تغییر رویکرد با تکیه بر سرمایه اجتماعی

محمد سرابی | خبر‌نگار

« بدنه سنگین و غیرچابک و منابع مالی ناپایدار». پیروز حناچی در چهارمین همایش فصلی مدیران شهرداری تهران با این دو کلید واژه سخنانش را شروع کرد.

نشستی که شهردار سابق تهران سیدمحمدعلی افشانی به عنوان میهمان در آن حضور داشت و رئیس و اعضای شورای شهر تهران نیز حاضران جلسه بودند.
سخنرانان در این همایش بارها تأکید کردند که قانون بازنشستگی شامل شهرداری‌ها می‌شود اما شامل شهردار نخواهد شد. رئیس شورای شهر تهران در ابتدای همایش روز گذشته گفت که می‌توان همایش‌های فصلی را به 6ماه یک‌بار با هدف کاهش هزینه‌ها و ارائه عملکرد بهتر برگزار کرد. شهردار تهران هم ضمن تبریک میلاد باسعادت حضرت مسیح از زلزله بم یاد کرد و آن را واقعه‌ای خواند که ایران و تمام دنیا را تکان داد و در تهران نیز موضوعیت دارد. او اضافه کرد: زلزله موضوعی است که باید یاد بگیریم با آن زندگی کنیم.

حناچی در بخش دیگری از سخنانش گفت: اگر بخواهیم دو چالش عمده در داخل بدنه شهرداری نام ببریم، بدنه سنگین و غیرچابک و منابع مالی ناپایدار هستند که این دو مورد بر هم نیز تأثیرگذارند. هم باید تلاش کنیم منابع مالی پایدارمان را افزایش دهیم و هم بدنه خودمان را به راندمان اصلی برسانیم. از بدنه مدیریتی شهرداری می‌خواهم که شما هم مشارکت کنید. ما ظرفیت‌های فراوانی برای چابک‌سازی بدون برخوردهای سلبی و با رضایت کارمندان داریم که باید آنها را مورد استفاده قرار دهیم. شهردار تهران با اشاره به اینکه چالش‌های دیگری نیز داریم که باید با آنها روبه‌رو شویم، گفت: بیش از 90 درصد شرکت‌کنندگان درنظرسنجی، قبل از فقر، دو چالش عمده پایتخت را آلودگی هوای تهران، که ایمنی شهروندان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، و ترافیک دانسته‌اند. اگر نشود در شهر زندگی کرد یا میزان تأثیرات آلودگی همه‌‌چیز را تحت‌تأثیر قرار دهد، وظیفه شرعی و قانونی داریم تا این مشکل را حل کنیم؛ و حل هم نخواهد شد جز با همراهی مردم و استفاده از سرمایه‌های اجتماعی. اینکه مردم مقابل نظام مدیریتی باشند بسیار فرق می‌کند با اینکه آن را باور کنند و در کنارش باشند. باید تلاش کنیم سرمایه‌های اجتماعی را بسیج کنیم.حناچی عنوان کرد: در مقدمه تاریخ ابن‌خلدون به تعصب و عرق سازمانی اشاره شده است. او اعتقاد داشت هر سازمانی که بتواند چنین نیرویی را در خود جمع کند، می‌تواند پیروز شود. من در کشور سازمان اجرایی بزرگ‌تر از شهرداری تهران سراغ ندارم و چیزی که می‌تواند در شهرداری تحرک ایجاد کند، همین عرق و تعصب سازمانی است. حناچی ضمن اشاره به اینکه در تاریخ مدیریت شهری در ایران ما الان در نقطه حساسی هستیم، عنوان کرد: تلاشمان بر این است که یک تغییر رویکرد ایجاد کنیم. همه سازمان باید به این موضوع حساسیت نشان دهیم چرا که زندگی خودمان، خانواده‌مان و تمام شهروندان پایتخت، مستقیم و غیرمستقیم به آن مربوط است.

مشکلات اصلی شهر

محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران نیز درباره اهمیت حمل‌ونقل ریلی انبوه‌بر، در این نشست گفت: «زیرساخت 7خط مترو، فراهم است؛ درحالی‌که 2.5میلیون سفر با آن انجام می‌شود، جا دارد به 5میلیون و پس از آن به 7میلیون سفر در روز برسیم. هم برای مترو و هم اتوبوس با وزارت نفت، تفاهمنامه‌ای امضا شده است تا برای تأمین هزینه‌ها اقدام کنیم. اکنون تجهیزات ما در حال مستهلک شدن است و جایگزین هم نمی‌شود. به این ترتیب باعث کاهش تعداد سفرها و نارضایتی شهروندان خواهد شد.» هاشمی به مشکلات داخلی شهرداری نیز اشاره کرد و افزود: «ساختار شهرداری فربه شده و نمی‌تواند رضایت مردم را تأمین کند. این پرسنل زیاد، هر‌ماه هزار میلیارد تومان بودجه را به‌خود اختصاص می‌دهد که دوسومش صرف حقوق می‌شود.»  محسن هاشمی درباره عملکرد شهردار پیشین نیز اینطور گفت که او طی 6ماهی که مسئولیت را برعهده داشت، کارنامه درخشانی به‌ویژه در اتمام پروژه‌های نیمه‌کاره به جای گذاشت. به گفته هاشمی، نجفی نیز در طول 9ماه خدمت خود، یار شورای شهر بود. پس از او دیگر عضو شورای شهر تهران هم صحبت‌های خود را با همین موضوع آغاز کرد.

سیدحسن رسولی گفت: «تا پایان دوران مرتضی الویری، شهردار دهه‌های گذشته پایتخت، 22 تا 23هزار نفر در شهرداری کار می‌کردند، اما اکنون با وجود کاهش 2هزار نیرو، به 65هزار پرسنل رسیده‌ایم.» او که ریاست کمیته تشکیلات و منابع انسانی شورای شهر را بر عهده دارد، گفت:  کوچک‌سازی در دستور کار شوراست و چیز جدیدی نیست و قبلا هم برای حذف پست‌های زائد اقدام شده بود. رسولی اظهار کرد: «براساس تشخیص شورای پنجم، قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان شامل شهردار نمی‌شود.»

باید از قانون شهرداری‌ها حمایت کنیم

آخرین سخنران این برنامه شهردار پیشین تهران بود. سیدمحمدعلی افشانی گفت: «خوشحالم به‌خاطر اینکه یکی از همکاران خودمان چنین مسئولیتی را پذیرفته تا مسیر انجام کارها دچار وقفه نشود. من پافشاری می‌کردم که قانون شامل شهرداران نیست زیرا قانون شهرداری‌ها یکی از مترقی‌ترین قوانینی به‌حساب می‌آید که در سال1286 در ایران تصویب شد.» او اضافه کرد: «در این قانون تأکید شده که شهردار، پست سازمانی نیست و رابطه استخدامی ندارد، تنها باید شرط حداقل 25سال سن را برای او درنظر بگیرند.» افشانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به دستاوردهای کاری فعالیتش اشاره کرد و گفت: «پروژه‌هایی که در این کارنامه ارائه شد، مربوط به گذشتگان است و ما تنها آنها را به اتمام رساندیم. همچنین طی این مدت رابطه بسیار خوبی با دولت داشتیم و قوه مجریه پذیرفت سهم 33درصدی شهرداری‌ها را در قانون مالیات بر ارزش افزوده به 50درصد برساند و چنین مسئله‌ای با امضای رئیس‌جمهور به مجلس تقدیم شد.» به گفته او از سوی دیگر 2600میلیارد تومان از طلب‌های شهرداری از دولت را تأیید و به خزانه واریز کردند. افشانی اظهار کرد: «در سال96 شهرداری به میزان 3هزار میلیارد تومان از بانک‌ها تسهیلات گرفته بود اما در سال97 تنها 50میلیارد تومان از سیستم بانکی قرض گرفتیم.» آخرین صحبت شهردار قبلی درباره رسانه‌ها بود. او گفت: «من به جز زمانی که شایعه کرده بودند افشانی برای مدیرانش شنود کار گذاشته، از هیچ رسانه یا سایت خبری شکایت نکردم. البته این خبر نیز در نهایت تکذیب شد.»