یادداشت
بازیابی یک هویت رسانه‌ای
احمد مسجدجامعی | عضو شورای شهر تهران
روزنامه همشهری وارد بیست‌وهفتمین سالگرد حیات خود شد. در اینکه این مؤسسه در عرصه‌هایی چون قطع، زمان انتشار، چاپ چهاررنگ، آگهی‌ها و به‌ویژه ارائه اندیشه‌های شهری در قالب روزنامه یک اتفاق بوده و الگو شده، سخن بسیار گفته‌اند. همین «الگوبودن» و «اتفاق» حالا می‌تواند به شکل‌های دیگری ادامه پیدا کند. همشهری با 26سال سابقه، از نیروهای کیفی بسیاری در بخش‌های مختلف تحریریه، اداری و فنی برخوردار است. گرچه در طول این سالیان بخشی از نیروهای خانواده همشهری کنار گذاشته شدند اما هنوز هم هستند کارکنان و خبرنگارانی که از ابتدای راه افتادن همشهری با آن بوده‌اند و ادامه داده‌اند. همین نیروها با توجه به آنکه از درون مجموعه همشهری جوشیده‌اند، می‌توانند سکاندار مجموعه‌های مختلف آن باشند. این امر از چند جهت قابل تأمل است:
نخست آنکه نیروهایی که سال‌ها در همشهری بوده‌اند خود را از آن خانواده دیده و به تعبیر من اهل همشهری هستند. احساس تعلق اعضا به سازمان، خود از عوامل اولیه موفقیت یک سازمان است. کسانی که نزدیک به 30سال شادی‌ها و اندوه‌های روزنامه همشهری بخشی از شادی‌ها و اندوه‌های وجود آنها بوده طبیعتا موفقیت همشهری را موفقیت خود می‌بینند.
دیگر آنکه هر سازمان ویژگی‌های خاصی دارد که در ساختار، شکل و حتی ماهیت، آن را از دیگر سازمان‌ها جدا می‌کند. کسی که با این ویژگی‌ها آشنا باشد، می‌تواند به‌راحتی خود را با آن همسو کند. بدیهی است افرادی که عمری را در یک مؤسسه گذرانده‌اند، حتی ناخودآگاهشان، با ویژگی‌های آن عجین شده است. علاوه بر این چنین فردی آگاهی لازم را از کم و کیف و چند و چون مؤسسه داشته و می‌تواند در مدیریت خود از این آگاهی، بهره ببرد.
و بالاخره از دیگر مواردی که می‌تواند انتخاب مدیران را از درون همشهری به‌عنوان یک رفتار مدیریتی موجه کند، نگاه بدنه است. نیروهای بدنه اگر مدیری را از خود بدانند بی‌تردید انگیزه، همزبانی و همدلی بیشتری در کار با او خواهند داشت.
روزنامه همشهری سال‌هایی طولانی با مدیرانی مواجه بوده که از بیرون به آن راه یافته‌اند. بی‌تردید یکی از عواملی که باعث شده مؤسسه همشهری امروز با مسائل گوناگون روبه‌رو باشد در همین نکات گفته‌شده نهفته است؛ اول آنکه احساس تعلق مدیران، همتراز با احساس تعلقی که نیروهای باسابقه دارند نبود و دلسوزی‌های آنها در همه عرصه‌ها خصوصا آگهی‌ها که موتور محرک موسسه بوده نادیده گرفته می‌شد، ثانیا با سازوکار سازمانی همشهری آشنایی لازم را نداشته و سوم آنکه نیروهای بدنه ضرورتی ندیده‌اند خود را با سلیقه و خواست مدیریت غریبه و ناآشنا به کار، همسو ببینند و این همه از عوامل مؤثر عقب‌ماندگی همشهری از روزآمد شدن و زیان متراکمی که حاصل آن سال‌هاست،بوده است.
البته این نکته هم گفتنی است که با همه اهمیتی که انتخاب مدیران از درون همشهری دارد باید به این موضوع هم توجه داشت که این انتخاب‌ها باید با معیارها و اصولی چون مقبولیت و توانایی همراه باشد، نه اطاعت و امربری. انتخاب مدیر در همشهری نباید به سهم‌خواهی بینجامد، چه در این صورت این رسانه به ابزاری فردی و گروهی تنزل پیدا می‌کند و فرصتی برای جلب افکار عمومی در همه سطوح و گفت‌وگو با همه اندیشه‌ها و سلایق نخواهد یافت.
به هرحال انتخاب مدیران همشهری از درون، اتفاق تازه‌ای در بزرگ‌ترین رسانه شهری است که با فهم مدنی از رسانه نیز همسوست.
