بزرگراه‌های امام علیع و شهید باقری نفس کشیدند

امیرحسین مرادبیکی/خبر‌نگار

روز 28مهرماه 1397، پروژه احداث ادامه شمالی بزرگراه شهید صیادشیرازی در بخش حد فاصل تقاطع بزرگراه شهید بابایی تا تقاطع بلوار ارتش به بهره‌برداری رسید. این گشایش ترافیکی اگرچه در قالب یک معبر شریانی با سرعت متوسط 50کیلومتر بر ساعت محقق شد اما توانست عملکردهای بزرگراه شمالی- جنوبی شهیدصیاد شیرازی که بی‌شباهت به بیشتر معابر بزرگراهی، در نقاط ابتدایی و انتهایی خود به چراغ قرمز ختم می‌شد را ارتقا بخشد. اگرچه برای گشایش بن‌بست جنوبی بزرگراه در میدان سپاه نیز طرح‌هایی روی میز مدیران شهری قرار دارد اما اتصال شمالی آن به بلوار ارتش از سنگینی بار ترافیک در بزرگراه‌های امام علی(ع) و شهید باقری کاسته است.
درحالی‌که هنوز یک‌ماه از زمان گشایش ادامه شمالی بزرگراه شهیدصیاد شیرازی نگذشته اما احداث همین معبر حدودا 2کیلومتری در بخش حدفاصل تقاطع بزرگراه شهید بابایی تا تقاطع بلوار ارتش سبب شده است تا این بزرگراه به گزینه ثابت بسیاری از شهروندان تهرانی برای ترددهای شمالی- جنوبی در پهنه شرق پایتخت تبدیل شود. مسیر ادامه شمالی بزرگراه شهید صیاد شیرازی علاوه برداشتن 3تقاطع غیرهمسطح در محل تقاطع خیابان صنایع، تقاطع خیابان ولیعصر(عج) (اراج) و اتصال به بلوار ارتش، از یک دوربرگردان غیرهمسطح در تراز منهای یک نیز برخوردار بوده و همین امر بهبود دسترسی‌های محلی را نیز به‌دنبال داشته‌است.

بزرگراه‌هایی که خلوت شدند
آنطور که محمد خردمند، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری منطقه یک می‌گوید، بهره‌برداری از ادامه شمالی بزرگراه شهید صیاد شیرازی، کاهش بار ترافیک در معابر محلی منطقه از قبیل خیابان‌های صنایع، لنگری و گلزار را در پی داشته است؛ ضمن آنکه دسترسی به بیمارستان‌های شهیدچمران و نیکان نیز با ساخت دوربرگردان- زیرگذر مربوطه تسهیل شده است.
به گفته وی، تسهیلات ترافیکی ناشی از خروج بزرگراه شهید صیاد شیرازی از بن‌بست شمالی به همین جا خلاصه نمی‌شود؛ چراکه معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری منطقه یک، درصدد انجام مجموعه‌ای از اصلاحات هندسی معابر و تغییر جهات حرکتی در برخی از مسیرهای مرتبط است تا به این ترتیب جریان تردد وسایل نقلیه در این محدوده از شهر بهبود یابد. به‌عنوان مثال در آینده نزدیک خیابان گلزار از تقاطع خیابان اراج به سمت جنوب یکطرفه شده و محله اراج نیز با توجه به عبور ادامه بزرگراه شهید صیاد شیرازی از میان آن، مشمول برخی تغییرات ترافیکی خواهد شد.
از سوی دیگر همانگونه که از قبل پیش‌بینی می‌شد، گشایش بن‌بست شمالی بزرگراه شهید صیاد شیرازی علاوه بر کارکردهای محلی، بر عملکرد سایر اجزای شبکه معابر بزرگراهی شمال و شمال شرق تهران نیز مؤثر واقع شده است. خردمند معتقد است: افزایش تقاضای سفر به این بزرگراه به‌منظور دسترسی به بلوار ارتش، سبب کاهش بار ترافیک در معابر بزرگراهی موازی شامل بزرگراه‌های امام علی(ع) و شهید باقری شده است. عرض 5/7متری هر یک از باندهای شرقی و غربی معبر ادامه بزرگراه شهید صیاد شیرازی که امکان تردد در 2خط عبوری را فراهم ساخته است، به‌نحوی مناسب پذیرای تقاضای ترافیکی مربوطه بوده و تقاطع‌های چهارگانه مسیر نیز به خوبی امکان توزیع بار را فراهم ساخته است.
طرح‌هایی برای آینده
به‌زعم معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری منطقه یک، آنچه عملکرد معابر بزرگراهی منطقه را بیش از پیش ارتقا بخشیده و زمینه‌ساز تکمیل این شبکه خواهد شد، احداث ادامه بزرگراه شهیدباقری در بخش حدفاصل تقاطع بزرگراه شهید بابایی تا بلوار ارتش و همچنین احداث ادامه بلوار ارتش تا گردنه قوچک است. البته به‌دلیل وجود املاک معارض نظامی، هنوز تمام گردش‌های ترافیکی تقاطع بزرگراه شهیدباقری با بزرگراه شهید بابایی فراهم نشده و احداث ادامه بزرگراه شهید باقری به سمت شمال نیازمند همکاری و تعامل نهادهای مربوطه است.
به گفته خردمند، احداث ادامه بلوار ارتش به سمت گردنه قوچک نیز باید از میان املاک نظامی و انبارهای شرکت نفت عبور کند که این مهم بدون همراهی نهادهای ذیربط به نتیجه نخواهد رسید.
نظر پلیس راهور
بزرگراه شهید صیاد شیرازی متعاقب گشایش بن‌بست شمالی، شاهد افزایش حجم تردد صبحگاهی در مسیر شمال به جنوب و همچنین افزایش تردد عصرگاهی در مسیر جنوب به شمال بوده است.
سرهنگ مجید رضایی، معاون ترافیکی پلیس راهور تهران بزرگ، این تغییر معنادار در میزان عبور و مرور خودروها را نشانه روشنی از تحقق بیش از پیش کارکردهای بزرگراهی آن می‌داند. وی معتقد است: ظرفیت ترافیکی بزرگراه شهید صیاد شیرازی پیش از اتصال به بلوار ارتش به‌طور کامل مورد استفاده قرار نمی‌گرفت؛ چراکه پیش از این، دسترسی ساکنان شهرک‌های مسکونی بلوار ارتش و همچنین محدوده میدان ارتش به بزرگراه شهید صیاد شیرازی، مستلزم پیمودن مسافتی قابل توجه در شبکه معابر بزرگراهی شمال شرق پایتخت بود اما حالا این بزرگراه به گزینه‌ای مناسب برای دسترسی‌های شمالی- جنوبی در محدوده مذکور تبدیل شده است.
سرهنگ جهانشاه بهرام‌آبادی، سرکلانتر ناحیه شمال پلیس راهور تهران بزرگ نیز می‌گوید: خروج بزرگراه شهید صیاد شیرازی از بن‌بست شمالی، از حجم ترافیک در معابر شمالی- جنوبی محدوده شمال شرق پایتخت کاسته است.
البته برای بخش غربی بلوار ارتش به‌ویژه محدوده حدفاصل تقاطع بلوار اوشانی تا تقاطع آجودانیه- اقدسیه باید فکری کرد. روانسازی جریان ترافیک در این مقطع از بلوار ارتش نیازمند اجرای اقدامات عمرانی به‌منظور غیرهمسطح‌سازی‌ تقاطع مذکور و حذف چراغ قرمز است.
سرهنگ بهرام‌آبادی در عین حال از شهروندان می‌خواهد تا با توجه به اعمال اصلاحات ترافیکی در معابر پیرامونی بخش شمالی ادامه بزرگراه شهید صیاد شیرازی، به تابلوها و علائم راهنمایی طول مسیر بیشتر دقت کنند تا ضمن پرهیز از تغییر مسیر ناگهانی، دچار گردش‌های اضافی و طی مسیرهای اشتباه در معابر محدوده طرح نشوند. 


افزایش گزینه‌های سفر

بدون شک ارتباط هرچه بیشتر یک معبر بزرگراهی با سایر بزرگراه‌ها و نیز شریان‌های مرتبط با مبادی ورودی، عاملی برای افزایش تقاضای سفر و ارتقای عملکردهای بزرگراهی آن معبر به شمار می‌آید. از این‌رو پیوستن بزرگراه شهیدصیاد شیرازی به بلوار ارتش به‌معنای ارتباط با جاده لشگرک به‌عنوان یکی از مبادی ورودی شرق پایتخت و در نتیجه افزایش تقاضای سفر به این بزرگراه است؛ کما اینکه متعاقب این گشایش ترافیکی، دسترسی مجموعه قابل توجهی از ساکنان شهرک‌های مسکونی موجود در بلوار ارتش از قبیل شهرک شهید محلاتی، شهرکنفت و شهرک قائم به بزرگراه شهید صیاد شیرازی نیز تسهیل شده است. به این ترتیب محدوده‌ای به گستردگی شرق تا غرب بلوار ارتش، از یک گزینه جدید برای سفر به سمت معابر و محلات پایین‌دست برخوردار شده است.
در این میان آنچه می‌تواند عملکردهای ترافیکی ادامه شمالی بزرگراه شهیدصیاد‌شیرازی را به حداکثر برساند، تکمیل مسیر کنارگذر جنوب غربی پل خیابان صنایع است؛ اقدامی که علاوه بر تسهیل دسترسی خیابان صنایع به جنوب بزرگراه شهید صیادشیرازی و غرب بزرگراه صدر، کاهش گردش‌های اضافی در محدوده طرح و در نتیجه تقلیل زمان سفرهای درون‌شهری را به‌دنبال خواهد داشت. خبر خوش اینکه این مسیر کنارگذر بنابر اعلام مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهر تهران، تا پایان آذرماه سال‌جاری برای تردد خودروها گشوده خواهد شد.