اختلال شخصیت مرزی و درمان آن

فاطمه شیخ مونسی ـ  روانپزشک

ویژگی اصلی فردی با اختلال شخصیت مرزی، بی‌ثباتی است؛ بی‌ثباتی در خلق و خوی، باورها، اهداف و روابط با دیگران. هرچند تغییر در باورها و نوع نگرش فرد به زندگی در طول عمر و به‌تدریج و بر اثر کسب تجارب متفاوت، می‌تواند به‌طور طبیعی به‌وجود‌ آید اما فرد مبتلا به این اختلال شخصیت، تغییرهای بسیار سریع و تکانشی دارد. بی‌ثباتی در اهداف زندگی باعث می‌شود که این افراد مکرراً شغل عوض کنند. یکی از مکانیسم‌های دفاعی که افراد با اختلال شخصیت مرزی بدان پناه می‌برند، دوپاره‌سازی‌ است؛ یعنی سعی می‌کنند تا خوب و بد را به‌طور کامل از هم جدا کنند. از آنجا که در دنیای واقعی، تفکیک خیر و شر، خوبی و بدی به‌طور مطلق امکان ناپذیر است، این افراد با مشکلات متعددی در روابطشان مواجه می‌شوند. افراد را یا ایده‌آل می‌دانند یا به محض دیدن کوچک‌ترین نقصی، آنها را بی‌ارزش می‌پندارند. به همین سبب روابطشان با دیگران بسیار آشفته است. در واقع وقایع بیرونی و افراد پیرامون خود را به‌صورت سیاه یا سفید می‌بینند و گویا ظرفیت دیدن رنگ خاکستری یا خوبی و بدی را در کنار هم ندارند. از عوامل ایجادکننده اختلال شخصیت، ژنتیک، فرهنگ و جامعه هستند. در جامعه‌ای که حق و باطل به‌طور مطلق از هم تفکیک و ایده‌ها و عقاید، ایده‌آل یا کاملا فاقد هرگونه اعتبار و ارزش می‌شوند، احتمال پرورش افرادی با مکانیسم دفاعی دوپاره‌سازی‌ بیشتر می‌شود. در اختلال شخصیت مرزی، رفتارهای تکانشی، خودزنی و تهدید به خودکشی شایع است، زیرا از احساس عمیق پوچی در رنج هستند. درمان اختلال شخصیت مرزی دارودرمانی به همراه روان‌درمانی است. در روان‌درمانی به مُراجع کمک می‌شود تا مکانیسم دفاعی پخته‌تری را جایگزین دوپاره‌سازی‌ کند.