آسیبی که قارچ سمی به تولید قارچ زد

وحیده اسماعیلی | رشت – خبرنگار:

پرورش قارچ در چند سال اخیر یکی از محورهای اشتغال‌زایی به خصوص در بخش مشاغل خانگی و خرد بوده است. در گیلان نیز کشاورزان و تولیدکنندگان زیادی به تولید قارچ دکمه‌ای و صدفی اشتغال دارند. قارچ خوراکی به عنوان یک ماده غذایی، علاوه بر تامین نیازهای غذایی و ارزش تغذیه‌ای بالا، با کمترین استفاده از منابع ارزشمند آب و خاک، بیشترین بازدهی را نسبت به سایر اقلام کشاورزی و حیوانی دارد. این محصول مغذی حاوی پروتئین و اسیدهای آمینه ضروری، املاح معدنی، ویتامین‌ها، سدیم و مقدار کمی چربی است. از جمله ضد تومور و تقویت‌کننده سیستم دفاعی بدن، تنظیم‌کننده قند خون، کاهش‌دهنده کلسترول و فشار خون، جلوگیری‌کننده از انسداد عروق، ضد التهاب پوست و ضد آلرژی است. 

قارچ‌ها انواع و گونه‌های مختلفی دارند و غیر از گلخانه‌ها، درکوهستان‌ها و مناطق جنگلی نیز به صورت خودرو رشد و نمو دارند که برخی از گونه‌های آن سمی و غیر خوراکی هستند. 

اما از هفته‌های گذشته و بعد از اینکه تعدادی از هموطنان دریکی ازاستان‌های غربی کشور بدون اطلاع و شناخت از انواع قارچ‌ها اقدام به مصرف گونه سمی آن کردند و تعدادی نیز از شدت مسمومیت جان خود را از دست دادند، بازار تولید و مصرف قارچ پرورشی با اختلال و کاهش چشمگیری مواجه شد. اکنون چند روزی است که از میزان تقاضای قارچ در فروشگاه‌های مختلف شهر کاسته شده و به گفته یکی از تولیدکنندگان قارچ پرورشی در رشت برخی از تولیدکنندگان ناچار به دورریز قارچ تولیدی خود شده‌اند. 


قارچ‌های پرورشی به فروش نمی‌رسند

یک تولیدکننده قارچ در بخش مشاغل خانگی در گفت‌و‌گو با همشهری ضمن گلایه از تبلیغات علیه قارچ در فضای مجازی گفت: آنقدر از قارچ سمی و کشته شدن تعدادی از هموطنان صحبت شده که چند روزی است قادر به فروش قارچ تولیدی خود نیستم. این مشکل نه تنها برای من، بلکه برای همه تولیدکنندگان خانگی و حتی صنعتی ایجاد شده است. 
«زهرا محمددوست» ادامه داد: مدت 5 سال است که در این شغل به فعالیت مشغولم و هیچ وقت بدون مجوز و تایید کارشناسان جهاد کشاورزی پرورش قارچ نداشتم، اما با اتفاق رخ داده قارچ‌های بسته‌بندی و فله‌ای نیز روی دست ما مانده و به ناچار باید آنها را دور بریزیم. 

وی افزود: تولیدکنندگان زیادی تمام سرمایه خودشان را برای تولید قارچ پرورشی گذاشته‌اند و الان با مشکل اقتصادی و خطر ورشکستگی مواجه شده‌اند. خود من نیز به شخصه در پرداخت هزینه‌های خرید کمپوست برای تولید قارچ مشکل پیدا کرده‌ام. به هر مغازه‌ای برای فروش می‌رویم می‌گویند قارچ نمی‌خواهیم، چون مردم خریداری نمی‌کنند.
محمددوست با انتقاد از مسئولان جهاد کشاورزی و تعاونی تولیدکنندگان قارچ گفت: هیچ اطلاع‌رسانی در مورد قارچ‌های پرورشی صورت نمی‌گیرد و اصلا واقعیت به مردم گفته نمی‌شود که قارچ‌های سمی عامل این مسمومیت بودند و مردم می‌توانند قارچ‌های تولید شده در سالن‌ها و کارگاه‌های صنعتی را استفاده کنند. 


ترس عمومی در میان مردم ایجاد شده

 یک مربی پرورش قارچ نیز در گفت‌و‌گو با همشهری بیان کرد: اکنون مساله‌ای که وجود دارد ترس عمومی از مصرف قارچ در میان مردم است. در صورتی که قارچ‌های پرورشی اصلا مسموم نیستند. 
«سپیده کشتکار» ادامه داد: موضوعی که اخیرا بر اثر مصرف قارچ سمی به وجود آمده کاملا جدا از قارچ‌های پرورشی است. 
قارچ‌های جنگلی و کوهستانی به دلیل برخورد صاعقه و رعد و برق عموما دچارجهش ژنتیکی در سیستم تولید می‌شوند و قارچ سالم به قارچ سمی تبدیل می‌شود؛ چیزی در پرورش قارچ‌های دکمه‌ای که در سالن‌ها و محیط‌های بسته تولید می‌شود امکان‌پذیر نیست. 

وی گفت: قارچ سمی از خانواده قارچ‌های آگاریکوس است که اصلا این نوع قارچ در خانواده قارچ‌های پرورشی وجود ندارد. شکل ظاهری قارچ‌های سمی متفاوت است. آنچه که در اخبار و رسانه‌ها مطرح شد بدون انتشار عکسی از قارچ سمی بوده و اصلا مردم هم روی اسم قارچ جنگلی و کوهی دقت نکردند. در کل شکل ظاهری قارچ‌های سمی متفاوت از قارچ‌های دکمه‌ای پرورشی است.


قارچ‌های پرورشی شمال کاملا سالمند

 یک دکترای باغبانی در استان با بیان اینکه تولید و پرورش قارچ‌های خانگی کاملا علمی و اصولی است، به همشهری گفت: بذر قارچ‌های دکمه‌ای و صدفی پرورشی از بیرون تهیه نمی‌شود و این بذرها از قارچ‌های تولیدی در آزمایشگاه کشت می‌شود و در سطح وسیعی تولید می‌شود. شرایط محیطی که برای تولید و پروش این قارچ‌ها فراهم می‌شود کاملا با قارچ‌های خودرو و کوهی متفاوت است.
 «یعقوب مامی» افزود: بارندگی‌های فراوان و شرایط جوی مناسب در مناطق کوهستانی موجب شد امسال در بسیاری از نقاط قارچ‌های سمی از دل خاک ظاهر شوند. بذر این قارچ‌ها در داخل خاک وجود دارد و هر زمان که رطوبت بالا و شرایط آب و هوایی مناسب باشد به راحتی رشد می‌کنند. 
وی افزود: قارچی که در شمال کشور رشد می‌کند از گونه سانترلا به رنگ سفید متمایل به زرد و کاملا خوراکی است. اما قارچ‌های سمی ظاهری متفاوت دارند. این قارچ‌ها ساقه بلند و لاغر، با کلاهک‌های رنگی و زیرتیغه‌های نازک هستند که بیشتر در ارتفاعات پیدا می‌شوند.  مامی تاکید کرد: شهروندانی که در ارتفاعات قارچ پیدا می‌کنند بلافاصله آن را مصرف نکنند و بعد از مطالعه و یک سرچ ساده از سمی یا غیر سمی بودن آن آگاه شوند.