
کیسههایی که قرار بود ناجی باشند نه قاتل
روایتی درباره کیسههای پلاستیکی که تولیدشان ابتدا در راستای کمک به طبیعت بود، اما داستان چیز دیگری شد

تصور کردن دنیا بدون کیسه پلاستیکی خیلی سخت است، اما دیگر باید به آن عادت کنیم، چراکه قرار است دنیای آینده، دنیایی بدون کیسههای پلاستیکی و نایلونی باشد. چند سال پیش این کیسهها قرار بود به کمک محیطزیستمان بیایند و ما را از مشکلاتی که گریبان جهان را گرفته بود، رهایی بخشند، اما حالا خودشان تبدیل به معضلی بزرگ برای موجودات زنده روی زمین و حتی داخل آب شدهاند.
خریدها داخل پاکت کاغذی
فروشگاهها در نقاط مختلف دنیا، مواد غذایی را داخل پاکتهای کاغذی میگذاشتند و به مشتریانشان تحویل میدادند. حتی استفاده از روزنامه باطله نیز در برخی موارد رایج بود. برای تولید پاکتهای کاغذی، نیاز به توسعه صنعت کاغذ احساس میشد و در آن زمان تنها راه پیشرفت و افزایش حجم تولید، قطع درختان بود. درختهای بسیاری در گوشه و کنار جهان بهخاطر تولید کاغذ به خاک افتادند و جنگلزدایی رشد عجیب و غریبی به خود گرفت. تأثیر منفی قطع درختان خیلی زود بر همگان آشکار و تلاشی فراگیر برای جایگزینی پاکتهای کاغذی شروع شد.
پیدایش کیسه پلاستیکی
در دهه1960میلادی پلاستیک تازه محبوبیت پیدا کرده بود. پلیاتیلن که امروزه یکی از پلاستیکهای فراوان در جهان به حساب میآید، ابتدا در سال1898 ساخته شد و یکبار دیگر در سال1933. اما تا سال1953 هیچکس نفهمید که چگونه میتوان پلیاتیلن با چگالی بالا ساخت؛ پلاستیکی که در سیستم بازیافت بهعنوان شماره2 شناخته میشود و بهطور کلی برای ساختن انواع کیسههای پلاستیکی مورد استفاده قرار میگیرد.
در سوئد، شرکتی به نام «سلوپلاست» که فیلم سلولزی میفروخت، درصدد بهدست آوردن راههایی برای فروش کالاهایش بود. در سال1960، این شرکت ابداعی را در سازمان اختراع آمریکا بهثبت رساند که «لولههای بستهبندی» نام داشت؛ سیستمی که توسط تیمی از 3 کارمند شرکت طراحی شده بود.
ایده آنها این بود که لوله پلاستیکی با کف مسطح، میتواند در فواصل منظم تا انتهای آن بسته باشد و از طرف دیگر باز باشد تا بتوانیم هر آنچه را میخواهیم در آن قرار دهیم را راحت جاسازی کنیم. این ایده خوبی بود، اما گوستاو تولین استرن، یکی از اعضای این گروه، فکر بهتری داشت: او پیشنهاد داد که انتهای لوله را ببندیم و در عوض در سر دیگر آن، جایی برای دستگیره درست کنیم. در سال1965، سلوپلاست برای این ایده که بعدها «کیسه پلاستیکی تیشرتی» نام گرفت، گواهی ثبت اداره اختراع آمریکا را به دست آورد. این طراحی، پایه تمام کیسههای پلاستیکیای است که تا به حال در فروشگاههای مواد غذایی به شما داده شده است.
رونق تولید
به گزارش همشهری، از آن زمان تولید کیسههای پلاستیکی کمکم در سراسر دنیا رونق گرفت.
نمونههای ویژه فروشگاهها و سوپرمارکتها در سال1979 در آمریکا در اختیار مردم قرار گرفت و تا پایان سال1985، 75درصد از فروشگاهها، به مشتریانشان کیسه پلاستیکی میدادند.
در اروپا و در پایان سال1979، تقریبا 85درصد از فروشگاههای مواد غذایی از کیسههای پلاستیکی استفاده میکردند. در عین حال، بیشتر مردم پاکتهای کاغذی را به نایلون ترجیح میدادند.
هنوز 25درصد از فروشگاهها، به جای کیسههای پلاستیکی، اجناس مردم را در پاکتهای کاغذی میگذاشتند. همین امر باعث شد تا شرکتهای بزرگ تولیدکننده کیسههای نایلونی تلاش خود را برای به دست آوردن 25درصد باقیمانده بازار بهکار گیرند.
کار برعکس شد
کیسههای پلاستیکی آنچه را که ما میخواستیم انجام ندادند و خود تبدیل به معضلی بزرگ برای محیطزیست شدند. حالا همهجا صحبت از حذف آنهاست، اما فلسفه اختراع چنین چیزی بهگونهای دیگر بود. رائول تولین، فرزند گوستاو تولین استرن مخترع کیسههای پلاستیکی، چندی پیش در مصاحبهای اعلام کرد که هدف پدرش از چنین اختراعی، کمک به طبیعت بوده است. او در این خصوص گفت: دور انداختن کیسههای پلاستیکی توسط مردم پس از یکبار استفاده، برای پدرم بسیار ناراحتکننده بود. او همیشه یک کیسه پلاستیکی تا شده داخل جیبش قرار میداد تا در مواقع لزوم از آن استفاده کند. همانطور که میدانید، امروزه، همه ما را تشویق به انجام چنین کاری میکنند.
توسعه کیسه پلاستیک
تا پایان سال1985، 75درصد از فروشگاهها به مشتریانشان کیسه پلاستیکی میدادند. در اروپا و در پایان سال1979، تقریبا 85درصد از فروشگاههای مواد غذایی از کیسههای پلاستیکی استفاده میکردند