هر خانه یک حسینیه

اولین محرم و عاشورا در ایام شیوع کرونا در راه است و اما و اگرها پیرامون برگزاری مراسم‌های عزاداری میان مسئولان داغ است. روز گذشته، رئیس‌جمهور در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا بار دیگر به این موضوع پرداخت و با بیان اینکه مقررات ستاد برای همه لازم‌الاجراست، تصریح کرد که باید تا فرا رسیدن زمانی که واکسن قابل‌قبول در دسترس قرار گیرد، اقدامات سختگیرانه ادامه یابد. 
حسن روحانی در بخشی از سخنان خود افزود: برای ‌ماه محرم و عزاداری‌ها در این‌ماه نیز مقرراتی وضع شده که تا هفته آینده قطعی، تصویب و ابلاغ خواهد شد. مسئولان هیأت‌ها و تکایا باید در این زمینه مسئولیت بپذیرند و اگر کسی در هیأت‌های عزاداری اصول بهداشتی را رعایت نکرد مسئولان هیأت‌ها باید با او برخورد کنند. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، روحانی در ادامه سخنان خود با قدردانی از سخنان حکیمانه و مجتهدانه رهبر معظم انقلاب گفت: نکته بسیار مهم سخنان ایشان این بود که مرجع و مرجعیت نهایی که متولی امر سلامت جامعه در شرایط فعلی است، منحصرا ستاد ملی کروناست. روحانی ادامه داد: آدرس را عوض نکنیم و مسیر را اشتباه نرویم یک خانه است و یک در دارد و آن ستاد ملی کروناست و مقررات وضع شده از سوی ستاد ملی کرونا برای همه لازم‌الاجراست.
رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به ضرورت برگزاری عزاداری سیدالشهدا در ایام محرم با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی گفت: مگر می‌شود کسی مسلمان باشد و محرم برایش مهم نباشد؟ و شیعه باشد و محرم برایش مهم نباشد. ملتی که با روحیه قوی در مقابل انواع فشارهای دشمنان ایستاده و مقاومت کرده است محرم را فراموش نخواهد کرد و حتما محرم ما امسال هم به‌گونه‌ای خواهد بود که بوی عزاداری امام حسین(ع) به مشام همه خواهد رسید.
روحانی با بیان اینکه با فرا رسیدن محرم، فضا باید در کشور در همه کوچه‌ها و خیابان‌ها حسینی و کاملا سوگوارانه شود، گفت: امسال ممکن است به‌خاطر رعایت پروتکل‌های بهداشتی نحوه عزاداری ما متفاوت باشد، دستورالعمل‌های لازم در مورد نحوه عزاداری‌ها تا پایان هفته مشخص و هفته آینده تصویب و ابلاغ می‌شود که باید مراعات و به‌طور کامل اجرا شود. رئیس‌جمهور افزود: امسال صاحبان عزا در مساجد و محافل و متولیان هیأت‌ها وظیفه جدید بسیار مهمی بر عهده دارند که آن مراعات برای تضمین سلامت همه عزاداران حسینی است.
روحانی افزود: همه جوامع مدنی و دینی این مسئولیت را بر دوش دارند و همه باید همکاری کنند تا سلامت عزاداران تضمین شود. دشمنان ما منتظر هستند که بهانه‌ای پیدا کنند ما نباید به‌دست دشمنان بهانه بدهیم. روحانی افزود: ان‌شاءالله محرم امسال عزاداری شکوهمند با رعایت همه جوانب امر و پروتکل‌ها را داشته باشیم و نکته مهم اشاره‌شده از سوی مقام رهبری در این رابطه فصل‌الخطاب بود.
رئیس‌جمهور گفت: باید فضا، فضای حسینی بشود و همه خیابان‌ها و همه کوچه‌ها هر جا که امکانپذیر است به تعبیر آیت‌الله سیستانی مرجع عالیقدر که می‌گوید از همه پرچم‌ها و امکانات عزا استفاده شود اما مالکیت و حریم خصوصی افراد را هم مراعات کنیم و روی دیوار مردم چیزی بچسبانیم یا روی دیوار مردم بدون اجازه نصب کنیم، با مراعات همه آن تکالیف شرعی که به‌عهده داریم، فضا را باید کاملا فضای سوگوارانه کنیم.

عزاداری آری، تجمع خیر

هیئت‌های مذهبی کشور به‌دنبال صحبت‌های روز عید قربان رهبر معظم انقلاب اعلام کردند که از دستورات ستاد ملی مقابله با کرونا پیروی می‌کنند. جمعیت‌های مذهبی برخی استان‌ها برنامه‌های عزاداری امسال خود را رسما لغو کردند و برنامه‌های دیگری ازجمله ارسال کمک‌های مومنانه به نیازمندان را جایگزین آن کردند. تشکل‌های مذهبی و مرجع هیئت‌‌های عزاداری نیز بیانیه رسمی منتشر کردند و تجمع هیئت‌های مذهبی بدون موافقت ستاد کرونا را ممنوع اعلام کردند. آیت‌الله خامنه‌‌ای رهبر معظم انقلاب در اظهارات روز جمعه خود با اشاره به تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا مبنی بر ممنوعیت اجتماعات بیش از ۱۰نفره گفته بودند: «در عزاداری‌ها معیار آن چیزی است که ستاد ملی کرونا اعلام می‌کند. بنده هرچه آنها لازم بدانند مراعات خواهم کرد. توصیه و تأکید من به همه عزاداران، هیئات، منبری‌ها و مداحان نیز این است که ضوابط ستاد ملی کرونا باید رعایت شود، چراکه اگر همین مقدار مراقبت و کنترل هم سست شود، فاجعه‌ای بزرگ پدید خواهد آمد.»
شورای هیئات مذهبی کشور با اشاره به همین سخنان رهبری در بیانیه‌ای که به جدال‌ها درباره برگزاری عزاداری‌های امسال خاتمه می‌داد، اعلام کرد: «پیرو دستور اکید مقام معظم رهبری و ولی امر مسلمین برگزاری هرگونه تجمع و فراخوان در سطح هر نقطه از کشور، بدون موافقت ستاد ملی کرونا و ستادهای استانی، تحت عنوان هیئت‌های مذهبی که مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد ممنوع بوده و عواقب آن به‌عهده برگزار‌کنندگان خواهد بود.»
براساس گزارش خبرگزاری حوزه، این بیانیه همچنین با پیش‌بینی برخی تجمعات خودسرانه احتمالی علیه تصمیمات اتخاذشده، تصریح کرده است: «اکنون که مسئولین دولتی کشور با همکاری شما مسئولین هیئت‌های مذهبی، مشغول مبارزه با ویروس منحوس کرونا هستند، مجالس، محافل هیئت‌های مذهبی، نمازجمعه، مساجد، اماکن متبرکه، حرم امام رضا علیه‌السلام و سایر بقاع متبرکه، موقتاً تعطیل شده است، بعضی از تفرقه‌افکنان که از سوی جریانات معاند انگلیسی پشتیبانی می‌شوند با ایجاد تجمع و فراخوان قصد درگیری با مسئولین و برگزاری تجمعات در مناسبت‌های پیش رو دارند، بدون شک از نظر علمی و پزشکی در اجتماعات انتقال این ویروس ناخوانده به مردم و جامعه میسر می‌شود.» پخش برنامه‌های عزاداری از طریق شبکه‌های تلویزیونی و فضای مجازی، احیا و افزایش روضه‌های خانگی و کمک‌های مومنانه و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه پیشنهادهای جایگزین شورا برای تجمعات گسترده عزاداری امسال هستند. در ابتدای این پیشنهادها آمده است: «یکی از فرصت‌های طلایی ایام محرم و صفر حضور اقشار مختلف مردم به‌خصوص جوانان در حسینیه‌ها و مساجد و تکایاست. اما شرط حسینی‌بودن ولایت‌پذیر بودن است و همه هیئت‌های مذهبی مواضع و رهنمودهای مقام معظم رهبری را فصل‌الخطاب می‌دانند و هم‌اکنون باید از این تهدید کرونایی هم با شعور حسینی یک فرصت طلایی ساخت.»
کانون مداحان و شاعران آیینی و خانه مداحان کشور نیز با انتشار پیامی ضمن تأکید بر توجه ویژه به دغدغه‌های رهبری معظم انقلاب، تبعیت از رهنمودهای معظم‌له را راهگشای همه مسائل دانستند. در بیانیه مشترک آنان آمده است: «کانون مداحان و شاعران آیینی کل کشور با بیش از ۸۰هزار عضو (شاعر و مداح) از این طریق به فرمایشات معظم‌له، لبیک گفته و به برنامه‌ریزی و سیاستگذاری‌های متناسب، برای تحقق مطالبات رهبری خواهد پرداخت و به‌منظور رفع دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب و عاشقان اباعبدالله الحسین(ع) ضمن تشکر از کادر محترم پزشکی، پرستاران عزیز و همه زحمتکشان عرصه سلامت، آمادگی خود را برای دریافت نظرات کارشناسی ستاد ملی کرونا درباره عزاداری ‌ماه محرم اعلام داشته و در این زمینه تلاش خواهد کرد تا در کنار کارشناسان متخصص حوزه بهداشت، بسترها و زیرساخت‌های لازم را برای تحقق منویات مقام معظم رهبری در توجه به رعایت نکات بهداشتی و همچنین اقناع عزاداران حسینی فراهم آورد. بی‌شک رهنمودهای رهبر معظم انقلاب برای همه دلسوزان به اسلام و نظام فصل‌الخطاب است و تبعیت از رهنمودهای معظم‌له راهگشای همه مسائل خواهد بود.»
برخی هیئات عزاداری بزرگ استان‌ها ازجمله حسینیه اعظم زنجان نیز تبعیت خود از ستاد ملی کرونا را اعلام کردند. علیرضا فیروزفر، رئیس هیئت امنای حسینیه اعظم زنجان با بیان اینکه ولی امر مسلمین جهان با بیانات خود در روز عید قربان چراغی پرفروغ در مسیر عزاداری‌های امسال روشن فرمودند، تصریح کرد: عاشقان و رهپویان عاشورا رهنمودهای ایشان را بر دیده خواهند داشت. حسینیه اعظم زنجان رهنمودها و توصیه‌های مقام معظم رهبری را نصب‌العین داشته و در اجرای مراسم محرم امسال با مسئولان ستاد مبارزه با ویروس کرونا همراه خواهد بود.
رئیس شورای هیئت‌های مذهبی یزد نیز درباره سیاست‌های برگزاری مراسم‌ ماه محرم و عزاداری امسال شهادت امام‌حسین(ع) گفت: با هدف پیشگیری از شیوع کرونا، اجرای نکات بهداشتی و عمل به توصیه مقام معظم رهبری، برنامه‌های عزاداری یزدی‌ها در‌ ماه محرم امسال لغو شد. علی فقیه‌زاده با اشاره به مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر لغو تجمعات تصریح کرد: طبق نظر ستاد ملی کرونا و باوجود میل قلبی باید برای تأمین سلامتی مردم و عزاداران حسینی از هرگونه فعالیت مذهبی خودداری کرد. تمامی هیئت‌های عزاداری دقیق به مقررات و دستورعمل مسئولان وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی و ستاد کرونا پایبند هستند و وظایف خود را برای پیشگیری بیماری انجام می‌دهند.

حفظ الصحه واجب است

عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت در گفت‌وگو با همشهری درباره ضرورت اجرای پروتکل‌های بهداشتی در ایام عزاداری سیدالشهدا(ع) گفت: در این مورد بیانات رهبر معظم انقلاب فصل‌الخطاب و الگویی برای همه است. ایشان هم فرمودند که رعایت سلامت مردم و اصول بهداشتی بر همه لازم است. مراسم سوگواری باید به‌گونه‌ای برگزار شود که منجر به توسعه این بیماری نشود. محمدتقی رهبر با بیان اینکه هم عاشورا و سوگواری سیدالشهدا و هم سلامت مردم برای ما مهم است، افزود: همراهی با ستاد ملی کرونا بر همه لازم و واجب است. فرمایشات رهبری هم ناظر بر همین مسئله بود. وی درباره اولویت دیانت و سلامت مردم گفت: الان ما شاهد تعطیلی حج هستیم؛ و همچنین نمازهای جمعه تعطیل شده است. 
براساس قواعد دینی اسلام، حفظ‌الصحه واجب است. این موضوع در اسلام تا حدی مهم است که در جایی که وضو برای نمازگزار مضر باشد، لازم است که به جای آن تیمم کند. بنابراین سلامت مردم از نگاه اسلام بسیار مهم است. دیانت و دینداری و عزاداری سیدالشهدا باید با رعایت اصول و چارچوبی که سلامتی مردم در آن لحاظ شده باشد، انجام شود. به‌طوری که به واسطه برگزاری این مراسمات، فاجعه بزرگ‌تری برای جامعه پیش نیاید. برای نمونه، عزاداری‌ها در منزل و با وجود برنامه‌های تلویزیونی می‌تواند انجام شود.
 این نماینده اسبق مجلس با تأکید بر بیانات رهبری درباره پیروی از دستورالعمل‌های ستاد ملی کرونا درخصوص برگزاری مراسم عزاداری محرم گفت: امیدواریم همه خطر این کرونا را درک کرده باشند؛ اگر مراسم‌های عزاداری در محیط‌های باز و با رعایت فاصله و با استفاده از ماسک انجام شود، شعار امام حسین(ع) هم به گوش همه خواهد رسید. 14قرن است که ملت ما برای امام حسین(ع) سوگواری کرده و در آینده هم خواهند کرد، امسال هم ان‌شاءا‌لله مردم ما با رعایت اصول بهداشتی سوگواری مناسبی خواهند داشت.

پشتوانه شرعی و قانونی مصوبات ستاد کرونا

حسین ابراهیمی از چهره‌های جامعه روحانیت نیز در گفت‌وگویی با همشهری در ارتباط با ضرورت رعایت مصوبات و دستورالعمل‌های ستاد ملی کرونا در مراسم‌های عزاداری محرم گفت: عزاداری اباعبدالله(ع) امری است که حضرت امام(ره) درباره آن فرمودند «هرچه داریم از محرم و صفر داریم»؛ یعنی اساس و بنیان اسلام ما و انقلاب ما امام حسین(ع) و عزاداری آن بزرگوار است که پرچم آزادی و حریت، عدالت و ظلم‌ستیزی را به اهتزاز درآوردند. ابراهیمی افزود: اصل عزاداری یک امر مسلم است که در دل و جان مردم رسوخ دارد و ماندگار است و مردم بدون عزاداری امام حسین(ع) نمی‌توانند تحمل کنند. لذا از طرفی هم شیوع کرونا یک آفت بزرگی است که جان انسان‌ها را هدف گرفته و به پیر و جوان، کوچک و بزرگ و زن و مرد هیچ ترحمی ندارد. بنابراین، هم سلامتی مردم و هم عزاداری امام حسین(ع) باید انجام شود. مقام معظم رهبری راهنمایی بسیار خوبی در این زمینه مطرح کردند که فرمودند عزاداری در چارچوب مصوبات و دستورالعمل‌های ستاد مبارزه با کرونا باید انجام شود. یعنی اینکه همه آنچه را که این ستاد، مصوب و به مساجد، حسینیه‌ها و هیأت‌های مذهبی اعلام کردند باید مورد توجه قرار بگیرد.
وی ضمن اشاره به بیانات رهبری درباره اطعام و کمک‌های مومنانه گفت: لازم است که کمک به مستضعفان و محرومان، کارگرانی که از کار بیکار شده‌اند و افراد کم‌بضاعت مورد توجه قرار بگیرد. کمک‌های مومنانه با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی باید به‌گونه‌ای بسته‌بندی و میان نیازمندان توزیع شود که موجب ازدحام افراد نشود. همچنین لازم است که از انداختن سفره در مساجد و حسینیه‌ها که باعث ازدحام جمعیت می‌شود، خودداری شود. ابراهیمی در پایان افزود: مقام معظم رهبری در فرمایشات اخیرشان چارچوب‌ها را مشخص کردند؛ همه باید از دستورالعمل‌های ستاد ملی مقابله با کرونا پیروی کنند. مصوبات این ستاد با توجه به فتوای علما هم دارای پشتوانه شرعی است و جوانب قانونی در آن لحاظ شده است. بر همه واجب است که از آن پیروی کنند.

   بیانیه مداحان
جمعی از مداحان کشور هم در بیانیه‌ای اعلام کردند: در آستانه‌ماه محرم، ضمن اعلام تبعیت از فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) مبنی بر ضرورت معیار قرار دادن ضوابط و مصوبات ستاد ملی کرونا، از همه‌ مداحان و ذاکران اهل‌بیت و مسئولان هیأت‌ها و دسته‌های عزاداری دعوت می‌کنیم در شرایط حساس و ویژه‌ امسال، مجالس و محافل عزاداری را در همکاری با مسئولان و با رعایت ضوابط بهداشتی و مطابق نظر کارشناسان و متخصصان به‌ویژه پرسنل فداکار و ایثارگر درمانی کشور به‌گونه‌ای برگزار کنند که خدای ناکرده سلامت مردم فهیم و مؤمن و عزاداران اباعبدالله الحسین(ع) به خطر نیفتد. به گزارش ایسنا، در این بیانیه آمده است: همچنین از مدیران و سیاستگذاران ارشد دعوت می‌کنیم ضمن استفاده از نظرات فعالان هیئات در جهت اقناع افکار عمومی و رفع نگرانی و تشویش خاطر جامعه، از چندصدایی و اتخاذ مواضع متعدد، سلیقه‌ای و بعضا متناقض پرهیزکرده، در اسرع وقت تدابیر لازم برای ابلاغ و آموزشِ ضوابط بهداشتی و تأمین زیرساخت‌های حمایتی برای اجرای این ضوابط در برگزاری مراسم محرم را اتخاذ کنند. غلامرضا سازگار، منصور ارضی، علی انسانی، ماشاءالله عابدی، ولی‌الله کلامی زنجانی، حسین سازور، محمدرضا طاهری، سعید حدادیان، صادق آهنگران، احمد واعظی، مرتضی طاهری، مجید بنی‌فاطمه، مهدی سلحشور، مصطفی خورسندی، مهدی خادم آذریان، شهروز اردبیلی، محمود ژولیده، نریمان پناهی، جواد حیدری، میثم مطیعی، یوسف ارجونی، حمید علیمی و جمع دیگری از مداحان این بیانیه را امضا کرده‌اند.