زنگ خطر برای کسب وکار فارس

زینب شهریاری| شیراز - خبرنگار:

علی رغم گذشت چندین سال از تصویب قانون فضای کسب و کار اما هنوز آن گونه که باید این قوانین اجرایی نشده‌اند؛ قوانینی که اگر به درستی اجرا و پایش شوند، نه تنها مشکل واحدهای تولیدی حل خواهد شد؛ بلکه موجب رونق اقتصادی نیز می‌شود.
به اعتقاد برخی فعالان اقتصادی، بسیاری از بندهای این قانون مربوط به بهبود مستمر فضای کسب و کار است که به سهم خود موجب ایجاد رونق اقتصادی می‌شود. به اذعان فعالان اقتصادی، بیشترین آسیب اقتصادی در فارس متوجه واحدهای تولیدی بوده است، چراکه نتوانستند به طور مؤثر از یارانه‌های مصوب استفاده کنند و هر روز رکود بیشتری بر کسب و کار آنها حاکم شد. سهم تسهیلاتی که در این سال‌ها به واحدهای تولیدی اختصاص داده شده، در برابر یارانه مصوب قانونی خود گویای این مدعاست.


پایش فضای کسب و کار

عضو هیات نمایندگان و معاون اتاق بازرگانی شیراز می‌گوید: پایش فضای کسب و کار در تمام فعالیت‌های داخلی و خارجی کشور به ویژه حوزه سرمایه گذاری حائز اهمیت است به طوری که سرمایه گذاران خارجی پیش از ورود به کشور به شاخص‌های کسب و کار ما در سطح جهانی رجوع می‌کنند.
«یلدا راهدار» با اشاره به پایش فضای کسب و کار در فارس اضافه می‌کند: با توجه به اهمیت موضوع کسب و کار، هرساله گزارش‌هایی تحت عنوان «محیط کسب و کار» توسط موسسه مالی بین المللی بانک جهانی انتشار می‌یابد که در کشور ما نیز این مهم از سال 89 توسط مرکز پژوهش‌های مجلس، پایش فضای کسب و کار کشور دنبال می‌شود.
وی با بیان اینکه یکی از مشکلات پایش محیط کسب و کار توسط مرکز پژوهش‌های مجلس، بحث نمونه گیری‌های نامناسب بود، می‌گوید: از نیمه دوم سال 95 مسئولیت پایش فضای کسب و کار بر عهده اتاق بازرگانی ایران قرار گرفت که در حال حاضر این مهم از طریق 28 مؤلفه و آمارگیری تلفنی از فعالان و تکمیل پرسشنامه از طریق سامانه پایش اتاق ایران انجام می‌شود.
راهدار ادامه می‌دهد: اتاق ایران پایش فضای کسب و کار را با 28 مؤلفه و از نمونه‌های اتاق‌های بازرگانی، اصناف و تعاون از پاییز 95 آغاز کرده که براساس یافته‌های اتاق ایران وضعیت فارس در پایش فضای کسب و کار در بهار امسال 9/5 درصد بوده است.


مولفه‌های نامساعد فضای کسب و کار

به گفته عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، براساس یافته‌های اتاق ایران مولفه‌های نامساعد فضای کسب و کار کشور شامل دشواری تأمین مالی از بانک‌ها، بی‌ثباتی و غیرقابل پیش‌بینی بودن قیمت‌ها، موانع اداری کسب وکار و رویه‌های سختگیرانه در ادارات کار و بیمه نیروی انسانی است.
راهدار می‌افزاید: این درحالی است که براساس گزارش‌های بانک جهانی، جایگاه ایران در شاخص سهولت کسب و کار در سال 2018 از بین 190 کشور در رتبه 124 قرار گرفته که 4 رتبه تنزل پیدا کرده است.
وی اضافه می‌کند: در سال‌های 84 تا 92 و در دولت‌های نهم و دهم رتبه کسب و کار ایران در جهان بین 108 تا 145 بوده که این مهم در سال‌های 92 تا 95 در دولت یازدهم به رتبه 120 رسیده است.
راهدار در خصوص قانون بهبود فضای کسب و کار می‌گوید: از ۵۳ حکم موجود در قانون بهبود فضای کسب و کار تنها ۱۰ حکم طی پنج سال و نیم گذشته در کشور و به تبع آن در فارس اجرا شده و در واقع یک پنجم از احکام این قانون به مرحله اجرا رسیده است.
وی می‌افزاید: بخش حاکمیتی و خصوصی به صورت مداوم و مستمر پیگیر اجرایی شدن این قانون نبوده‌اند.

راهدار یکی از مهم‌ترین موانع کسب و کار فعالان اقتصادی در استان را مشکلات بانکی عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: مباحث بانکی از جمله موضوعاتی بوده که فعالان اقتصادی همیشه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و از ارتباطی که بانک‌ها با آنها دارند، ناراضی هستند.
این فعال اقتصادی اضافه می‌کند: یکی از مواردی که در سال‌های گذشته زیاد مطرح می‌شد و امروز تا حدودی رفع شده، بحث بدهی‌های دولت به بخش خصوصی است.
راهدار معتقد است: بخش خصوصی قسمت اعظمی از نیازهای دولت را برآورده کرده است، اما دولت پاسخگوی مطالبات بخش خصوصی نیست.

وی روند ثبت شرکت‌ها را از دیگر موانع فضای کسب و کار استان برمی‌شمارد و می‌گوید: روند ثبت شرکت‌ها ساده نیست و همچنان مشکلاتی در این خصوص وجود دارد. علی رغم اینکه دولت سعی داشته به سمت الکترونیکی شدن پیش برود و سامانه‌های مختلفی را برای انجام امور مربوط به کسب و کار راه اندازی کرده است اما به نظر می‌رسد نه تنها این سامانه‌ها مشکلی را حل نکرده‌اند که گاهی موجب بروز مشکل نیز شده‌اند.
راهدار می‌افزاید: به عنوان مثال اخیراً سامانه‌ای در وزارت بهداشت برای صدور پروانه بهره‌برداری یا ساخت محصولات صنایع غذایی راه اندازی شده که فرایند را طولانی‌تر کرده است.


تولید؛ مشکل اصلی اقتصاد فارس 

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شیراز نیز معتقد است که در حال حاضر اقتصاد ایران به بن بست رسیده است و با توجه به مسائل داخلی کشور در جذب سرمایه گذاری خارجی موفق نبوده‌ایم.
«جمال رازقی» می‌افزاید: اقتصاد، پاشنه آشیل نظام است که نام گذاری سال‌ها توسط مقام معظم رهبری نیز با تاکید بر همین موضوع بوده است.
وی با اشاره به اینکه مشکل اصلی اقتصاد فارس نیز مربوط به تولید است، اضافه می‌کند: در این زمینه با بحران قیمت تمام شده و سودآور نبودن محصولات روبه رو هستیم که به دلیل حمایت نکردن از تولید، راه برای واسطه گری، قاچاق، سفته بازی زمین و مسکن و رباخواری مؤسسات مالی و اعتباری باز شده است.
رزاقی با بیان اینکه عرصه تولید با موانع بزرگی از جمله نظام بانکی، مالیاتی، تأمین اجتماعی و قیمت تمام شده مواجه است، ادامه می‌دهد: زمان اتخاذ تحریم‌ها بر کشور، بهترین زمان برای پرداختن و نهادینه کردن تولید داخلی بود اما از تولید داخلی حمایت نشد و همواره براقتصاد متکی به نفت تاکید شد.
وی با بیان اینکه محبوبیت خواهی یک آفت بزرگ است، ادامه داد: در سال‌های گذشته پول نفت می‌توانست حکمرانی بد مسئولان را پوشش دهد، اما امروز دیگر این روند جوابگو نیست و تا زمانی که سیاست بر اقتصاد کشور حاکم باشد، وضعیت روز به روز بدتر می‌شود.
رزاقی با اشاره به وضعیت اقتصادی فارس می‌گوید: سهم این استان از تولید ناخالص داخلی کشور معادل 5/4 درصد است که این میزان نسبت به جمعیت و وسعت بسیار اندک است، اما عمده دلیل این موضوع کشاورزی بودن اقتصاد و خشکسالی‌های اخیر استان است.
وی اضافه می‌کند: فارس در سایر بخش‌های اقتصادی از جمله گردشگری، صنعت و پزشکی ظرفیت‌های قابل ملاحظه‌ای دارد، اما متاسفانه نتوانسته‌ایم از آنها به خوبی بهره برداری کنیم.
رزاقی تاکید می‌کند: تلاش ما در اتاق بازرگانی شیراز بر بهره گیری از این ظرفیت‌ها در راستای توسعه اقتصادی است.