زیست بوم
بلوط‌های آفت‌زده سرفاریاب
رئیس منابع طبیعی چرام: در صدد هستیم با جذب اعتبار لازم به دفع آفات اقدام کنیم
کرم چوب‌خوار به جان درختان بلوط بخش سرفاریاب از توابع چرام افتاده و مظلومانه آنها را سر می‌برد.
به گزارش تسنیم، بخش زیادی از درختان تنومند بلوط حاشیه جاده دهدشت به سرفاریاب به دلیل کِرم‌خوردگی و سم‌پاشی نکردن، خشک و به مرور زمان هیزم عشایر و رهگذران شده‌اند.
خشکیدگی درختان بلوط یکی از مهم‌ترین چالش‌های جنگل‌های زاگرس است که این عامل در چند سال گذشته در مناطق شهرستان‌های کهگیلویه و چرام بیشتر و موجب نابودی درصد زیادی از درختان این مناطق شده است. در حاشیه جاده دهدشت به سرفاریاب پس از خروج از تنگ پیرزال به هر سویی که نگاه کنیم، درختان آفت‌زده و خشکیده بلوط را می‌بینیم و این پدیده دل هر رهگذری را به درد می‌آورد.
درختان سم‌پاشی نمی‌شوند
به اذعان بسیاری از کارشناسان، هجوم آفت‌ها به درختان بلوط آخرین مرحله از مرگ بلوط است که بر اثر تحمل چند سال شرایط بد آب و هوایی، فقر غذایی و ورود ریزگردها و نیز تنش‌های محیطی واردشده به درختان بلوط، موجب تشدید خشک شدن بلوط‌ها می‌شود.
یکی از عشایر روستای جمال‌الدین بخش سرفاریاب در این باره گفت: پدر‌بزرگ‌های ما از درختان بلوط به عنوان یکی از میراث این منطقه یاد می‌کردند و همیشه از رویش آنها حمایت می‌کردند.
«سجاد آتش‌سودا» با بیان این‌که درختان بلوط برای دام‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و میوه آن هم برای انسان خاصیت‌های زیادی دارد افزود: درختان بلوط این منطقه در سال‌های گذشته بیشتر در معرض نابودی قرار گرفته و هر سال بر تعداد درختان نابودشده افزوده می‌شود.
تاکنون یاد ندارم مسئولان جهاد کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان چرام برای حفظ درختان بلوط این منطقه آنها را سم‌پاشی کرده باشند.
«سید عبدالحمید قنبری‌نیا» یکی دیگر از عشایر روستای جمال‌الدین بخش سرفاریاب، هم با یادآوری این‌که زیبایی طبیعت سرفاریاب به واسطه همین درختان بلوط است که در سال‌های گذشته از بین رفته‌اند گفت: در آینده به خاطر نابودی این طبیعت به فرزندانمان بدهکاریم و باید پاسخگوی آنها باشیم. منابع طبیعی می‌تواند با هرس کردن و سم‌پاشی مانع از نابودی درختان بلوط این منطقه شود، اما هیچ تلاشی برای حفظ میراث این منطقه نکرده است.
2 سال درگیری با آفت
رئیس منابع طبیعی شهرستان چرام با بیان این‌که آفت کرم چوب‌خوار حدود 2 سال است که درختان بلوط شهرستان چرام را درگیر کرده و مناطق آسیب‌دیده شناسایی و گزارش آن به همراه نقشه به مرکز استان ارسال شده است افزود: در صدد هستیم با جذب اعتبار لازم به دفع آفات اقدام کنیم.
«حبیب‌الله پیوسته‌گر» با بیان این‌که آفت کرم چوب‌خوار و بیماری زغالی پس از سال 90 به دلیل خشکسالی به بلوط‌های مناطق زاگرس حمله کرده است افزود: این آفت در سال‌های 92 تا 93 خسارت بسیار زیادی به بلوط‌های منطقه حفاظت‌شده خائیز دهدشت وارد کرد و بلوط‌های شهرستان چرام کمتر دچار حمله آفات شدند.
وی با بیان این‌که سم‌پاشی کردن آفات راهکاری مناسبی برای مبارزه با آن نیست و ممکن است به بقیه اکوسیستم گیاهی و جانوری صدمه بزند اظهار کرد: بانکت‌بندی یکی از روش‌هایی است که برای مبارزه با آفت کرم چوب‌خوار می‌توان از آن استفاده کرد و در مناطق آسیب‌دیده خائیز در سال‌های گذشته از این روش استفاده شد.
پیوسته‌گر به روش بانکت‌بندی اشاره کرد و گفت: در این روش اطراف ریشه درخت آفت‌زده را گود و سپس اطراف درخت را سنگ‌چینی می‌کنیم تا در هنگام بارندگی آب کافی اطراف ریشه درخت جمع شود. البته این روش در مواقعی که خشکسالی باشد بیشتر کاربرد دارد.
کمبود اعتبار
رئیس منابع طبیعی شهرستان چرام عنوان کرد: با توجه به میزان بسیار بالای بارندگی‌های سال گذشته، از شدت آفت درختان بلوط در شهرستان کاسته شده است، اما آفت به طور کلی رفع نشده و امیدواریم میزان بارندگی‌های امسال تا حد زیادی از این آفت بکاهد. وی تصریح کرد: به دلیل نبود اعتبار نمی‌توانیم برای حفظ منابع طبیعی شهرستان کاری بکنیم و نیازمند توجه مدیران استانی و تخصیص اعتبار هستیم.
پیوسته‌گر با بیان این‌که در حوزه آبخیزداری سال گذشته فقط 5 میلیون اعتبار اختصاص یافته است خاطرنشان کرد: میزان تخصیص اعتبار استانی در حوزه آبخیزداری امسال بهتر شده و حدود 600 میلیون تومان اعتبار به منابع طبیعی شهرستان چرام اختصاص داده شده که با آن در بخش آرند شهرستان چرام در حال اجرای طرح‌های آبخیزداری هستیم.
بلوط 500ساله
بلوط یکی از مهم‌ترین گونه‌های درختی و درختچه‌ای زاگرس دارای میوه‌ای با پوستی بسیار سخت است که عمری 500ساله دارد و استان‌های فارس، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری و ایلام دارای جنگل‌های بلوط هستند.
کهگیلویه و بویراحمد ۲۰ درصد از جنگل‌های زاگرس در بین استان‌های زاگرس‌نشین را با مساحت ۸۷۳ هزار و ۶۰۰ هکتار به خود اختصاص داده است و گونه غالب جنگل‌ها در کهگیلویه و بویراحمد بلوط ایرانی با نام علمی Quercus brantii نام‌گذاری شده است.
تهیه زغال و تجارت سیاه، بیماری زغالی، پروانه بلوط‌‌خوار، آتش‌سوزی‌های گسترده و از همه مهم‌تر، زمین‌خواری و قطع درختان چند 100ساله بلوط به بهانه راه‌سازی و خدمات رسانی از جمله مواردی هستند که جنگل‌های بلوط استان کهگیلویه و بویراحمد را به خطر انداخته است.
توزیع آب‌گرم‌کن خورشیدی بین روستاییان محروم
مدیر کل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد گفت: برای کاهش قطع درختان و جلب مشارکت مردم در حفظ جنگل‌ها آب‌گرم‌کن خورشیدی در بین روستاییان مناطق محروم سیلاب و کلوار توزیع می‌شود.
«غلامحسین حکمتیان» در گفت‌وگو با تسنیم اظهار کرد: بخش زیادی از درختان بلوط در استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل فقر و کمبود سوخت در روستاهای حاشیه جنگل به عنوان سوخت آب‌گرم‌کن استفاده می‌شود.
وی افزود: برای کاهش قطع درختان و جلب مشارکت مردم در حفظ جنگل‌ها آب‌گرم‌کن خورشیدی در بین این روستاییان توزیع می‌شود. مدیر کل منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد با بیان این‌که 250 دستگاه آب‌گرم‌کن خورشیدی در مناطق کم‌برخوردار استان توزیع شد گفت: از محل صندوق توسعه ملی این آب‌گرم‌کن‌های خورشیدی خریداری و در 12 روستای سیلاب و کلوار توزیع شد.
حکمتیان با بیان این‌که در روستاهای منطقه سیلاب و کلوار 139 آب‌گرم‌کن خورشیدی توزیع شده است افزود: توزیع این آب‌گرم‌کن‌های خورشیدی از قطع 50 درصدی درختان در این مناطق جلوگیری کرده است. وی با بیان این‌که از سال 95 تاکنون 880 آب‌گرم‌کن خورشیدی در مناطق روستایی و عشایری استان توزیع شده است تاکید کرد: برای کاهش قطع درختان و حفاظت از جنگل‌ها این طرح ادامه دارد.
حکمتیان با بیان این‌که هر آب‌گرم‌کن خورشیدی دارای 4منبع ذخیره آب، شناور، لوله ذخیره نور و پایه‌های نگه‌دارنده است ادامه داد: هر آب‌گرم‌کن می‌تواند در یک شبانه‌روز آب مورد نیاز یک خانوار 8نفره را تامین کند.
رئیس اداره حفاظت و حمایت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: سخت‌گذر بودن و محروم بودن از شبکه‌های گاز از شرایط واگذاری این آب‌گرم‌کن‌های خورشیدی است.
