کندوکاو درسبک زندگی ایرانی

بهزاد رنجبر/روزنامه‌نگار

زندگی خانوارهای ایرانی‌ رفته رفته در حال مدرن‌تر شدن است. آمارها نشان می‌دهد اغلب خانوارهای ایرانی در آستانه ورود به قرن 15هجری نسبت به سال‌های گذشته از ابزار‌های مدرن و صنعتی بیشتری استفاده می‌کنند.
به گزارش همشهری، در شرایطی که یک قرن  پیش‌تر استفاده از ابزار‌های جامعه صنعتی کمتر در خانواده‌های ایرانی رواج داشت، رفته رفته این ابزار جای خود را در زندگی ایرانی‌ها بازکرده و جزئی لازم از زندگی‌شان شده است. آمار‌ها نشان می‌دهد تحت‌تأثیر موج مدرنیته، امروزه ایرانی‌ها بیشتر از اتومبیل شخصی استفاده می‌کنند و استفاده از تلویزیون رنگی، یخچال، اجاق گاز و فریزر به امری معمول تبدیل شده؛ با این حال هنوز برخی از ابزارها ازجمله ماشین ظرفشویی یا مایکروویو جای خود را در خانه‌های ایرانی باز نکرده است.

موتورسیکلت و خودرو
مطابق گزارش‌های مرکز آمار، درحال حاضر 53.2درصد خانواده‌های شهری اتومبیل شخصی دارند؛ درحالی‌که این مقدار در سال 96معادل 50درصد بود. روستایی‌ها هم رفته رفته بیشتر اتومبیل می‌خرند؛ به‌طوری که نسبت استفاده از خودروی شخصی در خانواده‌های روستایی از 29.6درصد در سال 96به 32.3درصد رسیده است. با این حال هنوز موتورسیکلت یک وسیله پرکاربرد در روستاهاست و با وجود اینکه شما در شهر‌ها فوج فوج موتورسیکلت می‌بینید اما ضریب نفوذ موتورسیکلت در روستا‌ها بیش از شهرهاست؛ به‌طوری که 28.4درصد از خانواده‌های روستایی از موتورسیکلت استفاده می‌کنند، درحالی‌که فقط 14.1درصد از خانواده‌های شهری موتور سیکلت دارند. البته به آرامی مقدار استفاده از موتورسیکلت در روستاها هم در حال کاهش است؛ زیرا در سال  96معادل30درصد روستاییان از موتورسیکلت استفاده می‌کردند که این مقدار اکنون کاهش پیدا کرده است.گمان می‌رود بخشی از دلایل افزایش تمایل به استفاده از خودروی شخصی سرمایه‌گذاری روی این کالا باشد که در طول 2سال گذشته به‌دلیل رشد شدید قیمت بار دیگر خودرو جایگاه یک کالای سرمایه‌ای را پیدا کرده است.


لوازم خانگی
از میان لوازم خانگی پرکاربردترین وسیله درخانه ایرانی‌ها،تلویزیون رنگی، اجاق‌گاز ، یخچال و فریزر است و کم کاربردترین آن ماشین ظرفشویی و مایکروویو.
مطابق آمار موجود 99درصد شهرنشینان در خانه‌شان اجاق گاز دارند و 98درصد آنها هم جایی را برای تلویزیون رنگی درخانه‌شان بازکرده‌اند.
در98درصد آشپزخانه‌های روستایی هم اجاق گاز وجود دارد اما در 5درصد خانه‌های روستایی هنوز تلویزیون رنگی جایی ندارد.
این آمار‌ها نشان می‌دهد 68.5درصد خانواده‌های شهری از یخچال فریزر استفاده می‌کنند درحالی‌که این نسبت برای روستاییان 49.2درصد است. البته  برخی از خانواده‌ها یا از یخچال و فریزر به‌صورت جداگانه یا از یخچال به تنهایی  استفاده می‌کنند.البته در بین ایرانی‌ها هنوز ماشین ظرفشویی و مایکروویو جای محکمی ندارد. به‌طوری که فقط 8.4درصد شهری‌ها از ماشین ظرفشویی و 12.6درصد از مایکروویو استفاده می‌کنند. این نسبت در روستا‌ها به‌ترتیب نیم و 2درصد است.

جارو برقی و ماشین لباسشویی
جامعه شناسان به لحاظ اجتماعی از جارو برقی و ماشین لباسشویی به‌عنوان ابزار آزادی، یا 2وسیله پرکاربرد که به آزادی بیشتر زنان منجر شده، نام می‌برند؛ زیرا با اختراع این دو وسیله زنان وقت کمتری را صرف رختشویی و پاکیزه کردن خانه می‌کنند. از این نظر استفاده از این دو وسیله به غیرازکارکرد‌های فنی که دارد، نقش زیادی در افزایش مشارکت زنان در جامعه و اقتصاد و همینطور قدرت آنان برای اشتغال در خارج از خانه و افزایش توان مالی خانوارها و خود زنان داشته است. در چنین شرایطی آمار‌های مرکز آمار نشان می‌دهد میزان استفاده ایرانی‌ها از این دو وسیله جادویی روزبه‌روز در حال افزایش است؛ به‌طوری که هم‌اکنون 91.5درصد خانواده‌های شهری در خانه‌شان جارو‌برقی و 86.6درصد ماشین لباسشویی دارند. این نسبت در خانواده‌های روستایی به‌ترتیب 66و 56درصد است.با این حال مطابق اطلاعات موجود نسبت استفاده از این دو ابزار در روستا‌ها هم به سرعت در حال افزایش است و این می‌تواند نوید بخش آزادی عمل بیشتر برای زنان روستایی باشد.



  95درصد ایرانی‌ها در خانه‌هایشان تلویزیون رنگی دارند

  نیمی از خانواده‌های شهری و 32درصد روستاییان اتومبیل شخصی دارند

  ماشین ظرفشویی و مایکروویو هنوز جای محکمی در خانه‌های شهری و روستایی ایرانی‌ندارد