تاب‌آوری/ بیمار اعصاب کیست؟

محمدکامران درخشان- روانپزشک و روان درمانگر

علامت‌های جسمی مانند سردرد، دردشکم، تنگی نفس و درد در دست و پا، اغلب موجب مراجعه فوری افراد به پزشک می‌شود. برخی برای کسب توجه دیگران، علت مراجعه به پزشک را به‌صورت ناخودآگاه جدی تر نشان می‌دهند. افراد معمولا برای این مراجعه احساس خجالت ندارند. من در تجربه 15ساله روانپزشکی، بسیاری از مردم را ملاقات کرده‌ام که با دردهای روانی خود زندگی می‌کنند و آن را بخشی از شخصیت و سرنوشت خود می‌دانند. از علایم و عوارض اختلال روانی خود رنج می‌برند، ولی برای مراجعه به پزشک متخصص روانپزشکی، تردید دارند یا خجالت می‌کشند. برخی خانواده‌ها از اینکه عزیزشان مبتلا به اختلال روانپزشکی باشد، وحشت دارند. این باور را شاید از گذشتگان پذیرفته اند که اختلال روانی زشت است و درمان ندارد و تصور می‌کنند که وی مبتلا نیست!
امروزه ثابت شده که مغز، رفتار و عملکرد اندام‌های مختلف را تنظیم می‌کند. بخش‌هایی از مغز مرکز عواطف و احساسات و رفتار انسان هستند. هرگاه فردی دچار ترس و اضطراب یا افسردگی شود، برخی از این مناطق مغزی دستخوش تغییرات شیمیایی می‌شوند. دانشمندان این تغییرات شیمیایی را که فرد به‌صورت احساس افسردگی یا اضطراب بیان می‌کند، یک «اختلال روانی» می‌نامند. تغییرات شیمیایی ناشی از اختلالات روانی، مانند سایر بیماری‌ها در پزشکی، به کمک داروها اصلاح و درمان می‌شوند. بیمار برای گرفتن مشاوره به روانپزشک مراجعه می‌کند. پزشک معالج مصاحبه روانپزشکی، معاینات و آزمایش‌های لازم پزشکی را انجام می‌دهد. سپس درمان برای بیمار به ‌صورت تجویز دارو به تنهایی یا همراه با روان درمانی آغاز می‌شود. گاهی درمان فقط انجام جلسات روان‌درمانی با رویکردهای مختلف و بدون استفاده از داروست. نوع درمان مناسب توسط روانپزشک تعیین می‌شود. روان‌درمانی با رویکردهای مختلف مانند: رفتاردرمانی شناختی، تحلیلی و یا هیجان‌مدار، توسط روان درمانگر که می‌تواند روانپزشک یا روانشناس بالینی باشد، انجام می‌پذیرد. درمان دارویی که سنگ بنای درمان‌های پزشکی است، توسط روانپزشک انجام می‌شود. امروزه داروهای اعصاب مؤثر و کم عارضه در دسترس هستند. داروهایی که توسط پزشک تجویز و مصرف شوند، باعث وابستگی نمی‌شود. پس از طی دوره مناسب درمان، داروها به‌تدریج قطع می‌شوند و فرد خوشحال‌تر به زندگی ادامه می‌دهد. «کاش زودتر به روانپزشکم یک سری بزنم!»