جای خالی رقابت سالم در تئاتر یزد

هیفاء پردل|‌خبرنگار -یزد :

در حالی که یزد به‌لحاظ زیرساخت‌هایِ تفریحی و نشاط اجتماعی، از استان‌های کم‎‎برخوردار محسوب می‌شود، رونق تئاتر و هنر‌های نمایشی می‌تواند موجب بالا رفتن میزان نشاط اجتماعی و فرهنگی در بین خانواده‌های یزدی شود.البته با وجود اینکه هنرمندان یزدی به لحاظ فنی، کارگردانی و اجرای نمایش حرف‎‎های خوبی برای گفتن دارند و به عبارتی، کاربلد هستند، ولی با توجه به دل‌مشغولی‌ آنها به حواشی نخ‎نما شده، گاهی تئاتر یزد سال‏‏ها عقب می‎‎ماند.تالار هنر یزد در هفته‌های گذشته، شاهد اجراهای متنوعی از نمایش‎‎های خوب ‌هنرمندان استان بوده و مردم یزد نیز شاهد رونق نمایش‌ها و اجرای ژانرهای گوناگونی از تئاتر با موضو‌ع‌های مختلف بوده‎‎اند. این سالن نمایش که از معدود سالن‎‎های موجود در این شهر است، این روزها شاهدِ اجرای نمایشی متفاوتی با نام «آدم‌ها گوشت گرگ نمی‌خورند» است که با استقبال خوب مخاطبان یزدی هم روبه‌رو شده است.همشهری برای اطلاع از موضوع این نمایش با «محمدرضا زبرجدی»، کارگردان این تئاتر که خود از هنرمندان خوب و باسابقه تئاتر یزد است، گفت‏‏وگویی انجام داده است.

درباره نمایش «آدم‌ها گوشت گرگ نمی‌خورند» توضیح دهید.

این نمایش با موضوع اجتماعی به همت جمعی از بهترین‏‏های تئاتر استان از 10 اردیبهشت ماه به روی صحنه رفته است. «کرامت یزدانی» نویسندگی این اثر را انجام داده است. این نمایش روایت یک شب سرد زمستانی است که طی آن گرگی به دنبال کشف حقیقت قتل همسرش، مهمان قهوه‌خانه‌ای در جنگل می‌شود؛ ساکنان قهوه‌خانه درگیر مراسم عروسی فردای جنگل هستند و به خاطر توافقی که با آدم‎ها انجام داده‎‎اند و ممنوعیت خوردن گوشت در جنگل، نمی‌توانند از گرگ پذیرایی کنند.

این نمایش تا چه زمانی روی صحنه خواهد ماند و میزان استقبال مخاطبان یزدی را چگونه دیده‌اید؟

قطعاً این نمایش تا آخر اردیبهشت اجرا می‌شود، ولی برای اجرا در ماه مبارک رمضان هم برنامه داریم.
البته بخش اصلی تبلیغات این نمایش با مشکل مواجه شده است و فضای تبلیغات شهری نیز به دلیل شلوغی و ترافیک تبلیغات، در این باره یاری‎‎گر ما نبود.با توجه به نبود حامی مالی و تزریق نشدن بودجه به بخش اطلاع‎‎رسانی، روند تبلیغات این نمایش همچنان دچار مشکل است. با تمام این اوصاف، تاکنون تماشاگران و مخاطبان این نمایش از تماشای آن رضایت داشته‎‎اند و این تجربه برای گروه اجرایی، کم‌نظیر و فوق‌العاده بوده است.اگر یک حامی مالی داشتیم، قطعاً، فضای تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی هم قوی بود و می‌توانستیم مخاطبان بیشتری را به تماشای این نمایش جذب کنیم؛ هرچند سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری همکاری خوبی درمورد بهبود فضای تبلیغاتی این نمایش و چاپ اقلام تبلیغی آن داشته است و جای قدردانی دارد.

به‌ عنوان یک کارگردان و هنرمند یزدی، وضعیت هنرمندان تئاتر یزد را چگونه می‌بینید؟

هنرمندان تئاتر یزدی هنرمندانی کاربلد هستند و در مجامع مختلف تئاتر کشور حرف‎‎های خوبی نیز برای گفتن دارند؛ با این حال، بسیاری از اوقات درگیر حواشی کهنه و نخ‌نمایی می‌شوند که تئاتر یزد را سال‌ها به عقب می‎‎راند؛ چرا که برخی فعالان این حوزه، از اینکه هنرمندان دیگری جای آنها را بگیرند، واهمه دارند.
بعضی هنرمندان و دست‌اندرکاران هنر تئاتر از اینکه هنرمندی نزد یکی از مسئولان برود و درخواست حمایت کند و آن مسئول از او حمایتی داشته باشد، واهمه و ترس دارند و این بیانگر آن است که دیدگاه بعضی هنرمندان و مسئولان نسبت به این هنر ارزشمند، دیدگاه فاخری نیست.
بعضی هنرمندان هنوز فرق بین تئاتر و نمایش را نمی‌دانند و حال آنکه به اسم تئاتر، نمایش‌های دست‌چندم کمدی را به روی صحنه می‌برند و این معضلی اساسی برای هنر یزد است، چون این نگاه سخیف به هنر، به‌ویژه هنر تاثیرگذار نمایش، فقط سطح توقع تماشاگران یزدی را پایین نگاه خواهد داشت.

آیا این معضل تاثیری هم بر تئاتر یزد داشته است؟

قطعاً، این مشکلات تاثیر چشمگیری بر وضعیت تئاتر داشته و دارد و تاثیر این مهم سال‌های سال بر پیکر تئاتر یزد خواهد ماند.
تئاتر یزد نیاز به آموزش ندارد؛ به عبارتی، آموزش اولویت اول تئاتر استان نیست، بلکه مهم‌تر از آن، تغییر نوع نگاه هنرمندان و حتی مسئولان نسبت به این حوزه است.
به عبارت دیگر امروز تئاتر یزد نیاز به همدلی و عدالت دارد و باید تفکر حاکم بر پیکره تئاتر استان ریشه‌‌کن شود تا تئاتر استان دوباره جان بگیرد؛ تفکری که باعث شده بسیاری از فارغ‌التحصیلان و کاربلدان این عرصه به پایتخت کوچ کنند. باید رقابت سرکوبگر جای خود را به رقابت سالم و دوستانه بدهد. این مساله چالش اصلی و اساسی تئاتر یزد است، ولی این امید نیز می‌رود روزی فرا برسد که تئاتر از امکانات واحد و بودجه مشخصی برخوردار شود.

ارتباط خانواده‌های یزدی را به‌‌عنوان مخاطبان اصلی تئاتر را چگونه می‌بینید؟

نمایش و تئاتر چند سالی است که در سبد فرهنگی خانواده‎‎های یزدی قرار گرفته است. دیگر نمی‎‎توان شهروندان یزدی را بیگانه از تئاتر دانست، لذا دیگر نیازی نیست برای اینکه سالن اجرا مملو از تماشاگر باشد، کارگردان مجبور باشد بلیت رایگان در اختیار مردم قرار دهد و این اتفاق بسیار مبارک و میمون است.
البته مدتی است که حوزه نمایش استان به کارهای کمدی و طنز خلاصه شده و هنرمندان استان کمتر به سمت کارهای فاخر و تاثیرگذار می‏‏روند. در این میان رسالت تئاتر که همانا رشد تفکر در مخاطب است، به وادی فراموشی سپرده شده است.

به نظر شما برای ارتقای وضعیت کمی و کیفی تئاتر استان چه باید کرد؟

باید تئاتر یزد از یک سری حب و بغض‎‎ها مبرا شود و به نفس هنر تئاتر پی برده شود و هنرمندان هنرهای نمایشی نیز کارآیی و تاثیرگذاری این هنر ارزشمند را سرلوحه کار خود قرار دهند؛ چرا که مردم ما فهیم و باهوش هستند.
فرهنگ را هنرمند با آثارش پایه‌ریزی می‌کند و در اختیار مردم قرار می‌دهد و اگر سلیقه تماشاگر پایین آمده است، مقصر اصلی هنرمندان هستند نه مخاطبان.