نگاهی به تاریخچه شکل‌گیری بیمارستان امام‌حسین ع در محله نظام‌آباد
باغ کلاغ‌ها شفاخانه شد
بهاره خسروی| خبرنگار:
تا قبل از صدای ترافیک و بوق و گاهی اوقات کل‌کل برای پیدا کردن یک جای پارک مناسب فقط صدای پچ‌پچ کلاغ‌ها بود؛ کلاغ‌هایی که در میان درختان خوش قد و قواره خارج از پایتخت، در دل محله نظام‌آباد امروزی و حوالی میدان امام حسین(ع) یک خانه دنج و آرام برای اهل و عیالشان فراهم کرده بودند. اما همین که پای تغییرات و پدیده نوظهور شهرنشینی به میان آمد همه چیز به کلی تغییر کرد و کلاغ‌ها مجبور به کوچ از خانه و کاشانه‌شان شدند و با خالی شدن میدان، محل زندگی آنها تبدیل به بیمارستان «امام حسین(ع)» به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز درمانی شرق تهران شد. در این گزارش سری به محله نظام‌آباد زده و با تعدادی از موسپیدان محله درباره تاریخچه زمین این بیمارستان به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
محله نظام‌آباد تا حوالی دهه 20 شامل تپه‌های ماهور و زمین‌های بایر بود. هیچ خبری از خانه‌سازی، خیابان‌کشی و نمادهای زندگی شهرنشینی در آن نبود. تنها از بعد از خیابان فتاحی‌منش به سمت شرق یک‌آبادی کوچک به نام حسین‌آباد وجود داشت. خوش آب و هوایی این محدوده باعث شد ناصرالدین شاه از این فرصت استفاده خوبی کند و کاخ عشرت‌آباد را در مجاورت این محله بسازد؛ قصری که در دوره رضا شاه به پادگان تبدیل شد.
«سید احمد موسوی» شورایار و از اهالی قدیمی محله نظام‌آباد توضیح می‌دهد: «سمت جنوبی محله تا میدان امام حسین(ع) بیابان بود. میدان امام حسین(ع) هم تپه خاکی بود. محل کنونی بیمارستان امام حسین(ع) یک باغ بزرگ و پر از درختان تنومندی بود که در دل آن کلاغ‌های زیادی میان درختانش لانه کرده بودند و به همین دلیل میان اهالی به باغ کلاغ‌ها مشهور بود. در اطراف باغ هم عده‌ای از افراد بی‌بضاعت و کارگران اتاق‌های کوچکی را برای سکونت ساخته بودند.» به گفته موسوی این باغ مشهور توسط دیوارهای گلی که به مرور زمان فرسوده شده بودند از محله جدا شده بود. اما چون اغلب دیوارهایش ریخته بود همه افراد حتی بچه‌ها به راحتی می‌توانستند با یک پرش وارد باغ شوند. به همین دلیل تبدیل به پاتوقی برای جوانان شده بود. او تعریف می‌کند: «بچه‌های کوچک‌تر بیشتر برای بازی فوتبال و هفت سنگ راهی این باغ می‌شدند و جوان‌ها هم گاهی اوقات برای شرط‌بندی قمار و مصرف مشروبات الکلی و... در این باغ دور هم جمع می‌شدند.»
زمین تمرین فوتبالیست‌های ملی
زمین بیمارستان امام حسین(ع)، مدرسه ابوذر، بوستان مریم و سرای سالمندان (کلیمیان) متعلق به کلیمیان ساکن در همسایگی دروازه شمیران، خیابان ایران و اطراف آن بود. اما به مرور زمان با فروش آن زمین‌ها تقسیم آن به شکل امروزی تبدیل شدند. «ذبیح‌الله‌کمالی» از اهالی محله نظام‌آباد با بیان این مطلب می‌گوید: «در انتهای این زمین گورستان کلیمیان بود و در بخش دیگر آن آسایشگاه سالمندان کلیمیان قرار داشت که هنوز هم این آسایشگاه وجود دارد. اما مهم‌ترین بخش تاریخچه این زمین وجود زمین فوتبالی در دل همین باغ است. آن زمان تیم‌های محلی مثل تیم عقاب بیشتر بازی‌هایشان را در زمین‌های خاکی باغ کلاغ‌ها انجام می‌دادند. مسابقاتی که تماشاچیان زیادی داشت. بازیکنان بزرگی مثل بهزادی، قلیچ‌خانی، پروین عرب، خسروشاهی و... از همین مسابقات و زمین‌های خاکی به تیم‌ملی معرفی شدند.»
زمین قاتل فراری
درباره مالکیت زمین بیمارستان امام حسین(ع) روایت‌های دیگری هم در میان صندوقچه خاطرات ریش سپیدان محله پیدا می‌شود. به گفته بعضی از آنها زمینی که در آن، بیمارستان امام حسین(ع) ساخته شده است متعلق به فردی بوده که به دلیل قتل یک کودک متواری شده و زمین‌ها را گروهی از اوباش به تصاحب خود درآورده‌اند. بعدها به دلیل ناامنی‌های موجود، دولت پهلوی زمین‌ها را از آنها گرفت و بیمارستان فرح را بنا کرد که بعد از انقلاب به بیمارستان امام حسین(ع) تغییر نام داد. البته روند ساخت بیمارستان سال‌های زیادی طول کشید.
شفاخانه‌ای که ساخته شد
بیمارستان 564 تختخوابی امام حسین(ع) یکی از مراکز مهم آموزشی و درمانی شرق تهران وابسته به دانشگاه شهید بهشتی با 543 تخت فعال، حاصل ادغام 3 مرکز درمانی جرجانی، هشتم شهریور و شهید سهامی است که به‌طور رسمی از سال 1364 راه‌اندازی شده است.
در همینه زمینه :
