زور بانک‌ها بر‌فعالیت روغن نباتی «جهان» چربید

منیره چگینی/ زنجان - خبرنگار:

 تعطیلی کارخانه روغن نباتی جهان این روزها در فضای مجازی و خبرگزاری‌ها در کانون توجه است و بیکاری کارگران این کارخانه نیز به موضوعی خبرساز مبدل شده. گویا این سریال قرار نیست به پایان برسد. داستان از این قرار است که مدیران کارخانه که با 40 تا 50 درصد ظرفیت به تولید ادامه می‌دهند، گهگاه کار را چند روزی تعطیل می‌کنند و بعد از مدتی دوباره فعالیت را از سر می‌گیرند. از روزگاری که کارخانه با 400 تا 500 کارگر یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های استان بود، زمان زیادی نمی‌گذرد. اما با واگذاری کارخانه به بخش خصوصی، زور مشکلات بر سیر طبیعی کار چربید و به جایی رسید که مرداد امسال تعدادی از کارگران روغن نباتی جهان که آذر سال گذشته از کارخانه اخراج شده بودند برای گرفتن حق و حقوق خود راه مراجع قضایی را در پیش گرفتند. آنها با دریافت حکم توقیف اموال، مقادیری روغن از این کارخانه گرفتند. هر چند کارخانه دوباره با 150 کارگر فعالیت‌های خود را از 5 مرداد از سر گرفت، اما این روزها باز هم خبر تعطیلی‌اش به گوش می‌رسد. 

هر روز کابوس می‌بینیم

یکی از کارگران که این روزها نگران تعطیلی دوباره کارخانه است به همشهری می‌گوید: تعداد کارگران ثابت و روزمزد ما پیش از این 520 نفر بود، اما سال گذشته به 400 کارگر رسید و حالا فقط 150 نفر سر کارند. 

هرچند این کارگر می‌گوید در صورت تعطیلی، حقوق کارگران محاسبه می‌شود، اما تصریح می‌کند: در گذشته این طور بود که تعطیلی‌های موقت به عنوان مرخصی کارگران محاسبه می‌شد و اگر کسی مرخصی نداشت از حقوق او کسر می‌کردند. با وجود این‌که تعطیلی‌ها مشکلی برای پرداخت حقوق ایجاد نمی‌کرد، اما ما همیشه در 3-4 سال گذشته حقوق خود را با تاخیرهای چند ماهه دریافت کرده‌ایم و علاوه بر آن همیشه با کابوس بیکار شدن رو‌به‌روییم. 

واگذاری سهام شرکت به مدیران غیربومی، واگذاری به بخش خصوصی، تعدیل چندباره نیروها، کاهش و دیرکرد در پرداخت حقوق بخشی از مشکلاتی است که این کارگر میانسال به آن اشاره می‌کند. 

وام کمر روغن جهان را شکست

نماینده زنجان در مجلس شورای اسلامی اما به پیگیری‌های دولت برای رفع مشکلات این کارخانه اشاره می‌کند و می‌گوید: کارخانه روغن نباتی جهان از 4 سال پیش دچار مشکل است و موضوع تعطیلی آن مربوط به امروز و دیروز نیست. مشکلات نقدینگی و بدهی به بانک‌ها که از وام‌های قبلی برجا مانده، موجب شده است این واحد تولیدی نتواند از همه ظرفیت‌های خود استفاده کند. 

فریدون احمدی با بیان این‌که صنعت روغن در کشور هنوز توجیه‌پذیر است و کسب و کار آن مشکلی ندارد، می‌افزاید: فکر می‌کنم مشکل اصلی روغن جهان سیستم بانکی است و کارخانه روابط مطلوبی با بانک‌ها ندارد. هر چند با رایزنی می‌توان برای ادامه حیات کارخانه از بانک، سرمایه در گردش گرفت، اما به دلیل مشکلات ظاهرا این اتفاق رخ نمی‌دهد. 

وی با بیان اینکه مشکلات این واحد تولیدی به وزارتخانه منعکس شده و استاندار، وزیر و معاون اول رئیس جمهوری هم پای کار آمده‌اند، اظهار می‌کند:‌ متاسفانه مشکلات کارخانه جهان بسیار پیچیده است و کارگران این کارخانه چند روز در ماه با 40 تا 60 درصد ظرفیت کار می‌کنند، اما پیگیر هستیم به زودی مشکلات را رفع کنیم. 

کارخانه توجیه اقتصادی ندارد

با وجود این‌که فریدون احمدی، صنعت روغن نباتی را صنعتی با توجیه اقتصادی می‌داند، اما رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت زنجان در این باره نظر متفاوتی دارد و معتقد است وام مشکل اصلی کارخانه روغن جهان نیست و کارخانه توجیه اقتصادی ندارد. 

ناصر فغفوری به همشهری می‌گوید: کارخانه روغن نباتی جهان تا سال 92 متعلق به بنیاد شهید و امور ایثارگران بود و از اردیبهشت همان سال مجموعه به بخش خصوصی واگذار شد. وقتی این کارخانه در اختیار بنیاد شهید بود، موضوع تامین روغن با کوپن و کمک‌های دولتی در میان بود، اما بعد از خصوصی‌سازی این تسهیلات منتفی شد و تولید با شکل و شمایل قبلی‌اش به مشکل برخورد. 

وی به استفاده نکردن از ظرفیت کامل کارخانه هم اشاره می‌کند و می‌گوید: مجموعه‌ای که می‌توانست بیش از 200 تا300 تن روغن خوراکی در روز تولید کند، ظرفیت خود را به 50 تا 100 تن در روز کاهش داده است. البته برخی مواقع تولید تا 150 تن در روز هم می‌رسد، اما باید توجه داشت که اگر کارخانه بیش از 200 تن تولید نداشته باشد، اصلا توجیه اقتصادی ندارد. 

فغفوری درباره وضع کارگران اخراج شده سال 92 هم توضیح می‌دهد: برخی بیمه بیکاری و سنوات خود را گرفته و برخی هم به جای حقوق، محصول دریافت کرده‌اند. از ابتدای امسال هم شاید حدود 5-6 نفر بیکار شده باشند و بخشی از کارگران هم به کارخانه‌های دیگر استان معرفی شده‌اند

   مسئولان استانی؛ پیگیر رفع مشکلات 

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت زنجان با بیان این‌که در روزهای گذشته با وجود این‌که 5-6 هزار تن مواد اولیه روغن خام در کارخانه موجود بود، تولید روغن تا یک هفته متوقف شده بود، می‌گوید: چند وقت پیش استانداری به معاون اول رئیس جمهوری گزارش داد که مشکلات کارخانه بسیار زیاد است و ایشان هم نامه‌ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت نوشتند. وزارتخانه در حال پیگیری است و مسئولان استان هم سعی دارند مشکلات را حل کنند تا دوباره این کارخانه با ظرفیت قابل قبول به کار خود ادامه دهد و توجیه اقتصادی و اشتغال‌زایی هم داشته باشد. ناصر فغفوری البته به نکته مثبتی هم اشاره می‌کند و آن فعال شدن بسیاری از واحدهای صنعتی استان است: تا پایان سال 92 حدود 30 درصد از واحدهای تولیدی استان تعطیل بودند و طی 2 ماه اخیر خیلی از آنها شروع به کار کرده‌اند.