گلستان طلایی شد

فاطمه میرزایی |‌ گرگان-خبرنگار :



مزارع کلزا در گلستان در حالی امسال نیز با گلدهی شرق و غرب استان را طلایی کرده‌اند که طی دو سال گذشته، این استان رتبه نخست تولید کلزای کشور را به خود اختصاص داده است. بنا به گفته مدیران سازمان جهادکشاورزی گلستان، امسال استان رکود پیشین خود در تولید و کشت کلزا را هم شکست و با افزایش قابل توجه سطح زیر کشت کلزا روبه‌روست.  رئیس اداره پنبه و دانه‌های روغنی جهاد کشاورزی گلستان می‌گوید: امسال در بیش از 90 هزار هکتار از زمین‌های زراعی استان کلزا کشت شده که بی‌سابقه بوده است.

«علی موسی‌خانی» ادامه می‌دهد: سال گذشته از سطح 57 هزار هکتار کلزا در استان، بیش از 112 هزار تن محصول برداشت شد. با توجه به توصیه‌ها در خصوص مصرف بذر این گیاه، در برخی مزارع شاهد تراکم بسیار زیاد بوته‌ها هستیم. این تراکم باعث می‌شود که ریشه کلزا نتواند به عمق لازم برای دسترسی به آب و مواد غذایی برسد و رشد بسیار ضعیفی داشته باشد.

وی از کشاورزانی که مزارع کلزا آنها دارای تراکم زیاد است خواست به‌صورت دستی یا ماشینی تراکم بوته‌ها را کم کنند. این مسئول بیان می‌کند: میزان تراکم مناسب برای کلزا در هر متر‌مربع بین 50 تا 60 بوته است، اما در برخی مزارع شاهد 100 تا 200 بوته هستیم.
موسی‌خانی می‌گوید: در زمان کاشت بذر کلزا، از کشاورزان خواستیم تا از بذرهای به‌دست آمده از کشت سال قبل استفاده نکنند چون بذرهای کلزا هیبریدی هستند. در این صورت بهره‌وری در برداشت پایین خواهد آمد. 

کشت دانه روغنی به‌ویژه پس از افول کشت پنبه در گلستان، در کنار کشت گندم افزایش پیدا کرد. همزمان با افزایش کشت کلزا، تاسیس کارخانه‌های صنایع تبدیلی و روغن‌کشی در استان نیز افزایش پیدا کرد. با این حال پس از گذشت سال‌ها از ثبات کشت کلزا به عنوان یکی از محصولات اساسی که نیاز به صنایع مکمل و فراوری دارد، کارخانه‌داران از مشکلات در زمینه صنایع تبدیلی گلایه دارند و هنوز هم میزان زیادی از کلزا مانند گندم و بسیاری از محصولات دیگر به صورت خام از استان خارج می‌شود. 


7 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در صنایع تبدیلی

مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی استان هم بیان می‌کند: 5/4 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در استان تولید می‌شود و 2 میلیون و 408 هزار تن ظرفیت مواد خام بر اساس پروانه بهره‌برداری صادره از جهاد کشاورزی است. تاکنون تعداد کل جواز صادره صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی استان 842 فقره و اشتغال بر مبنای جواز صادر شده نیز 11 هزار و 667 نفر بوده است. 

«عید محمد فاروقی» ادامه می‌دهد: تاکنون سرمایه‌گذاری در بخش صنایع تبدیلی در استان توسط جهاد کشاورزی حدود 7 هزار میلیارد تومان بوده که این مقدار غیر از سرمایه‌گذاری‌های انجام شده توسط سازمان صنعت و معدن است. وی در مورد مشکلات صنایع تبدیلی هم اظهار می‌کند: تعدد متولیان دولتی در صنایع تبدیلی و تکمیلی، فرسودگی ماشین‌آلات، به‌روز نبودن تکنولوژی‌ در برخی صنایع، کاهش بهره‌وری در این بخش و سرمایه‌گذاری ناکافی از جمله این مشکلات است. کمبود پایانه‌ها و مشوق‌های صادراتی را هم می‌توان از دیگر مشکلات صنایع تبدیلی در استان نام برد.


اعطای تسهیلات با سود کمتر از 10 درصد

 فاروقی می‌گوید: اعطای تسهیلات با سود کمتر از 10 درصد، پرداخت به موقع سرمایه در گردش، تسهیل در پرداخت سرمایه ثابت به طرح‌های در حال اجرا و حمایت از گسترش صنایع تبدیلی با هدف کاهش ضایعات کشاورزی از الزامات برای رسیدن به اهداف در زمینه صنایع تبدیلی است. عملیاتی نشدن سند آمایش سرزمین در حوزه صنایع تبدیلی کشاورزی و نبود مدیریت در کشت محصولات، ضرورت در نظر گرفتن برنامه‌ای منسجم برای ایجاد صنایع تبدیلی در حوزه کشاورزی گلستان را دوچندان می‌کند.

در این صورت ضمن ممانعت از هدررفت سرمایه‌ در حوزه کشاورزی، از این ظرفیت در افزایش سرانه درآمد ساکنان یک میلیون و 900 هزار نفری و توسعه پایدار استان بیش از گذشته استفاده می‌شود.به نظر می‌رسد علاوه بر مشکلات در زمینه کاشت و فراوری کلزا در بخش صنایع تبدیلی تا رسیدن به بازار، چه به صورت خام‌فروشی به سایر استان‌ها یا فروش به واحدهای تبدیلی و فراوری استان مشکلات دیگری هم تا زمان برداشت وجود دارد. 


آفت‌ها در کمین کلزا 

با این‌که کارشناسان هواشناسی، شرکت آب منطقه‌ای و همچنین سازمان جهاد کشاورزی استان، بارندگی‌های امسال را برای کشاورزان و به‌ویژه در زمینه کشت کلزا مثبت ارزیابی می‌کنند، اما کارشناسان کشاورزی معتقدند به طور خاص از زمان گلدهی تا برداشت یعنی اوایل خرداد سال آینده، آفت‌هایی هم در کمین این محصول هستند. 

یک کارشناس کشاورزی می‌گوید: از مهم‌ترین آفت‌های کلزا می‌توان به شته مومی کلم، سوسک پولن‌خوار و پروانه سفیده کلم اشاره کرد. در مواردی که خسارت شدید باشد باید نسبت به سم‌پاشی مزرعه در زمان مناسب اقدام کرد. پوسیدگی ساقه، ساق سیاه و آلترناریا مهم‌ترین بیماری‌های کلزا در کشور هستند. برای مبارزه باید از ارقام مقاوم و روش‌های به‌زراعی استفاده کرد. 

«مهین یزدی» ادامه می‌دهد: در کنار همه این موارد، کشاورزان باید توجه کنند که یکی از عوامل مهم و محدود‌کننده کشت کلزا علف‌های هرز هستند که معمولا مورد غفلت قرار می‌گیرند؛ در حالی که بر کمیت و کیفیت کلزا تاثیر می‌گذارند. این علف‌ها نه تنها در مصرف آب، نور و مواد غذایی با کلزا رقابت می‌کنند بلکه اختلاط بذور علف‌های هرز هم‌خانواده کلزا باعث پایین آمدن کیفیت روغن و کنجاله هم می‌شود. خوشبختانه بخش ترویج سازمان جهاد کشاورزی علاوه بر برگزاری دوره‌های ویژه، هنگام مراجعه کشاورزان راه‌های مبارزه با آفت‌های احتمالی یا علف‌های هرز را هم آموزش می‌دهند.