماه آینده دچار رکود خواهد بود و افرادی که به قصد سرمایه‌گذاری اقدام به خرید خودرو کرده‌اند، اگر قصد نقد کردن سرمایه خود را داشته باشند، ناچار به فروش زیر قیمت خواهند‌شد. به‌نظر نمی‌آید در نیمه دوم سال، این بازار برای سرمایه‌گذاری مناسب باشد یا اصلا قابلیت سرمایه‌گذاری داشته‌باشد. از باب نوسانات و تبعات قضایی که در بازارها وجود دارد، به‌نظر بازار سرمایه آسان‌ترین و کم‌خطر‌ترین بازار برای سرمایه‌گذاری باشد. زیرا سرمایه‌گذاری در بازار ارز پرریسک است، بازار طلا و سکه نیز به‌خاطر دشواری در نگهداری بازار امنی برای سرمایه‌گذاری نیستند و بازارهای مسکن و خودرو نیز روندی کاهنده در پیش گرفته‌اند. از این‌رو تنها گزینه برای سرمایه‌گذاری در نیمه دوم سال احتمالا بازار سرمایه خواهد بود.
احمد حاتمی یزد_کارشناس پولی و بانکی
پیش‌بینی من این است که در 6ماه آینده بانک مرکزی در موقعیتی نیست که بتواند در بازار ارز دخالتی کند چرا که به‌دلیل کاهش درآمد نفتی با محدودیت‌های منابع ارزی روبه‌رو است و تلاش می‌کند تا ارز را هدر ندهد. بنابراین در شرایط فعلی قیمت ارز کاهش نخواهد یافت و احتمال بالا رفتنش محتمل‌تر است، بنابراین بازدهی‌اش افزایش پیدا می‌کند. من به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌کنم که فردی برای سرمایه‌گذاری وارد بازار ارز شود، چون 2 عامل دخالت بانک مرکزی و روند توافق با غرب تأثیر مهمی بر بازار دارند و تغییر در هرکدام از این عوامل موجب بدبختی کسانی می‌شود که ارز خریده‌اند. خرید ارز برای سرمایه‌گذاری بزرگ‌ترین اشتباه است. اگر افراد خواهان ریسک پایین در سرمایه‌گذاری هستند، بهتر است پولشان را در بانک‌ها بگذارند. بازار مسکن هم برای افرادی که می‌توانند دست به سرمایه‌گذاری بلندمدت بزنند و همچنین بورس برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت مناسب است.
سیدکمال سیدعلی_معاون ارزی اسبق بانک مرکزی
نوسان بازار ارز با توجه به اینکه سفته‌بازها از بازار خارج شده‌اند، تنها به مسائل سیاسی وابسته شده است. اگر شرایط سیاسی تغییر چندانی از خود نشان ندهند، این بازار بیشتر از 5درصد نوسان نخواهد داشت. می‌توان گفت که افزایش نرخ ارز حتما کمتر از تورم خواهد بود و بازدهی این بازار به ثبات خواهد رسید. افرادی که سال گذشته ارز را با قیمتی بالاتر از 12 تا 13هزار تومان خریداری کردند نه‌تنها منتفع نشدند بلکه اگر بخواهند ارزشان را بفروشند نزدیک به 20 تا 30درصد ارزش پولشان از دست رفته است، به همین دلیل من گمان می‌کنم سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری بر بازار ارز حداقل تا 2سال آینده منطقی نیست و کسی سراغ این کار نمی‌آید. اگر فردی نیازی به دسترسی سریع به نقدینگی نداشته باشد، می‌تواند بازار مسکن را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند اما برای دریافت سود در کوتاه‌مدت، بورس بهترین فضا را در اختیار افراد می‌گذارد.
گزینه‌های سرمایه‌گذاری
براساس نظرسنجی صورت گرفته از کارشناسان و تحلیلگران 5 بازار طلا، ارز، مسکن، سرمایه و خودرو، به غیر از بورس سایر بازارها شرایط مطمئنی برای سرمایه‌گذاری به ویژه در نیمه دوم امسال را ندارند. اکثر تحلیلگران شرکت‌کننده در نظرسنجی همشهری معتقدند که بازار سرمایه برای نیمه دوم سال می‌تواند گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری باشد
