کتاب‌هایی برای کتاب‌نخوان‌ها
گپ‌و‌گفتی با مهدی میرعظیمی که با ایده کتاب‌های دیواری تلاش می‌کند کتاب را به محیط‌های عمومی ببرد
مهرداد طبرسی/خبرنگار
در روزگاری که سرانه مطالعه کتاب به حداقل رسیده است، باید به‌دنبال راه‌های تازه‌تری برای مطالعه کتاب بود؛ راه‌هایی که کتاب را راحت‌تر در دسترس مخاطبان قرار دهد و مطالعه را سهل‌الوصول‌تر کند. کتاب‌های دیواری تک‌صفحه‌ای یکی از ایده‌هایی است که توانسته کتاب را به جاهایی ببرد که معمولا مخاطبان، انتظار وجود کتاب را در آنجا ندارند. سیدمهدی میرعظیمی در گفت‌و‌گو با همشهری از ایده کتاب‌های تک‌صفحه‌ای‌اش گفته است؛ ایده‌ای که از شیراز آغاز شد و اکنون در بسیاری از نقاط ایران اجرا شده است.
ایده کتاب‌دیواری چگونه شکل گرفت؟
وقتی می‌رویم به سراغ کتاب‌نخوان‌ها که چرا کتاب نمی‌خوانند، اغلب گرانی و در دسترس‌نبودن کتاب را بهانه می‌آورند. ایده‌ای که به ذهن من رسید، این بود که کتاب را به جاهایی ببریم که مردم معمولا در آنجاها کتاب نمی‌خوانند. مثل بیمارستان، رستوران، اتوبوس و... جاهایی که مردم دقایقی یا ساعتی را باید در انتظار بگذرانند و معمولا برنامه‌ای برای آن ندارند.
گفتم اگر در چنین جاهایی کتاب در اختیار مردم باشد، به شکلی که راحت و در دسترس باشد مردم می‌توانند در این فرصت‌ها کتاب بخوانند. ایده کتاب‌های تک‌صفحه‌ای از اینجا آمد و بعد تبدیل به کتاب دیواری شد.
جنس مطالبی که در کتاب‌ها ارائه می‌شود، چیست؟
مطالب در قالب قصه و داستان ارائه می‌شوند تا هم خواندنی‌تر باشند و هم عموم مخاطبان بتوانند راحت‌تر با آن ارتباط برقرار کنند. داستان‌ها نیز بیشتر به مسائل عمومی می‌پردازند؛ مثل آداب اجتماعی ترافیک، زباله نریختن، کنترل خشم، حقوق شهروندی و...
یعنی در واقع مخاطب شما مخاطب عمومی است؟
مخاطب کتاب‌دیواری، کتاب‌نخوان‌ها هستند.
این کتاب چه تفاوتی با روزنامه دیواری دارد؟
شاید به روزنامه‌دیواری نزدیک باشد اما تفاوتش این است که محتوای کتاب‌ها استمرار دارد و در محیط‌های عمومی مثل مترو یک روز در میان عوض می‌شود. در عین حال همه کتاب‌های دیواری رویکرد واحدی دارند و با یونیفرم واحدی منتشر می‌شوند.
برای کتاب‌ها از چه نویسندگانی استفاده می‌کنید؟
تاکنون بیشتر کتاب‌ها را خودم نوشته‌ام، اما استقبال از کتاب تک‌صفحه‌ای سبب شد که شورایی پنج‌نفره تشکیل دهیم که یک روانشناس، یک جامعه‌شناس، یک کارشناس آموزش و پرورش و... در آن حاضرند.
هزینه انتشار کتاب‌ها چگونه تأمین می‌شود؟
سرمایه‌گذارانی که علاقه‌مند به انتشار کتاب‌ها هستند، هزینه را تأمین می‌کنند. مثلا آموزش و پرورش یا مترو یا اشخاص و شرکت‌هایی که تمایل دارند کتاب آنجا قرار بگیرد.
کتاب دیواری از شیراز آغاز شد. به جز شیراز آن را تاکنون در کجاها اجرا کرده‌اید؟
در 200رستوران شیراز این کتاب‌ها قرار داده شده است. در بسیاری از بیمارستان‌ها و کافه‌ها نیز همینطور. حتی کتاب تا مدارس عشایری مرزی نیز رفته است. اداره آموزش و پرورش تهران نیز ایده کتاب تک‌صفحه‌ای را در بسیاری از مدارس اجرا کرده، به‌ویژه در منطقه3 که در همه مدارس این منطقه اجرا شده است.
و ایده‌هایتان برای ادامه کار چیست؟
درنظر داریم از آثار و داستان‌های نویسندگان برجسته نیز استفاده کنیم که باید مقدمات حقوقی آن فراهم شود. کتاب دیواری را به شکل‌های دیگری نیز اجرا کرده‌ایم مثل کتاب گالری که در محیط‌های عمومی مثل پارک‌ها می‌توان اجرا کرد. درنظر داریم این ایده را نیز به شکل گسترده‌تر اجرا کنیم. هدف ما این است که کتاب را به اقشاری که به کتاب دسترسی ندارند، برسانیم و آنها را با کتاب آشتی دهیم.
