آموزش
هدایت تحصیلی بر اساس استعداد‌های مهارتی
مدیرکل آموزش و پرورش البرز: ۲۵ پایگاه انتخاب رشته ویژه هدایت تحصیلی دانش‌آموزان پایه نهم با رویکرد انتخاب رشته آگاهانه در استان فعال شده است
امروزه اشتغال یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های جوانان و خانواده‌هاست که با تحصیل دانش‌آموزان در هنرستان‌های کارودانش و فنیوحرفهای می‌توان مسیر بهتری را برای اشتغال نسل جوان ایجاد کرد. به گزارش ایرنا، این روزها شاهد اجرای طرح هدایت تحصیلی در بین دانش‌آموزان پایه نهم دوره اول متوسطه با هدف انتخاب رشته‌ای متناسب با توانایی، علایق و استعداد آنها و نیز ایجاد توازن تحصیلی در رشته‌های نظری و فنیوحرفهای هستیم، در حالی که باید به این مهم که رشته‌های مهارتی تضمینی برای آینده شغلی هستند، نگاه عمیقی داشت.
یکی از اهداف مهم اجرای طرح هدایت تحصیلی، فراهم کردن زمینه کار و تضمین اشتغال نسل آینده کشور است تا سالانه بر شمار بیکاران افزوده نشود، لذا از انتخاب رشته‌های زیرمجموعه شاخه فنیوحرفهای و کارودانش می‌توان به عنوان یک تضمین مطمئن برای آینده شغلی این دانش‌آموزان یاد کرد. اجرای طرح هدایت تحصیلی بر اساس استعداد و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان، سرآغازی برای کمک به کسب شغل آنها در آینده است، زیرا بسیاری از کارشناسان معتقدند که بخش زیادی از بیکاری جوانان نتیجه بالا بودن شمار تحصیل‌کردگان در رشته‌های نظری است که مهارتی برای کار ندارند.
اغلب خانواده‌ها بر روند انتخاب رشته و هدایت تحصیلی دانش‌آموزان انتقاداتی دارند، اما رفتارهای انتخابی آنها و دانش‌آموزان نشان از نوعی ناآگاهی و ایده‌آل‌گرایی در روند انتخاب رشته دارد. انتخاب رشته تحصیلی آگاهانه برای داشتن شغلی مناسب در آینده نه چندان دور، نیاز به بایدها و نبایدهایی دارد که مهم‌ترین آنها را هدایت صحیح دانش‌آموزان به سمت رشته‌های فنیوحرفهای و کارودانش در هنرستان‌ها تشکیل می‌دهد.
در طرح هدایت تحصیلی تلاش می‌شود تا با دادن اطلاعات لازم به دانش‌آموز و خانواده وی، در زمینه وضعیت و آینده شغلی هر رشته، علایق و توانمندی‌های فردی، دانش‌آموز به سمت انتخابی آگاهانه و عاقلانه هدایت شود. در سال‌های اخیر با توجه به افزایش آمار بیکاری در جامعه، روند هدایت دانش‌آموزان به سمت رشته‌های فنیوحرفهای در البرز بیشتر شده است، اما هنوز والدینی هستند که به موضوع مهم آینده شغلی فرزندشان توجه نمی‌کنند و همچنان فرزندان را وادار به انتخاب رشته‌های نظری به‌ویژه علوم تجربی می‌کنند.
والدین و انتخاب شغل
یک روانشناس البرزی گفت: هر سال پس از برگزاری امتحانات خردادماه برای دانش‌آموزان پایه نهم دوره متوسطه اول در تیرماه در کنار کارنامه تحصیلی، برگه‌های هدایت تحصیلی نیز صادر می‌شود که در آن رشته‌های تحصیلی بر اساس اولویت برای هر کدام از دانش‌آموزان مشخص شده است. «خدیجه نوروزی» افزود: در برگه‌های هدایت تحصیلی شرایط ورود دانش‌آموزان برای انتخاب رشته تحصیلی در پایه دوره دوم متوسطه در شاخه‌های فنیوحرفهای، کارودانش و نظری چون رشته ادبیات و علوم انسانی، علوم تجربی، علوم و معارف اسلامی و ریاضی و فیزیک ثبت شده است.
وی تصریح کرد: دانش‌آموزان پایه نهم بر اساس شرایطی که مجاز شناخته شده می‌توانند بر حسب وضعیت تحصیلی و علاقه‌مندی، یکی از این رشته‌های تحصیلی را برای ورود به پایه دهم انتخاب کنند. این روانشناس عنوان کرد: در فرایند امتیاز هدایت تحصیلی کمترین امتیاز مربوط به والدین است، در حالی که بیشترین اثر را نظر والدین در انتخاب رشته دانش‌آموزان پایه نهم تشکیل می‌دهد. نوروزی بیان کرد: یکی از معضلات و مشکلاتی که در زمینه اجرا و موفقیت اجرای طرح هدایت تحصیلی وجود دارد این است که اگر والدین با اولویت‌بندی تعیین‌شده برای دانش‌آموز در زمینه رشته‌های پیشنهادی مخالف باشند، به‌راحتی می‌توانند فرزند خود را در مدارس غیردولتی، در همان رشته مورد نظر خود ثبت‌نام کنند.
وی یادآور شد: در بحث هدایت تحصیلی، خانواده‌ها دچار ۲ خطای راهبردی هستند که شامل توجه بیش از حد به نمرات درسی دانش‌آموزان و بی‌توجهی به توانمندی‌های آنان و در نظر نگرفتن آینده شغلی رشته‌های تحصیلی می‌شود. این مشاور تحصیلی با اشاره به این‌که رشته تجربی اشباع شده است، افزود: تعداد زیادی از دانش‌آموزانی که این رشته را انتخاب کردند برای رسیدن به مشاغل پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی به آرزوی خود نرسیده و دچار افسردگی شده‌اند.
نوروزی به والدین توصیه کرد: بر اساس شناخت، رشته تحصیلی فرزند خود را انتخاب و وی را تشویق به تحصیل در آن کنند. وی تاکید کرد: آسیب جدی موجود این است که بیش از آن‌که به مهارت دانش‌آموزان توجه شود، به مدرک و نوع آن توجه می‌شود، در حالی که اگر دانش‌آموزی از مهارت و فن برخوردار باشد، آینده شغلی او تضمین می‌شود.
مهارت‌آموزی؛ لازمه زندگی
سرپرست معاونت آموزش متوسطه اداره کل آموزش و پرورش البرز گفت: توسعه انسانی رکن اصلی توسعه پایدار است و باید برای ارتقای کیفیت آموزش در کشور تلاش شود و ضمن ارتقای کیفیت در آموزش، دانش‌آموزان هم باید به فکر آینده خود بوده و سعی در موفقیت و یادگیری مهارت داشته باشند. «مهیار کرمی» افزود: بخش فنیوحرفهای در تلاش است با ارائه آموزش‌های فنی متناسب با نیاز بازار کار و ظرفیت‌های درونی دانش‌آموزان، زمینه‌های اشتغال را برای آینده آنها مهیا سازد.
کرمی به نقش هنرستان‌های فنیوحرفهای و کارودانش در توسعه اشتغال در کشور اشاره کرد و یادآور شد: نیاز کشور به توسعه پایدار و اشتغال جایگاه و اهمیت هنرستان‌ها را دوچندان می‌کند و رشته‌های فنیوحرفهای و کارودانش از ضروریات آموزش و پرورش است. وی افزایش ظرفیت کارگاه‌های آموزش فنیوحرفهای را با وجود مربیان مجرب در راستای توسعه مهارت‌آموزی و توانمندسازی دانش‌آموزان ضروری دانست و افزود: دانش‌آموزان می‌توانند با یادگیری و مهارت‌آموزی، زمینه ایجاد اشتغال در آینده را برای خود رقم بزنند و با در دست داشتن گواهینامه فنیوحرفهای پشتوانه‌ای برای اشتغال داشته باشند.
کرمی ادامه داد: در رشته‌های مهارتی به دنبال تقویت مهارت‌های پایه یا رویکرد کارآفرینی و اشتغال در بین دانش‌آموزان هستیم. این مسئول گفت: طرح ملی ایران مهارت برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوره اول با هدف آموزش مهارت‌های کسب و کار و آشنایی با رشته‌های فنیوحرفهای است که در سال تحصیلی ۹۶-۹۷ در کشور به اجرا درآمده و تا پایان شهریور سال جاری ادامه دارد. وی اظهار کرد: کاهش آمار بیکاری از اهداف این طرح به شمار می‌رود و گامی برای مهارت‌آموزی به شمار می‌رود.
سرپرست معاونت آموزش متوسطه آموزش و پرورش البرز در ادامه به اجرای این طرح ملی در ۴۷۴ دبیرستان دوره اول متوسطه در این استان پرداخت و یادآور شد: در سه ماهه تابستان نیز برای غنی‌سازی اوقات فراغت دانش‌آموزان با شعار مهارت‌آموزی، این طرح با مشارکت اداره کل فنیوحرفهای البرز ادامه دارد. کرمی دوره مهارتی این طرح را بین ۶۰ تا ۱۰۰ ساعت ذکر کرد و افزود: در این دوره دانش‌آموزان پایه هفتم ۲۰ ساعت، پایه هشتم ۲۰ ساعت و دانش‌آموزان پایه نهم ۴۰ ساعت این دوره‌ها را از آموزش فنیوحرفهای فرا می‌گیرند.
وی اضافه کرد: آموزش و پرورش البرز طی موافقت‌نامه‌ای با اداره کل فنیوحرفهای استان در اجرای شیوه‌نامه وزارتی طرح مزبور، به 5709 دانش‌آموز در ۹ دپارتمان و در بیش از ۳۰ پودمان مهارت ارائه کرده است. کرمی افزود: در این طرح دانش‌آموزان بر اساس استعداد و علاقه‌مندی تحت پوشش دوره‌های عملی ایران مهارت قرار گرفته‌اند. وی گفت: اولویت تدریس در این رشته‌ها را مدرسین آموزش و پرورش، دبیران فنیوحرفهای، فرهنگ و هنر و مربیان آموزشگاه آزاد فنیوحرفهای بر عهده دارند.
خودآگاهی شغلی
مشاور تحصیلی مدارس البرز با اشاره به اهمیت اجرای صحیح طرح هدایت تحصیلی و راهنمایی دانش‌آموزان و خانواده‌ها در ایام انتخاب رشته، عنوان کرد: انتخاب رشته یکی از دغدغه‌های دانش‌آموزان و والدینشان در پایه نهم است. «فاطمه اخلاقی» بیان کرد: انتخاب رشته‌ای که بدون آگاهی انجام شود ضربه شدیدی به دانش‌آموزان وارد می‌کند، لذا این انتخاب باید آگاهانه باشد تا آسیب نبینند. وی با بیان این‌که جریان اصلی و قوی هدایت تحصیلی از پایه نهم شروع می‌شود، تصریح کرد: از همان ابتدا که دانش‌آموز اقدام به انتخاب رشته‌های نظری یا فنی می‌کند، در حقیقت نگرشی از شغل در او ایجاد می‌شود.
اخلاقی اضافه کرد: چالش اصلی در هدایت تحصیلی در این برهه زمانی نگاه بسیار آرمان‌گرایانه به آینده شغلی است. این مشاور تحصیلی یادآور شد: انتخاب رشته درست که در آینده شغل انسان را تضمین کند، نیاز به نگاه جزئی در کنار نگاه گسترده به فرایند انتخاب رشته صحیح در پایه نهم دارد. اخلاقی گفت: باید شناخت دانش‌آموزان و والدین را از بستر فرهنگی و اجتماعی هدایت تحصیلی ارتقا داد تا فرایند انتخاب رشته در شکلی نظام‌‌مند هدایت شود.
ایجاد 25 پایگاه هدایت تحصیلی
مدیرکل آموزش و پرورش البرز گفت: ۲۵ پایگاه انتخاب رشته ویژه هدایت تحصیلی دانش‌آموزان پایه نهم سال تحصیلی ۹۸-۹۷ با رویکرد انتخاب رشته آگاهانه در استان فعال شده‌اند. به گزارش ایرنا، «سالار قاسمی» اظهار کرد: این تعداد پایگاه در مراکز مشاوره روانشناختی رازی، هسته مشاوره نواحی و مناطق هشتگانه آموزش و پرورش و تعدادی از مدارس منتخب با مشارکت مشاوران باتجربه برای ارائه خدمات رایگان مشاوره در زمینه رشته‌های تحصیلی و فرصت‌های شغلی در جامعه و استان راه‌اندازی شده‌اند.
وی با اشاره به این‌که در دستورالعمل هدایت تحصیلی همانند گذشته، برای ورود به رشته‌های مورد نظر حداقل نمره‌هایی در برخی دروس در نظر گرفته شده است، عنوان کرد: برای رشته‌هایی مانند علوم تجربی، ریاضی و فیزیک، علوم انسانی، فنیوحرفهای و کارودانش در زمینه‌های صنعت و کشاورزی، خدمات و هنر، دانش‌آموز باید در برخی دروس متناسب با رشته مورد نظر حداقل نمره تعیین‌شده را کسب کند. مدیرکل آموزش و پرورش البرز اظهار کرد: دانش‌آموزان بر اساس عملکرد تحصیلی خود در هر رشته، 4 فرصت ثبت‌نام دارند تا براساس اولویتی که در آن رشته به دست آورده‌اند، در دوره دوم متوسطه ثبت‌نام کنند.
قاسمی اضافه کرد: امسال برای ۲۵ هزار و ۶۲۵ دانش‌آموز در پایه نهم البرز، برگه هدایت تحصیلی صادر شده است. وی یادآور شد: در طول سال تحصیلی دانش‌آموزان با فرایند هدایت تحصیلی و نقش انتخاب رشته آگاهانه در قالب برنامه‌های آموزشی، بازدیدی و مشاوره‌های فردی و گروهی توسط ۵۸۰ مشاور در مدارس آشنایی پیدا می‌کنند. مدیر کل آموزش و پرورش البرز ادامه داد: 3 شاخص عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان در پایه‌های هفتم و هشتم با ضریب یک و در پایه نهم با ضریب 3، فرم‌های نظرخواهی والدین و دانش‌آموزان و در نهایت بررسی‌های مشاوره‌ای تاثیر داشته و بر این اساس فرم‌های الف و ب هدایت تحصیلی برای دانش‌آموزان صادر شده است.
قاسمی بیان کرد: در فرایند هدایت تحصیلی نظر والدین، دانش‌آموزان، دبیران در دروس تخصصی هر رشته، مشاور مدرسه و آزمون‌های سه‌گانه روانشناختی محاسبه می‌شود که از آن به نام بررسی‌های مشاوره‌ای در هدایت تحصیلی یاد می‌شود. وی گفت: مدیران و مشاوران مدارس برای اولیا و دانش‌آموزان اقدام به برگزاری نشست‌های راهنمایی و مشاوره فردی و گروهی در زمان تحویل هدایت تحصیلی به دانش‌آموزان پایه نهم کردند. مدیر کل آموزش و پرورش البرز عنوان کرد: انتخاب رشته مهم‌ترین تصمیم‌گیری دانش‌آموزان در زندگی‌شان است که باید برای انتخاب درست آن آگاهانه عمل کنند.
وی افزود: این پایگاه‌ها برای تسهیل در فرایند هدایت تحصیلی و آشنایی با قوانین و ضوابط مربوط به آن در نواحی و مناطق هشتگانه آموزش و پرورش البرز برای آگاهی‌بخشی به دانش‌آموزان و والدین به مدت ۲ هفته فعالیت کاری خود را شروع کرده‌اند. قاسمی تاکید کرد: والدین از هر گونه اجبار در انتخاب رشته تحصیلی به دانش‌آموزان پایه نهم بپرهیزند، زیرا انتخاب رشته‌ای که بر اساس علاقه، استعداد و نیاز بازار کار جامعه نباشد و نگاه آگاهانه بر آن متمرکز نباشد، پیامدهای منفی برای دانش‌آموزان و حتی جامعه به همراه دارد.
در همینه زمینه :
