جشنواره مد و لباس را از دست ندهید
جمع تن پوش‌های ایرانی
لیلا به طلب / لیلا قدرت‌اللهی‌فرد
از آن روزهایی که لباس را سپر گرما و سرما می‌کردند زمان زیادی گذشته. لباس‌ها بلند و کوتاه شدند، مثل ماسوره دور پا پیچیدند. شلیته نام گرفتند. دمپای‌شان روی نیم تنه یک متر، قیچی خورد تا کم کم پوشش از استفاده «بود و نبود» خارج شد. لباس به‌تدریج مظهر زیبایی شد، جایگاه آدم‌ها را جار زد. رنگ‌ها و برش‌ها روی تن پارچه دویدند و پایگاه آدم‌ها را گوشزد کردند. بسیاری از کشورها از ترکیب پوشش افراد جامعه، لباس ملی ساختند؛ برای آنکه پوشش علاوه بر سن، جنسیت، حرفه، درآمد و بسیاری نشانه‌ها گویای کارکرد دیگری هم باشد؛ معرف یک ملت. حالا در آستانه برگزاری هفتمین جشنواره مد و لباس فجر در تهران قرار داریم. به همین خاطر می‌توانید برای رویارویی با آنچه فرهنگ ایرانی از پوشش تعریف می‌کند به غرفه‌های جشنواره هفتم در تالار وحدت و سالن مرکز آفرینش‌های هنری کودکان و نوجوانان در خیابان حجاب سر بزنید. غرفه‌های طراحی لباس و زیورآلات در روزهای ششم تا سیزدهم اسفند‌ماه مخاطبان پوشش ایرانی را فرا می‌خوانند. ما در این گزارش همراه تعدادی از طراحان حاضر در جشنواره هفتم شده‌ایم تا از زبان آنها بشنویم رخدادی که در جشنواره مد و لباس تکرار می‌شود براساس چه الگویی تدارک دیده شده. صحبت‌های کارگروه مد و لباس گفته‌های طراحان حاضر در جشنواره را تکمیل می‌کند.
گفت‌و‌گو با سمیه هنروری؛ طراح لباس حاضر در جشنواره مد و لباس تخصص طراح لباس؛ منفعت جامعه
در نگاه اول شاید ساده به‌نظر برسد؛ چند متر پارچه، یک مُشت سوزن ته گرد، چین و ساسون و فرم‌های غریب! بی‌آنکه کاغذ طرحی سیاه شود و دانش طراحی لباس در مخیله آدم بگنجد. بعد هم نوبت خیاط است و قرقره‌ای که دور یک میله باریک می‌چرخد و از حفره سوزن سردر می‌آورَد تا طرح‌ها روانه بازار شوند. اما کار از یک جا می‌لنگد؛ ماجرا باید از جایی به بعد تکه تکه شود. چو دوخت زدن به این تکه‌ها نه به نفع طراح است و نه مصرف کننده. حتی پای تولیدکننده را هم به میان می‌کشد و کلید ضرردهی واحد تولیدی را می‌زند. سمیه هنروری؛ طراح لباس در جشنواره‌های مد و لباس که در جشنواره هفتم نیز حضور دارد پرده از فوت و فن استاندارد طراحی و تولید لباس برمی‌دارد.
همه فن‌های طراح
نخستین ابزار شناخته شدن انسان‌ها پوشش آنهاست؛ شناسه‌ای که باعث تمایز آنها با یکدیگر می‌شود. لقب آراستگی را به قد و بالای آدم‌ها اندازه می‌زند و به نشانه‌ای از هویت آنها تبدیل می‌شود. با همه این احوال عجیب نیست اگر از یک طراح لباس انتظار برود آثاری را به‌عنوان تن پوش خلق کند که برخاسته از تلفیق بعضی هنرها به همراه علوم مختلف باشد.
همانطور که سمیه هنروری؛ طراح لباس می‌گوید فعالیت یک طراح لباس ایجاب می‌کند که با هنرهای تجسمی، دانش روانشناسی، جامعه شناسی و جغرافیای رنگ آشنایی داشته باشد. اما از نقش تحقیقات میدانی برای اگاهی از وضعیت فعلی جامعه هم نباید غافل شد تا جایی که طراح را به نیاز افراد جامعه و کمبودهای موجود درباره نحوه انتخاب پوشش آنها آگاه کند. به روز شدن اطلاعات یک طراح لباس درباره بازار و تولید، فهرست دانسته‌های او برای طرح زدن را تکمیل می‌کند.
عالم بی‌خبری
عکاسی کردن، آن هم از پوشش روزمره افراد جامعه در مکان‌های مختلف یکی از راه‌هایی است که پرده از نادانسته‌های بسیاری بر می‌دارد.این راهکاری است که سمیه هنروری برای آگاهی از انتخاب نوع و هماهنگی پوشش توسط افراد جامعه انتخاب کرده و به طراحان دیگر لباس هم پیشنهاد می‌کند. او معتقد است هم‌اکنون عده زیادی از ایرانی‌ها نمی‌دانند در چه مکان و زمانی از چه نوع پوششی استفاده کنند. دنباله این موضوع حتی به مراسم مختلف ایرانی‌ها اعم از همایش، جشن‌ها، سوگواری، میهمانی‌ها و مناسبت‌های مختلف نیز کشیده شده و اغلب، تصاویری از پوشش و نحوه هماهنگی لباس توسط ایرانی‌ها ایجاد کرده که برازنده نیست. سمیه هنروری، ناهمخوانی طرح‌های ارائه شده با جایگاه افراد جامعه توسط طراح لباس را یکی از علت‌ها می‌داند. او معتقد است اگر طراح لباس نتواند ذهن مخاطب خود را تغذیه کند در عمل بازار را به طرح‌های وارداتی واگذار کرده است.
الگو کشیدن با قلم مخاطب
رضایت از پوشش، حس خوشایندی است که میان تمام انسان‌ها مشترک است. با این حال این حس از یک یا چند طریق مشابه در دل مصرف‌کنندگان لباس جوانه نمی‌زند. طبیعی است که طراح لباس بداند کدام بخش از جامعه را هدف قرار داده و براساس نیازهای آن بخش، برنامه‌ریزی‌اش را آغاز کند.
سمیه هنروری جزئیات چنین برنامه‌ای را تشریح می‌کند و می‌گوید یک طراح موفق، بازار هدف خود را می‌شناسد و می‌داند طرح هایش کدام بخش از جامعه را جذب می‌کند. توضیح دادن درباره طرح‌هایی که خلق کرده برای چنین هنرمندی مشکل نیست. از همین راه هم است که مسیر ارتباط با مخاطب خود را یافته و آن را تقویت می‌کند. هنروری می‌افزاید طراحان موفق توانایی دارند مخاطبان خود را درگیر طرح‌ها کنند. این اتفاق درصورتی میسر می‌شود که شرح طرح برای مخاطبان کار راحتی باشد. به‌عبارت دیگر طراح توانسته باشد طرح‌های همه فهم خلق کند.
اما این سکه روی دیگری هم دارد. به گفته هنروری یک طراح لباس نباید تبدیل به تولیدکننده شود. راهکار صحیح آن است که طراح لباس توسط تولیدکننده دعوت به‌کار شود و هر کدام در حیطه دانش و تخصص خود به فعالیت بپردازند. چون ورود طراح لباس به بازار تولیدکنندگان باعث ایجاد رقیب برای تولیدکننده و ضرردهی واحد تولیدی هم می‌شود.
با حسن روح پروری؛ طراح لباس حاضر در جشنواره هفتم مد ولباس طعم رکورد داری
خلق طرح‌هایی که عددشان در سال از هفتاد وهشتاد هم بگذرد و از طرفی چارچوب‌های لازم برای دریافت شناسه مدنظر کارگروه مد و لباس را هم رعایت کرده باشد کار راحتی نیست. البته تعداد زیادی از طراحان لباس هم در فهرست دارندگان این شناسه قرار نگرفته‌اند. از میان فهرست کوتاه رکوردداران «شناسه یکپارچه مد ایران» که با نام مخفف «شیما» شناخته می‌شود، حسن روح پروری؛ رکورددار شیما و طراح لباس درباره چگونگی ورود به این عرصه می‌گوید.
در مسیر دریافت کد «شیما»
طرح‌های دارنده عنوان «شیما» یا شناسه یکپارچه مد ایران، آثار خلق شده توسط طراحان لباس هستند که به تأیید کارگروه مد و لباس ایران رسیده‌اند. چنین طرح‌هایی از طرف این کارگروه، شماره و شناسنامه ثبتی دریافت می‌کنند. حسن روح پروری یکی از رکوردداران شیما و طراح لباس که در جشنواره هفتم مد و لباس فجر حضور دارد درباره مراحل دریافت کد شناسه یکپارچه مد ایران می‌گوید پوشاک ارائه شده توسط طراحان لباس در مراحلی به وسیله کارشناسان کارگروه مد و لباس مورد تحلیل قرار می‌گیرد و درباره جنس، طرح و رنگ آنها بررسی‌هایی انجام می‌شود. کارشناسان هنری، اسلامی و ارزیابی پارچه موارد مختلف را مدنظر قرار می‌دهند و درصورت تأیید نهایی جمیع کارشناسان، کد شیما به طراح لباس ارائه می‌شود.
ماجرای دستخط
طرح‌های لباس مانند دستخط آدم‌ها عمل می‌کنند. هر کدام برای خود شاخصه‌هایی دارند که از بین یک دنیا طرح لباس، خالق خود را به مخاطب معرفی می‌کنند. حسن روح پروری با اشاره به این نکته می‌گوید با وجود این شاخصه‌های مشترک تنوع کار در ارائه طرح‌ها به کارگروه و جشنواره رعایت می‌شود. دست طراح برای طراحی لباس باز است اما طرح‌ها باید هویت ایرانی‌شان را حفظ کنند. به این ترتیب، می‌توان از هر موضوعی برای طراحی کردن ایده گرفت، به شرطی که با فرهنگ و هویت ایرانی همخوان بوده و اندیشه طراح را به همراه داشته باشد.
روح پروری می‌گوید برخورداری از کد شیما باعث می‌شود فعالان عرصه هنر و صنعت با طراحان لباس موردتأیید کارگروه مد و لباس آشنایی پیدا کنند. نتیجه این تعامل، رونق استفاده از طرح‌های ایرانی در جامعه است.
با علیرضا صادقی؛ طراح جواهر و زیورآلات تراش هنر بر دلسختی فلز
نگین دانه اناری و رگه‌های فیروزه، نخستین نگاه بیننده را دزدیده‌اند. آن قدر که در تراش مثلث‌های باریک و بازی نور جواهر گم می‌شود. بعدتر هم در پیچ و تاب بافه‌هایی که سختی فلز را فراموش کرده‌اند و گرد نگین میانی تا آخر دنیا دویده‌اند. اما آن رنگ سرخ است که آدم را تا روزهای دور ایران باستان پرت می‌کند یا رگ‌های لرزان روی تن فیروزه. شاید کار، کار سر خم کردن سَرو است یا آویختن پیچ‌های اسلیمی از گردن گل‌های چندپَر. گفته‌های علیرضا صادقی؛ طراح و مدرس رشته جواهرسازی و ساخت زیورآلات که حضور در جشنواره‌های مد و لباس را در کارنامه کاری‌اش دارد نشان می‌دهد هنر یک طراح، دالان تاریخ را به روی مخاطب طرح‌های جواهر و زیورآلات می‌گشاید.
ورود خانم ها/ آقایان آزاد!
از همین ابتدا تفاوت خانم‌ها و آقایان خودش را نمایان می‌کند؛ چون پای جواهر و زیورآلات در میان است. خانم‌ها به گروه علاقه‌مندان به نگین‌های شفاف و سبک می‌پیوندند و آقایان در دسته طرفداران نگین‌های تیره و سنگین قرار می‌گیرند، اما آنچه در میان هر دو گروه مشترک است به گفته علیرضا صادقی؛ مدرس و طراح جواهر و زیورآلات این است که انواع کاربردی و غیرکاربردی زیورآلات مورد استفاده خانم‌ها و آقایان است. صادقی یادآور می‌شود که زیورآلات به انواع کاربردی وغیرکاربردی تقسیم می‌شوند و آقایان بیشتر از خانم‌ها انواع کاربردی آن را انتخاب کرده و مورد استفاده قرار می‌دهند. این زیورآلات می‌تواند ساعت گردن آویز، ساعت مچی با تزئینات نگین تراش خورده در رنگ‌های مختص آقایان، دکمه سردست، گیره کراوات، قاب عکس و جعبه قرص را شامل شود. صادقی می‌افزاید زیورآلات خانم‌ها به سمت زیبایی گرایی متمایل شده اما آقایان به این نکته توجه می‌کنند که مثلا نوع سنگ به‌کار رفته در زیورآلات‌شان چیست یا رکاب انگشتر به‌صورت دستی ساخت شده یا خیر. از طرفی انتخاب زیورآلات را به‌نحوی انجام می‌دهند که هنگام فروش آن متضرر نشوند درحالی‌که خانم‌ها فقط به زیبایی زیورآلات توجه می‌کنند.
کتاب نامحدود ایده
سرچشمه‌ها نه به شمارش می‌آیند و نه پایان‌پذیر هستند؛ البته اگر مرز استفاده از آنها کشور ایران و بازمانده‌های تاریخ، فرهنگ و هنر این سرزمین باشد.علیرضا صادقی می‌گوید، طراحی زیورآلات می‌تواند برگرفته از طبیعت، نقش‌های فرش، اسلیمی، شمسه، چینش آجرها، دیواره بناها، مناره و گنبد، کاشی‌کاری و بازمانده‌های موجود در موزه‌های کشور برخاسته باشد. نکته مهم، پرورش این ایده‌هاست. مزیت اینجاست که هر کدام از اقوام ایرانی نوع ویژه‌ای از زیورآلات را مورد استفاده قرار می‌دهند و در طراحی آن چارچوب‌های خود را رعایت می‌کنند. به‌طور مثال ترکمن‌ها طرح‌های توخالی می‌زنند. زیورآلات گیلک‌ها در ابعاد بزرگ به همراه آویز تهیه می‌شود و جنوبی‌ها خلخال وتزییناتی روی برقع دارند. از تمام این موارد می‌توان ایده‌هایی برای خلاقیت بیشتر در طراحی زیورآلات استخراج کرد. او یادآور می‌شود طرح‌های حاضر در جشنواره مدو لباس از لحاظ زیبایی و مفهوم مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و دست طراح برای استفاده از انواع متریال‌های فلز باز است. به گفته صادقی، طراحی روی آلیاژی مانند برنج نسبتاً مشکل‌تر از طراحی زیورآلات روی فلزهایی همچون نقره و مس است. با این حال طرح‌هایی که روی هر دو نوع این متریال زده می‌شود قابلیت جابه‌جایی با یکدیگر را دارند.
گپی با دبیر کارگروه مد و لباس درباره هفتمین جشنواره مد و لباس فجر قبای هفتم بر تن جشنواره مد و لباس
حمید قبادی سال‌هاست که سکاندار کارگروه مد و لباس است. برنامه‌ریزی‌های او و مجموعه تحت نظارت‌اش برای جشنواره هفتم مد و لباس فجر که روزهای نخست اسفند را نشانه رفته، موجب شد تا با او قرار ملاقاتی در دفتر کارش بگذارم.این دومین بار است که قبادی را پشت میز دفترش در ساختمان اداری تالار وحدت ملاقات می‌کنم. تعدد دیدارها از این جهت اهمیت می‌یابد که قضاوتی درباره تأثیر جایگاه او بر پوشش‌اش به‌دست می‌دهد. دبیر کارگروه مد و لباس، رنگ‌ها را خوب می‌شناسد و برای هماهنگی لباس‌اش در محل کار، ابایی ندارد که به سراغ رنگ‌های کمتر رایج، در میان آقایان برود. کلاه «کپ» سر بگذارد و رنگ بنفش پلیورش را با یقه آهاردار سفیدیخی، آرام کند. این از همخوانی سبک پوشش او با فعالیت حرفه ای‌اش خبر می‌دهد. در اینجا گفته‌های او را درباره جشنواره هفتم مد و لباس مرور می‌کنیم. جشنواره‌ای که قرار است پلی میان مصرف کننده، طراح و تولیدکننده بزند.
مخاطبان جشنواره هفتم مد و لباس فجر، منتظر چه اتفاقی باشند؟
شش دوره تجربه جشنواره مد و لباس فجر و برنامه‌ریزی برای آغاز به موقع جشنواره هفتم موفقیت‌هایی در اجرا و تحقق اهداف جشنواره به همراه داشته است.نفس برگزاری این جشنواره یک فعالیت نمادین است برای نمایش فعالیت گروه کثیری از دست اندرکاران مد و لباس ایرانی اسلامی که به ایجاد نمونه‌های جدید، مدسازی و بکارگیری ظرفیت‌های گسترده کشور در یک محل منجر می‌شود. با این کار، تمام نهادهای سهیم در حوزه مد و لباس ایرانی و اسلامی به مخاطبان معرفی شده و زمینه انسجام فعالیت‌ها در این حوزه فراهم می‌شود.
آیا موضوعاتی وجود دارد که جشنواره مد و لباس تأکید بیشتری روی آنها داشته باشد؟
مخاطب نخست جشنواره مد و لباس فجر، جامعه طراحان و تولیدکنندگان هستند. از طرفی، الگوسازی و ارائه آن مهم‌ترین ماموریت کارگروه مد و لباس است. فراهم آوردن بستر برای معرفی الگوها، راه‌اندازی مؤسسات مد و لباس ایجاد ارتباط بین طراح و تولیدکننده و مصرف‌کنندگان جزو اهداف موردنظر است. ما به‌صورت جدی موضوع پارچه ایرانی را در دستور کار قرار داده‌ایم تا نقاط قوت، ضعف، ظرفیت‌ها و دست اندرکاران این حوزه مشخص شوند. یکی از اهداف جشنواره مد و لباس آن است که دست اندرکاران حوزه پارچه را به چالش وادارد تا توانمندی خود را به نمایش بگذارند. مهم‌ترین ضعف نساجی ایران عدم‌اطلاع دست اندرکاران این حوزه و عبور آنها از پرداختن به پارچه ایرانی است، اما نداشتن اطلاعات کافی به‌معنای ورشکستگی در صنعت نساجی نیست.
شما معتقدید که جشنواره مد و لباس، خلأ موجود در زمینه اطلاع‌رسانی در حوزه پوشاک و لباس را پر می‌کند؟
این اتفاق با بالا بردن باور جامعه رخ می‌دهد. تنها یکی از کارکردهای نساجی، تولید لباس است. درحالی‌که کالای خواب و دکوراسیون داخلی هم از محصولات این حوزه بهره می‌برند. پس از برگزاری جشنواره مد و لباس نمونه‌هایی از کارخانه‌های نساجی اقدام به برپایی عمده فروشی در شهرها کرده‌اند.
آیا صنعت نساجی تنها نیازمند ارائه طرح پارچه بود و متریال پارچه تأثیرگذار نبوده ؟
ضعف ما در صنعت نساجی این بود که به عدم‌تغییر عادت کرده بودیم، اما این دیدگاه بعد از برگزاری جشنواره در حال تغییر است. تغییر در طراحی پارچه، ذائقه مخاطب را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و هنگامی که بازار مصرف محصولات تولیدی فراهم شود کیفیت آنها هم ارتقا پیدا می‌کند.
محتوای جشنواره امسال با سال گذشته چه تفاوت‌هایی دارد؟
یکی از موضوعات مختص جشنواره هفتم، ارائه الگو در قالب مجموعه کالکشن است. امسال نخستین بار است که طراحانی در بخش خارج از مسابقه، با تعیین مفهوم مشخص «کاخ گلستان» به طراحی لباس پرداخته‌اند و نتایج فعالیت آنها در جشنواره هفتم رونمایی می‌شود.
از این طرح‌ها در کجا استفاده می‌شود؟
طرح‌ها در حوزه طراحی «لباس اجتماع» قرار گرفته‌اند و باید منطبق با ضوابط و شاخص‌های لباس اجتماع باشند. از طرفی این لباس‌ها باید برای جامعه طراح و تولیدکننده قابل اقتباس باشند.
آنچه به جشنواره هفتم اختصاص پیدا کرده شامل موارد دیگری هم است؟
تعداد کشورهای شرکت‌کننده در جشنواره هفتم نسبت به سال گذشته افزایش یافته. غرفه‌ها برای نمایش در اختیار نمایندگان برخی کشورهای اسلامی، کشورهای شرق آسیا، فرانسه، ایتالیا و روسیه قرار گرفته تا هم ظرفیت‌های خودمان را به آنها معرفی کنیم و هم از تکنیک و پیشرفت‌های آنها بهره ببریم. حضور این کشورها در سه روز پایانی جشنواره و در روزهای یازدهم تا سیزدهم اسفند‌ماه پیش‌بینی شده و برخی از آنها کارگاه‌های آموزشی هم برگزار می‌کنند. اما ورود برندها مدنظر جشنواره هفتم نبوده چون تابع سلسله اقدامات قانونی است که در جشنواره مد و لباس جایی ندارد.
ظاهرا غرفه‌ها برای برگزاری جشنواره امسال، تقسیم بندی شده.
امسال برای بخش دانشگاهی، مؤسسات و صنعت فضای اختصاصی پیش‌بینی شده است. غرفه‌های این بخش در سالن مرکز آفرینش‌های هنری کودک و نوجوان در تاریخ ششم تا سیزدهم اسفند‌ماه به‌صورت همزمان با غرفه‌های دیگر جشنواره در تالار وحدت فعالیت می‌کنند.
آیا جشنواره مد و لباس به سمت تخصصی‌تر شدن پیش می‌رود؟
امسال جشنواره کودک جهت تخصصی‌تر شدن فعالیت مد و لباس به‌صورت مستقل فعالیت کرد. دو سال پیش لباس دانشجویی به‌صورت جداگانه برگزار شد و تا امسال هم ادامه یافته و از سال آینده جشنواره لباس مشاغل هم به‌صورت مجزا برگزار می‌شود.
چارچوب‌های داوری در جشنواره چیست؟
کارگروه مد و لباس به‌عنوان نهاد مسئول توقع دارد که آثار طراحان، امکان کاربردی شدن و ورود به بازار را داشته باشند. این یکی از ویژگی‌های مهمی است که طراح با برداشت منطقی از بازار و تلفیق فکر و اندیشه، طرحی خلق کند که بتواند وارد بازار شود. اما داورهای جشنواره موارد تخصصی مانند انتخاب پارچه، دوخت، خلاقیت و طراحی را مدنظر دارند.
جشنواره هفتم مد و لباس برای بازدیدکننده‌ها چه مزایایی در بر دارد؟
مخاطب جشنواره در جایگاه مصرف‌کننده از یک مجموعه آثار برگزیده و خلاقانه بازدید می‌کند و وارد جریان فرهنگی، هنری و اقتصادی حاضر در جشنواره نیز می‌شود. این حضور باعث افزایش باور او درباره توانمندی طراح و تولیدکننده داخلی خواهد شد. ارتباط طراح با مصرف‌کننده یکی از نکاتی است که مورد توجه جشنواره مد و لباس قرار گرفته. بنابراین نظرات بازدیدکنندگان به اطلاع طراحان می‌رسد و این نکته که طراح تا چه حد توانسته نگاه مخاطب خود را در طراحی‌اش لحاظ کند، قطعا مورد توجه و ارزیابی جشنواره قرار می‌گیرد. امکان آگاهی طراح و تولیدکننده از نظرات مصرف کننده، مسئله‌ای است که در طول برگزاری جشنواره مد و لباس مهیا خواهد شد.
طرح‌های لباس مانند دستخط آدم‌ها عمل می‌کنند. هر کدام برای خود شاخصه‌هایی دارند که از بین یک دنیا طرح لباس، خالق خود را به مخاطب معرفی می‌کنند
وقتی شاهنامه به کمک طراح پارچه می‌آید نقش سپر جنگی بر تاروپود
طراحی پارچه به سبک ایرانی جزو مهم‌ترین اهداف جشنواره‌های مد و لباس فجر عنوان شده. به‌طوری که چرخیدن چرخ‌های صنعت نساجی تا حد زیادی به نشستن طرح ایرانی بر تار و پود پارچه‌های تولیدی وابسته شده است. این نتیجه‌ای است که دبیر کارگروه مد و لباس فجر بعد از برگزاری شش دوره از جشنواره مد و لباس بر آن اذعان می‌کند. بنابراین جایگاه طراحان پارچه ایرانی در جشنواره هفتم، بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. به‌خصوص که طرح‌های نقش شده برپارچه، پا را فراتر از مرزهای پوشاک می‌گذارند و با قوت در دکوراسیون خانه هم خودنمایی می‌کنند. مرجان شمسی خانی؛ یکی از برگزیدگان بخش پایان نامه در جشنواره ششم مد و لباس فجر و فارغ التحصیل رشته طراحی و چاپ پارچه در مقطع کارشناسی در مورد مراحلی می‌گوید که موجب خلق طرح‌هایی از شاهنامه بایسنقری بر پارچه شد.
خانم شمسی خانی چطور شد شاهنامه بایسنقری را برای الهام گرفتن در طراحی پارچه انتخاب کردید؟
بخشی از پروژه‌های دانشگاهی ما طراحی پارچه با نقوش ایرانی، هنرهای مدرن و هنرهای باستانی بود. زمانی که شاهنامه و صحنه‌های جنگ تصویر شده در آن را دیدم سپرهای جنگی، نظرم را جلب کرد. جالب اینجا بود که هر کدام از سپرها شکل متمایزی با دیگری داشت و همین جزئیات مرا ترغیب کرد که طرح‌ام را با استخراج و ترکیب بندی از این صحنه‌ها اماده کنم.
طرح‌ها به روزرسانیشد یا به اصل آنچه در شاهنامه دیدید وفادار ماندید؟
طرح‌های دانشجویان در دانشگاه سمنان، برخوردار از هویت ایرانی بود بنابراین کمترین دستکاری در نقوش انجام شد، به‌طوری که مشخص باشد این طرح‌ها نشانه نگارگری ایرانی هستند. البته تعداد نقوش و تنوع انها بالا بود و به همین‌خاطر من تنها از تعدادی از نقوش هندسی موجود در صحنه‌های جنگ استفاده کردم.
این طرح‌ها در کجا قابلیت استفاده دارند؟
طرح‌های من برای استفاده در دکوراسیون داخلی خانه کاربردی شد. این طرح‌ها قابلیت استفاده برروی کاغذ دیواری، کفپوش، مبلمان، پرده، آباژور و رومیزی را دارند.
به‌نظر شما کدام نمادها قابلیت پیاده شدن روی پارچه را دارند؟
ایده‌های زیادی برای طراحی پارچه با حفظ هویت ایرانی است؛ به‌طور مثال ساسانی‌ها در طراحی پارچه بسیار بنام هستند یا طرح‌هایی مانند طرح «گل و مرغ» دوره صفوی می‌تواند ایده‌هایی به طراح پارچه بدهد.من طرح‌هایی در پایان نامه دانشجویان دانشگاه دیده‌ام که با الهام از جنین انسان یا تصویر میکروسکوپی یک گیاه خلق شده بودند. بنابراین هر شکل و ایده‌ای می‌تواند در طراحی پارچه کارایی داشته باشد مشروط بر آنکه هویت ایرانی طرح حفظ شود.
در همینه زمینه :
دانستنی‌ها
جهان‌نما