زیر ذره‌‌بین
رسم نادرست
مسئولان و کارشناسان معتقدند با بهره‌‌گیری از حضور موثر بزرگان طوایف و نیز با فرهنگسازی عمومی می‌‌توان معضل تیراندازیها را حل کرد
سمیرا نعیمی| اهواز- خبرنگار:
تیراندازی در جشن‌‌های عروسی و مراسم عزا و سوگواری، یکی از سنت‌‌های قدیمی رایج در تعدادی از استان‌‌های کشور از جمله خوزستان است که موافقان و مخالفان زیادی دارد.
موافقان این سنت معتقدند که این سنت دیرینه از نیاکان به ما رسیده است و باید در بین مردم محترم بماند و زنده نگه داشته شود، اما مخالفان می‌‌گویند این رسم در گذشته به دلایلی همچون اطلاع‌‌رسانی عمومی برای دعوت به مراسم عروسی و عزا مورد توجه بود، اما اکنون امنیت و جان مردم را به خطر می‌‌اندازد.
تیراندازی در مراسم گوناگون در سالهای گذشته موجب کشته شدن تعداد زیادی از شهروندان و روستاییان خوزستان شده است و باعث شده که مسئولان انتظامی و قضایی و دیگر مسئولان، بخش مهمی از انرژی و نیروی انسانی و هزینههای خود را صرف کاهش آمار تیراندازی، برخورد با عوامل تیراندازی در شهرها و روستاها و ضبط سلاح‌‌ها کنند.
اما گذشته از تیراندازی در مراسم عروسی و سوگواری، بخشی از تیراندازیها که طی سالهای اخیر بیشتر شده و ترس و هراس را به دل مردم انداخته، تیراندازی‌‌های بی‌‌هدف و هوایی شبانه است که گفته میشود برای خودنمایی و نیز گذران اوقات فراغت عده‌‌ای انجام میشود. این تیراندازیها نیز تاکنون صدمات متعددی به شهروندان شهرهای مختلف خوزستان ازجمله اهواز، ماهشهر، خرمشهر و شادگان رسانده است. شهروندان خوزستانی می‌‌گویند متاسفانه هنوز رسم تیراندازی در مراسم حل نشده و به آخر راه نرسیده است، این نوع تیراندازی (تیراندازی‌‌های هوایی شبانه بی‌‌هدف) نیز رسم و باب شده است.
در‌‌حالی‌‌که طرفداران تیراندازی اصرار بر حفظ این سنت دیرینه دارند، اما بسیاری از شیوخ و ریش‌‌سفیدان طوایف خوزستان نیز خود بر غلط و نادرست بودن آن توافق دارند و موافق برچیده شدن این بساط هستند.
لزوم اعمال سختگیرانه‌‌تر قانون
«محسن کعبی» یکی از شیوخ طایفه بنی‌‌کعب خوزستان است که به همشهری میگوید: تیراندازی در مراسم عزا و شادی نه‌تنها ارزش نیست، بلکه یک ضد ارزش است. چون باعث ایجاد رعب و وحشت بین اهالی میشود و در کشور هم چهره خشنی از مردم خوزستان به نمایش می‌گذارد که شایسته استان ما نیست.
کعبی می‌افزاید: بزرگان طوایف خوزستان باید با برگزاری نشست‌های مداوم با نخبگان و مسئولان استان، بر مسائلی مانند تیراندازی در مراسم و همچنین تیراندازی‌‌های خیابانی نقطه پایان بگذارند.
وی ادامه می‌‌دهد: در سالهای اخیر بسیاری از مراسم عزا و عروسی در بین مردم عرب خوزستان با ترک سنت اشتباه تیراندازی همراه بوده است، ولی هنوز در گوشه و کنار استان خبرهایی در مورد استفاده از سلاح گرم در مراسم به گوش میرسد.
شیخ طایفه بنی‌‌کعب میگوید: برای جلوگیری از این پدیده که مشکلاتی را برای استان به وجود آورده است، انتظار میرود که شورای تأمین استان با جدیت بیشتر، اعمال سختگیرانه‌‌تر قانون و با استفاده از کار فرهنگی این رسم را بردارد.
تیراندازی در قدیم جنبه اطلاع‌‌رسانی داشت
«اسکندر اسکندری بویری» از بزرگان طوایف بختیاری نیز که ساکن شهرستان ایذه است، در پاسخ به این پرسش همشهری که چرا دسترسی به اسلحه در خوزستان زیاد است، میگوید: خوزستان متشکل از طوایف بختیاری و طوایف عرب است و با توجه به این‌که زندگی در قدیم به‌صورت طایفه‌ای و عشیره‌ای بود، اسلحه همیشه از لوازم مهم مورد نیاز آنها برای حفاظت از خود و احشامشان بوده است.
اسکندری بویری اضافه میکند: بختیاری‌ها در گذشته اسلحه را یار و یاور خودشان می‌دانستند و این اسلحه جزو لوازم شجاعت و دلیری اینها محسوب می‌شده و همه از آن استفاده درست می‌کردند.
وی میگوید: در گذشته تیراندازی در مراسم عروسی و عزا جنبه اطلاع‌‌رسانی داشت، ولی الان که وسایل ارتباطی ارتقا پیدا کرده، این کار لزومی ندارد و تقریباً اکثر تیراندازیها برای خودنمایی است.
بزرگ طایفه بختیاری‌های ایذه بیان میکند: خوشبختانه در چند سال اخیر بزرگان ایل‌ها و طوایف دست‌به‌کار شده‌اند تا با برگزاری نشست‌های درون‌طایفه‌ای، آمار تیراندازیها را کاهش دهند. این نشست‌ها در برخی از مناطق نتایج خوبی داشته است و این کار باید ادامه پیدا کند.
یک تفکر غلط
«زاحم نصاری» از شیوخ طایفه نصاری در خوزستان نیز میگوید: این پدیده برای همه طوایف غیرقابل قبول است، اما متأسفانه در برخی از موارد، جوانان از بزرگان حرف‌‌شنوی ندارند و به عاقبت این کارها هم نگاه نمی‌کنند.
شیخ زاحم می‌افزاید: هرچند خرید اسلحه برای خود شهروندان هزینههای هنگفتی دارد، اما باید توجه داشت که در برخی از موارد اسلحه به‌صورت قاچاق وارد کشور میشود. برخی هم معتقدند که نگهداری اسلحه و استفاده از آن در موضوعات مختلف سبب ایجاد شکوه برای آن خانواده میشود، اما این طرز فکر درست نیست و باید عواقب این تفکر غلط به آنها گوشزد شود.
وی با بیان این‌که سرقت و تیراندازی در عرف عشایری قبیح است و حمایت نمی‌شود، میگوید: معمولاً افرادی که حرف بزرگان را در این مسائل نمی‌شنوند، از طایفه طرد می‌شوند و به همین دلیل بزرگان طایفه با مسئولان قضایی در کشف این موضوعات همکاری میکنند.شیخ طایفه نصاری با ابراز مخالفت با تیراندازی در مراسم عروسی و عزا می‌افزاید: هرچند در همه نشست‌ها بر این موضوع تأکید میشود، اما دولت باید در این زمینه بیشتر همکاری کند و از ظرفیت پیش‌آمده در بین سران عشایر بهره ببرد.
تیراندازی، خط قرمز طایفه
«شریف فیصلی» از شیوخ طایفه فیصلی خوزستان نیز به همشهری میگوید: خوشبختانه در سالهای اخیر پدیده تیراندازی در مراسم شادی و عزا را کاهش داده‌ایم و خود مردم هم با داشتن شناخت به اوضاع اجتماعی در این موضوع همکاری کرده‌اند.وی بیان میکند: بیکاری یکی از عوامل دامن زدن به تیراندازی و نگهداری اسلحه است و در صورتی که جوانان شغل مناسب داشته باشند، فرصت رفتن به این مسیرها و پرداختن به این کارها را نخواهند داشت.
شیخ فیصلی عنوان میکند: تیراندازی در مراسم به‌عنوان خط قرمز طایفه ما معرفی شده و در صورت مشاهده اسلحه به فرد خاطی تذکر می‌دهیم. در سایر مراسم هم اگر تیراندازی مشاهده شد، با دستگاه قضا همکاری می‌کنیم تا این معضل ریشه‌‌کن شود.
لزوم استفاده از حضور بزرگان طوایف
نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی نیز به همشهری میگوید: تیراندازی به بهانه‌های مختلف که گاه و بیگاه در شهرهای خوزستان صورت می‌‌گیرد، امنیت شهروندان و سرمایه‌گذاری در شهرها را با تهدید مواجه کرده و لازم است که در این باره چاره‌ای اندیشیده شود.
«عامر کعبی» با بیان این‌که پلیس، دستگاه‌های امنیتی و انتظامی برای مقابله با تیراندازی اقدامات خوبی انجام داده‌اند، می‌افزاید: باید از ظرفیت بزرگان، سران قبایل، شیوخ و نخبگان برای فرهنگسازی مقابله با این پدیده استفاده شود.
کعبی با اشاره به این‌که در این مسائل و معضلات فرهنگی باید ابتدا چالش‌ها بررسی شود، بیان میکند: برای کاهش آسیب تیراندازیها باید اقدامات فرهنگی را مدنظر قرار داد و رسانه‌‌ها هم در این خصوص کمک کنند.
برخورد قانونی
سردار «حیدر عباس‌‌زاده» فرمانده انتظامی خوزستان نیز در گفت‌‌وگویی با بیان این‌که آمار تیراندازیها در استان کاهش قابل توجهی یافته است، میگوید: از ابتدای امسال تاکنون پرونده‌های تیراندازی نسبت به سال گذشته 30 درصد کاهش داشته و 91 درصد از پرونده‌ها که در این خصوص در کلانتری‌‌ها باز شده، به نتیجه رسیده و ختم شده است.
سردار عباس‌‌زاده میگوید: این تیراندازیها بیشتر به سمت افراد، منازل شهروندان، خودروها و نیز در اماکن عمومی و خصوصی (به صورت هوایی و بی‌‌هدف) انجام میشود.
این مسئول با بیان این‌که در سال جاری 2 هزار و 819 قبضه سلاح جمع‌‌آوری شده است، اضافه میکند: از این میزان کشفیات تعداد 507 قبضه اسلحه جنگی و بقیه شکاری بود.
فرمانده انتظامی استان میگوید: با تمام تلاش در حال رفتن به سمت کاهش آمار تیراندازی هستیم، اما باید بیشتر تلاش کرد تا به نتیجه رسید.
تلاش برای ریشه‌‌کن کردن تیراندازیها
هرچند در یک بازه زمانی و با توجه به سبک زندگی مردم تیراندازی در مراسم شادی و عزا جزو رسوم رایج بود، اما حالا این رسم غلط تلفات زیادی به همراه دارد. به طوری که تیرهای بدون هدف در ماه‌های گذشته سبب جان باختن یک کارگر اهوازی و آسیب رسیدن به یک دانشجو و پزشک شد.
در این بین سهم مردم و مسئولان در ریشه‌‌کن کردن تیراندازیها باید مشخص شود تا با یک همکاری بین‌بخشی بتوان ریشه این معضل را برای همیشه خشکاند و جلوی ضرر و آسیب بیشتر را هرچه زودتر گرفت.
با وجود تلاش و زحمت مسئولان انتظامی استان برای برخورد با عوامل تیراندازی و با آن‌که آمار این پدیده طی سالهای گذشته کاهش چشمگیری داشته است، رسم کهنه تیراندازی در مراسم و تیراندازی‌‌های شبانه هنوز آنقدر آمار بالایی دارد که امام‌جمعه شهرستان‌‌های مختلف نیز هر از گاهی در تریبون نمازجمعه و تریبون‌‌های دیگر از این وضعیت انتقاد و گلایه میکنند و خواستار حل این معضل بزرگ هستند.
به نظر میرسد مسئولان استان باید با تعامل شیوخ و بزرگان طوایف عرب و بختیاری و نیز با فرهنگسازی عمومی مستمر و بی‌‌وقفه، ریشه هر نوع تیراندازی را در استان بخشکانند. چه تیراندازی‌‌هایی که طبق رسوم و سنت‌‌ها انجام میشود، چه تیراندازی‌‌هایی که شبانه برای خودنمایی صورت می‌‌گیرد و چه تیراندازی‌‌هایی که بر سر ملک و زمین و اختلافات قوم و خویشی رخ می‌‌دهد و دود آن درنهایت به چشم کل جامعه خوزستان میرود. کارشناسان می‌‌گویند مسائل اجتماعی عموما راه‌حل‌های اجتماعی دارد و نمی‌توان آنها را با راهکارهای امنیتی و انتظامی حل کرد، زیرا نتیجه پایدار و موثری ندارد. بنابراین به‌‌طورقطع کمک گرفتن از حضور موثر شیوخ و بزرگان و نیز فرهنگسازی ادامه‌‌دار بهتر به حل این معضل کمک خواهد کرد.
