برش سنگنگارههای بستک برای نمایشگاه کشتیرانی
میراث‌فرهنگی با درخواست سازمان کشتیرانی برای برش‌زدن 2سنگ‌نگاره باستانی در محوطه 9هزار ساله بستک هرمزگان موافقت کرد
اواخر هفته گذشته خبر برش‌زدن 2سنگ‌نگاره تاریخی در استان هرمزگان در فضای مجازی منتشر شد تا آنکه امروز مشخص شد این 2سنگ‌نگاره با هدف به نمایش گذاشتن در موزه ملی ایران برش می‌خورند و از استان هرمزگان به تهران منتقل می‌شوند.
نمایش سنگنگارههای دهتل بستک در استان هرمزگان قرار است به بهانه برپایی نمایشگاه بنادر و دریانوردی در موزه ملی ایران انجام شود. یعنی مسئولان استانی تصمیم گرفته‌اند برای غنای فرهنگی این نمایشگاه اقدام به تراشیدن 2سنگ‌نگاره باستانی از محل اصلی خود در دهتل بستک کنند و جالب‌تر آنکه آنها براساس آنچه ایسنا اعلام کرده است برای راضی کردن مردم محلی به تراشیدن این 2سنگ‌نگاره و انتقال به تهران گفته‌اند، نمایش این 2سنگ‌نگاره در تهران به ثبت ملی محوطه‌ای که سنگنگارههای بستک در آن قرار دارد، کمک می‌کند.
اظهار نظر عجیب
براساس این گزارش، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان هرمزگان ۲۳آبان بین خبرنگاران گفته است که برای ثبت ملی هر اثر یا محوطه تاریخی در هر نقطه از کشور، خود اثر یا آثار مربوط به محوطه یک‌بار به تهران برده و نمایش داده می‌شوند، تا هم معرفی شوند و هم به ثبت ملی‌شان کمک شود.
اعلام این موضوع از سوی مدیرکل میراث‌فرهنگی استان هرمزگان کمی عجیب و باورنکردنی به‌نظر می‌رسد و بهتر است مسئولان وزارت میراث‌فرهنگی کشور از او بازخواست کنند که چگونه چنین دروغی را آن هم برای توجیه اقدام غیرمیراثی در برش‌زدن 2سنگ‌نگاره باستانی به‌منظور انتقال به تهران مطرح کرده است.
خرم رفیعی، فعال میراث‌فرهنگی و یکی از پژوهشگران سنگنگارههای دهتل درباره ایده مطرح شده از سوی میراث‌فرهنگی و احتمالا سازمان بنادر و کشتیرانی درخصوص برش‌زدن و جابه‌جایی این 2سنگ‌نگاره تاریخی برای نمایش در تهران به ایسنا گفت: یک‌ماه قبل مدیرکل میراث‌فرهنگی استان هرمزگان، اعلام کرد که تعدادی از سنگنگارههای دهتل را به موزه ملی ایران منتقل می‌کنیم. آن زمان حرفی از انتقال موقت یا دائم بودن این آثار زده نشده بود. بعد از پیگیری فعالان میراث‌فرهنگی در بستک و شورا و دهیاری روستا، اعلام کردند که برای ثبت ملی لازم است تا آثار را به تهران منتقل کنیم.
این فعال میراث‌فرهنگی با بیان اینکه مدتی نیز همراه با ناصری‌فرد، پژوهشگر سنگنگارههای دهتل بر سنگنگارههای محوطه کار کرده است، گفت: تا حدی مطلع بودیم که برای ثبت ملی اثر، نیازی به انتقال آن به تهران نیست؛ به همین دلیل با مسئولان روستا صحبت کرده و درخواست کردیم تا با این اتفاق مخالفت کنند. بعد از آن تا یکی، دو روز گذشته نیز هیچ حرف دیگری از چنین ایده‌ای مطرح نبود.
رفیعی با اشاره به اینکه در 2روز گذشته بار دیگر صحبت از انتقال 2سنگ‌نگاره تاریخی محوطه دهتل به موزه ملی ایران مطرح شده است، گفت: این‌بار گفتند آمده‌اند تا سنگ‌ها را ببرند، قبل از آن نیز اعلام کرده بودند یک نمایشگاه به‌مدت 2 تا 3ماه در موزه ملی ایران برپا می‌شود و نیاز است تا یکی، دو سنگ‌نگاره خاص مرتبط با دریانوردی و خلیج‌فارس را از دهتل ببریم و نمایش دهیم.
او با اشاره به‌وجود 2سنگ‌نگاره با نقش کشتی در محوطه ۹هزارساله دهتل که این محوطه را از دیگر محوطه‌های تاریخی متمایز می‌کند و احتمال می‌رود مشابه آنها در ایران وجود نداشته باشد، افزود: اکثر سنگ‌نگاره‌ها در این محوطه و دیگر نقاط کشور بیشتر نقش بزکوهی و انسان دارند که همه‌جا تکرار شده‌اند، اما برخی نقوش مانند کشتی و انسان بالدار در دهتل خاص هستند.
سنگنگارههای ارزشمند
رفیعی با اشاره به اینکه بیشتر سنگ‌هایی که روی آنها نگاره‌ای به تصویر کشیده شده است، وزن زیادی دارند و بیش از نیمی از آنها در دل خاک قرار گرفته‌اند و بخشی که نگاره دارند روی زمین و در معرض دید هستند، گفت: در طول سال‌های گذشته تعدادی از سنگ‌ها که برخی نگاره‌هایی نیز روی آنها نقش بسته بود، شکسته شده و در محوطه پراکنده بودند و به‌دلیل احتمال سرقت، توسط مسئولان روستا، جمع‌آوری و در دفتر شورا و دهیاری قرار گرفتند تا برخی مواقع و در زمان برگزاری نمایشگاه آنها به نمایشگاه منتقل شوند.
او اعلام کرد: از مسئولان میراث فرهنگی بستک و هرمزگان درخواست کردیم تا برای این نمایشگاه این سنگنگارههای شکسته شده را ببرند تا آسیبی به این محوطه‌ها وارد نشود، اما آنها اعلام کرده‌اند که فقط همین 2سنگ‌نگاره با نقش متفاوتی که انتخاب کرده‌اند را می‌برند.
رفیعی با اشاره به نارضایتی مردم از ایده برش زدن و انتقال سنگنگارههای دهتل افزود: شورای روستا به میراث‌فرهنگی اعلام کرده است تا زمانی که مردم اجازه ندهند، سنگ‌نگاره‌ها منتقل نمی‌شوند، اما به آنها گفته‌اند شما اختیار این آثار را ندارید و حتی در پاسخ به برخی از مخالفان و فعالان میراثی نیز اعلام کردند اگر نگذارند سنگ‌نگاره‌ها را منتقل کنند، آن‌وقت به زور متوسل می‌شوند.
این فعال میراث فرهنگی بستک از حضور کارشناس میراث‌فرهنگی از تهران برای انتقال سنگ‌نگاره‌ها خبر داد و گفت: 2روز پیش ایشان به بستک آمد تا کار انتقال سنگ نگاره‌ها را انجام دهد.
رفیعی از وجود چند تَرک بر یکی از سنگ‌نگاره‌ها خبر داد و افزود: احتمال دارد که اگر قصد انتقال این سنگ‌نگاره را داشته باشند، تمامی اثر از بین برود. از سوی دیگر اگر سنگ‌نگاره‌ها از جای خود جابه‌جا شوند نیز ارزش تاریخی خود را از دست می‌دهند.
محمد عبدالهی، دهیار مرکز دهستان بستک نیز گفته است که براساس اعلام مدیرکل میراث‌فرهنگی هرمزگان، سازمان کشتیرانی کشور از وزارت میراث فرهنگی خواسته است چند سنگ‌نگاره دهتل که نقش کشتی روی آنها وجود دارد، برای نمایشگاه آن سازمان در موزه ملی ایران، به تهران منتقل شود که وزارت میراث‌فرهنگی نیز ظاهرا با آن موافقت کرده است.
او با بیان اینکه طبق گفته‌هایشان قصد دارند این سنگ‌نگاره‌ها را برای نمایشی 3ماهه به موزه ملی ایران در تهران منتقل کنند، می‌افزاید: در طول روزهای گذشته مخالفت شورا و مردم بومی باعث شده تا از جابه‌جایی این سنگ نگاره‌ها جلوگیری شود.
عبدالهی تأکید کرد: فعلا کار متوقف شده اما از روزهای آینده خبر نداریم و نمی‌دانیم چه اتفاقی برای سنگنگارههای دهتل رخ می‌دهد.
