سرقت سریالی مجسمه

خدیجه نوروزی

اردیبهشت سال89 بود که خبر دزدیده‌شدن مجسمه برنزی دکتر محمد معین از سطح شهر تهران (نهمین مجسمه ربوده شده از پایتخت) موجب شد تا روند سریالی مجسمه‌های سرقت‌شده از سطح شهر که ماجرای آن از اسفند سال88 آغاز شد، به اوج خود برسد و به‌عنوان یکی از تعجب‌برانگیزترین و جنجالی‌ترین سوژه‌ها در محافل عمومی مطرح شود؛ چرا که مجسمه‌ها با حجمی بین 70تا 700کیلو وزن و ابعادی بزرگ به‌راحتی قابل سرقت نبودند. دزدان برای این کار می‌بایست به دستگاه‌های برش و جرثقیل مجهز می‌بودند درحالی‌که تمامی این مجسمه‌ها در معابر شلوغ و پرتردد شهر نصب شده بودند و ربوده‌شدنشان بسیار عجیب به‌نظر می‌رسید.

ارزش 100میلیون تومانی

موضوع ناپدید‌شدن مجسمه‌ها به حدی توجه افکار عمومی را در ایران جلب کرد که بسیاری از مسئولان مجبور به اظهارنظر در این مورد شدند.

شورای شهر تهران در جلساتی که برگزار می‌شد، این سرقت‌ها را سازمان یافته می‌دانست که هدف خاصی غیر از انگیزه‌های مالی در برداشت. با اعلام سریالی‌بودن سرقت مجسمه‌های شهری در تهران، تیم ویژه‌ای از کارآگاهان پلیس، ردیابی‌های خود را برای شناسایی و دستگیری سارقان آغاز کردند. شهرداری تهران ارزش ریالی 9مجسمه مفقودشده را 100میلیون تومان اعلام کرد که در ادامه تعدادشان به 11مورد رسید.



سرقت مجسمه‌ها پیش از این نیز اتفاق می‌افتاد اما بیشتر مربوط به شناسنامه این آثار بود که از برنج ساخته می‌شد و ارزش مادی اندکی داشت. به همین دلیل در ساخت مجسمه‌های جدید شناسنامه آثار از جنس استیل بود تا امکان ذوب و فروش آن وجود نداشته باشد.

در تیر‌ماه همین سال 8مجسمه جدید و جایگزین به‌طور کامل نصب شدند که ازجمله آنها مجسمه «زندگی»، «ابن‌سینا»، «صنیع خاتم»، «دادمان»، «استاد معین»، «ستارخان»، «باقرخان» و اثر انتزاعی مرحوم مددی بود. این آثار هنری مجددا توسط هنرمندان آثار دزدیده‌شده قبلی ساخته شدند.

در آن زمان، شهرداری اعلام کرد که به جد پیگیر ماجرای سرقت مجسمه‌هاست و درصورت کشف، حتما جایگزین مجسمه‌های جدید خواهند شد. با وجود پیگیری نیروی انتظامی و پیداکردن سرنخ‌هایی در این مورد مانند ضبط فیلم از یکی از مجسمه‌های ربوده‌شده توسط دوربین‌های مرکز کنترل ترافیک اما باز هم این موضوع در هاله‌ای از ابهام ماند. فقط در مورد مجسمه استاد شهریار اعلام شد که سرقتی در کار نبوده و این اثری هنری توسط شهرداری جابه‌جا شده است.