گجت دوران قرن ۱۷!

دنیای امروز ما مرهون تلاش‌هایی است که پیشینیان انجام داده‌اند و به‌طور حتم آیندگان نیز از ثمره کوشش‌های نسل کنونی سود خواهند برد. برخی افراد با تلاش‌ شبانه‌روزی و خستگی‌ناپذیر، دنیای اطراف‌شان را تغییر داده‌اند. یکی از آنها کریستوفر پولهم بود.

شروع یک زندگی پرماجرا
کریستوفر پولهامار که به پولهم معروف شده بود در روز 18دسامبر سال1661در روستای ویسبی جزیره گاتلند در سوئد متولد شد. خانواده‌اش اصالتی اتریشی داشتند که به آلمان مهاجرت کرده بودند و پدرش وولف کریستوف هم به‌خاطر کار تجاری و رفت‌وآمد به روستای ویسبی، سرانجام در آنجا ساکن شد. کریستوفر در 8سالگی پدرش را از دست داد و با مادر سوئدی‌اش زندگی کرد، اما به‌خاطر اختلافاتی که بعدها با ناپدری‌اش پیدا کرد، به استکهلم فرستاده شد تا با عمویش زندگی کند. در آنجا به مدرسه آلمانی‌ها رفت، اما در 12سالگی هم عمویش را از دست داد تا دیگر نتواند به تحصیل ادامه دهد. او مجبور شد برای گذران زندگی کار کند و بدین‌ترتیب در یک مزرعه در شهر وانستا، مشغول به‌کار شد و چندی بعد به‌دلیل نشان دادن لیاقت از خود، سرکارگر شد. چون ریاضیاتش خوب بود، پیشرفت‌های زیادی در کار خود داشت و تمام امور مزرعه به او سپرده شد. پولهم حدود 10سال در وانستا کار کرد و در کنار مزرعه‌داری، به ساخت ابزار و ماشین‌آلات ساده می‌پرداخت و از این راه نیز کسب درآمد می‌کرد.

بروز استعدادهای ذاتی
به گزارش همشهری، علاقه و استعدادهای پولهم در ریاضی و مکانیک باعث شد تا او به این فکر بیفتد که زبان لاتین بیاموزد، اما خودآموزی در این خصوص چندان پیش نرفت و او نتوانست لاتین یاد بگیرد. کریستوفر دریافت که در این راه نیاز به یک مدرس دارد. در ازای ساخت یک ساعت برای یک نفر، او نیز به پولهم زبان لاتین آموزش داد. استعداد پولهم در مکانیک چشمگیر بود، به‌گونه‌ای که یکی از اعضای مجمع روحانیت شهر به آندرس اسپول یکی از استادان ریاضی دانشگاه آپسالا نامه نوشت و پولهم را به او توصیه کرد. اسپول پدربزرگ آندرس سلسیوس دانشمند بنام سوئدی بود. او چند ساعت برای تعمیر به کریستوفر داد و ویلهم این ساعت‌ها را بسیار راحت تعمیر کرد و توانست در سال1687و در 26سالگی وارد دانشگاه شود تا کمبود‌های تحصیلی خود را جبران کند.

تحول در معدن
پولهم یکی از صنعتگران موفق سوئد بود. او به تعمیر انواع و اقسام ساعت مشغول بود. در سال1690او وضعیت کار معادن سوئد را بهبود بخشید و سیستمی ایجاد کرد تا بتوان با آن منابع را آسان‌تر از معدن خارج کرد. منابع توسط یک نقاله که سر آن به یک چرخ آبی وصل بود، بیرون کشیده می‌شدند. در این فرایند انسان‌ها کمترین دخالت را داشتند.

ساخت کارخانه
مهم‌ترین کار پولهم شاید ساخت یک کارخانه بود که با انرژی آب کار می‌کرد. چنین سیستم‌های خودکاری در آن زمان باب نبودند. این کارخانه در سال1699در شهر استیرشوند تاسیس شد، اما با وجود تولید محصولاتی بسیار، با مشکلاتی عدیده نیز روبه‌رو شد. کارگران تصور می‌کردند که با این وضعیت، ماشین‌ها جای آنها را در کارخانه‌ها خواهند گرفت. کارخانه در سال1734دچار حریق شد و بیشتر بخش‌های آن در آتش سوخت و تنها بخش تولید ساعت سالم ماند. ساعت‌های تولید کارخانه پولهم، ارزان و باکیفیت بودند و همین موضوع باعث فروش بالای‌شان بود.

اختراع قفل آویز
یکی از محصولات کارخانه قفل‌آویز بود؛ قفل‌هایی که شباهت بسیار زیادی به مدل‌های امروزی دارد. در واقع می‌توان گفت که پولهم در کارخانه‌اش موفق به اختراع قفل‌آویز شد که تا آن زمان ساخته نشده بود و نوآوری‌ای در این عرصه ایجاد کرد. در روزهایی که کارخانه رو به نابودی رفته بود، چارلز دوازدهم، پادشاه سوئد به حمایت از پولهم برخاست و او را از مالیات معاف کرد. کریستوفر همچنین در ساخت کانال گوتا نقش مؤثری داشت. این کانال سواحل شرقی و غربی سوئد را به یکدیگر متصل می‌کرد. البته کار ساخت این کانال بیش از یک قرن به طول انجامید. پولهم فقط در مکانیک فعال نبود و در زمینه دارویی، ستاره‌شناسی، جغرافیا و اقتصاد نیز کار می‌کرد. سرانجام کریستوفر پولهم در روز سی‌ام آگوست سال1751و در 89سالگی از دنیا رفت.

کارخانه با انرژی آب
مهم‌ترین کار پولهم شاید ساخت یک کارخانه بود که با انرژی آب کار می‌کرد. چنین سیستم‌های خودکاری در آن زمان باب نبودند. این کارخانه در سال1699در شهر استیرشوند تاسیس شد، اما با وجود تولید محصولاتی بسیار، با مشکلاتی عدیده نیز روبه‌رو شد